100_bai_tho_-nhat_the_ky_XX
by Unknown

Bao nhiêu nước mắt

Bao nhiêu mồ hôi

Bao nhiêu bóng tối

Bao nhiêu nỗi đời


Bao giờ về bên kia sông Đuống

Anh lại tìm em

Em mặc yếm thắm

Em thắt lụa hồng

Em đi trảy hội non sông

Cười mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.


                                                                Việt Bắc, tháng 4, 1948


Tràng Gi­ang


                               (Huy Cận)


Sóng gợn tràng gi­ang buồn điệp điệp

Con thuyền xuôi mái nước song song,

Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả;

Củi một cành khô lạc mấy giòng.


Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.

Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;

Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.


Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;

Mênh mông không một chuyến đò ngang.

Không cầu gợi chút niềm thân mật.

Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.


Lớp lớp mây cao đùn núi bạc…

Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa

Lòng quê dờn dợn vời con nước,

Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.


Dọn về làng


                                           (Nông Quốc Chấn)


Mẹ! Cao - Lạng hoàn toàn giải phóng

Tây bị chết bị bắt sống hàng đàn

Vệ quốc quân chiếm lại các đồn

Người đồng như kiến, súng đầy như củi.


Sáng­mai về làng sửa nhà phát cỏ,

Phát ruộng nương rào vườn tược làm ăn.

Mấy năm qua quên tháng giêng , quên rằm tháng bảy.

Chạy hết núi lại khe, cay đắng đủ mùi,




Hôm nay Cao - Bắc - Lạng cười vang,

Dọn lán, rời rừng người xuóng làng,

Người nói cỏ lai trong rừng rậm,

Cuốc đất dọn cỏ mẹ khuyên con.


Đường cái kêu vang tiếng ôtô.

Trong trường ríu rít tiếng cười con trẻ,

Mờ mờ khói bếp bay trên máy nhà lá

Từ nay không ngập cỏ lối đi

Hổ không dám đến trẻ con trong vườn chuối

Quả tên cành không lo tự chín tự rụng

Ruộng sẽ không thành nơi máu chảy thành vũng.


Mặt trời lên! Sáng rõ rồi mẹ ạ!

Con đi bộ đội , meơi anh cái xấu

Để em chăm chút đời anh

Anh ơi anh có biết không

Vì anh em buồn biết mấy

Tình yêu khắt khe thế đấy

Anh ơi anh đừng khen em.


 


Nguyệt cầm


                                (Xuân Diệu)


Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh

Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần

Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm

Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.


Mây vắng trời trong đêm thủy tinh

Lung linh bóng sáng bỗng run mình

Vì nghe nương tử trong câu hát

Đã chết đêm rằm theo nước xanh.


Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời,

Đàn ghê như nước, lạnh trời ơi …

Long lanh tiếng sỏi vang vang hận

Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người …

Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê

Chiếc đảo hồn tôi rộn bốn bề …

Sương bạc làm thinh, khuya nín thở

Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê.


Cô bộ đội ấy đã đi rồi


                                              (Phạm Tiến Duật)


Cô bộ đội ấy đã đi rồi

Chuyển đơn vị vào vùng rừng trong ấy

Em gái đi, các anh ở lại

Biết đến bao giờ mới được gặp nhau


Lũng thì thẳm mà rừng thì sâu

Để hun hút nhớ nhau biền biệt

Bao nhiêu bạn bè, bao nhiêu bạn bè thân thiết

Xa nhau như xa nhau hôm nay


Thôi em đừng bẻ đốt ngón tay

Nước mắt dễ lây mà rừng thì lặng quá

Anh biết rồi bao nhiêu vất vả

Tháng năm dài cùng nhau đi qua


Để sáu bảy năm em gái xa nhà

Hăm bảy tuổi chuyện chồng con chưa nói

Cả một thời trẻ trung sôi nổi

Ở bên nhau bếp lửa giữa rừng xa


Nhớ nhau, nhớ nhau ở giữa rừng già

Ngón tay nóng cầm viên thuốc mát

Cái đêm đói ngồi nghe chim đắp tát

Con chó vàng cọ chân em đòi ăn


Nhớ nhau, nhớ nhau những buổi mưa dầm

Căn nhà dột tóc em ướt hết

Anh ngồi nghĩ gì em chẳng biết

Cứ hát tràn những câu hát bâng quơ


Nhớ trưa đỉnh đèo ta đứng ngẩn ngơ

Nhìn mây trắng chân trời ngơ đi tu nhưng quá nặng nghiệp đời

Gần hai mươi năm trời

Tôi vẫn nhớ lời cha tôi cháy bỏng

Dạy tôi làm thơ, ước mơ, hi vọng

Những câu Kiều say sưa đưa cuộc đời bay bổng

Tiếng võng trưa hè mênh mông

Phong trần mài một lưỡi gươm

Những phường giá áo túi cơm sá gì.


Nhưng công việc làm ăn mỗi ngày mỗi khó

Cuộc đời chợ đen chợ đỏ

Thù hằn con người

"Muốn sống thanh cao đi lên trời mà ở

Mày đã quyết kiêu căng

Níu lấy cái lương tâm gàn dở

Dám không tồi như chúng tao

Suốt đời mày sẽ khổ".



Quan lại trù cha tôi cứng đầu cứng cổ

Người "An Nam" dám đánh "ông Tây"

Mẹ ỉ eo dằn vặt suốt ngày

Chửi mèo, mắng chó

"Cũng là chồng là con

Chồng người ta khôn ngoan

Được lòng ông tuần ông phủ

Mang tiền về nuôi vợ".


Bát đĩa xô nhau vỡ

Cha tôi nằm thở dài

Cha nhịn đi cho đỡ

Anh em tôi, bỏ cơm

Hai đứa dắt nhau ra đường tha thẩn

Trời mùa đông trăng sáng

Sao nở như hoa


Không biết Ngưu Lang trên kia

Có bao giờ cãi Chức Nữ.

Rồi cha tôi lui tới nhà quan tuần, quan phủ

Lúc về, gặp tôi đỏ mặt quay đi

Một hôm, tôi thấy chữ R.O treo ngoài cửa


Cha tôi không dạy tôi làm thơ nữa

Người còn bận đếm tiền ghi sổ

Thỉnh thoảng nhớ những ngày oanh liệt cũ

Một mình uống rượu say

Ngâm mấy câu Kiều, ôm mặt khóc

Tỉnh dậy lại loay hoay ghi sổ đếm tiền

Hai vai nhô lên

Đầu lún xuống

Như không mang nổi cuộc đời

Bóng in tường vôi im lặng

Ngọn đèn leo leo ánh sáng

Bóng với người như nhau

Mùi ẩm mốc, tiếng mọt kêu cọt kẹt

Ở chân bàn hay ở cha tôi?



Cuộc sống hàng ngày nhỏ nhen tàn bạo.

Rác rưởi gia đình miếng cơm manh áo

Tàn phá con người.

Những mơ ước thời xưa như con chim gẫy cánh

Rũ đầu chết ngạt trong bùn

Năm tháng mài mòn bao nhiêu khát vọng.

Cha đã dạy con một bài học lớn

Đau thương kiên quyết làm người.

Không nên lùi bước cuộc đời phải thắng.


7 - 1956


Mẹ và quả


                                             (Nguyễn Khoa Điềm)


Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng


Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.


Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?


Núi Mường Hung dòng sông Mã


                                                                (Cầm Gi­ang)


Anh là núi Mường Hung

Em là dòng sông Mã

Sông nhiều rêu, nhiều cá

Núi nhiều thú, nhiều măng

Chiều bóng anh che sông

Sớm mắt em long lanh

Sáo cành cây ạnh thổi vang lanh lảnh

Gió lùa qua miệng anh lại mỉm cười

Rộn ràng em thuyền độc mộc ngược xuôi

Như trăm nỗi băn khoăn khi đến tuổi

Nếu trời làm em sóng nổi

Anh ngả mình ngăn lại lúc phong ba

Em là búp bông trắng

Anh là ngọn lúa vàng


Thi nhau lớn đẹp nương

Toả mùi thơm cùng nghe chim hót

Em cứ về nhà trước

Đợi anh ở bên sông

Anh làm no lòng mương

Em làm vui ấm bản

Nếu con gấu giẫm gãy cành bông trắng

Lá lúa anh sẽ cứa đứt chân

Nếu lúa này chuột, khỉ dám đến ăn

Sợi bông em sẽ bay mù mắt nó


Anh là rừng thẳm

Em là suối sâu

Cây rừng anh làm cầu

Bắc ngang lên dòng suối

Hoa sim nở đỏ chói

Soi bóng xuống lòng em

Nếu hùm về, suối em thành thác

Nếu sói về, rừng anh sẽ thành chông

Quyết chẳng chịu đau lòng

Đời chúng ta rừng núi

Suối em phá tan bóng tối

Rừng anh chặn lại bão dông

Để anh lớn mãi tha dài được Bác chở che vẫn bay về trước cổng

Cây vú sữa đầu nhà dáng xoè rộng tán sum suê

Bầy cá rô phi nhớ giờ Bác cho ăn lại ngoi lên đớp sóng

Con ra đường quen đứng ngóng Bác quay về


Hôm nay trên vườn ta trời uy nghi lồng lộng

Hàng bụt mọc trầm tư vút thẳng bên bờ ao

Gió heo may trong cành đa lao xao tìm gọi nắng

Lê-​nin trên bàn đang chờ đón Bác đi vào.


Bác ơi lúc mùa này đồng thấp đồng cao lên đẹp lắm

Cơn bão vào đất liền đi chậm lại rồi tan

Mua bia đã bớt xếp hàng và anh em còn cố gắng

Đêm qua 140 bốt đồn thù bị ta đánh trong Nam

Con trữ các loại tin đứng chờ đây mong từ Bác một lời ánh sáng


Như từ lâu nay con vẫn hay làm

Bác lại về đi Bác ơi sau mấy ngày đi vắng

Khoẻ mạnh hồng hào trong nắng óng vườn cam



II

Đêm nay nghìn vạn chúng con xếp thành hàng đi viếng Bác

Ôi làm sao nguôi được nhớ thương này

Chúng con đi cho cả người vắng mặt

Người chưa sinh người đã khuất cũng về đây

Việt Nam đau cả lòng người dạ đất

Sao mùa thu như nước mắt trời mây

Chúng con đi theo tiếng Người phía trước

Đường Hùng Vương dân tộc đi từ dựng nướcđến ngày nay

Hãy về đây lũ làng Tây Nguyên đánh tiếng cồng thương xót

Những con nước Cửu Long bát ngát đợi Cha về

Đội áo tím sông Hương diệt Mỹ xong bỗng bồi hồi kinh ngạc

Khi biết tiếng súng mình tai Bác vẫn hằng nghe

Về đây những tấm lòng trung kiên trong chuồng cọp

Vết tím bầm thân ghi tạc những câu thề

Về đây bà mẹ nghèo ở miền cao Hát Lót

Đã nhiều đêm gặp Bác giữa cơn mê

Hãy về đây những thợ xúc và lái xe khu mỏ

Vùng than ơi Người nhắc nhở bao lần

Những o gái Vĩnh Linh đầu tuyến lửa

Mơ Bác Hồ thương gi­an khổ vào thăm

Ông ké già nhà bên chân Pắc Bó

Còn bàng hoàng hôm g̀ng mình


Trái tim đập những điều không thể nói


Trái tim đập cồn cào cơn đói


Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn.


Em trở về đúng nghĩa trái tim em


Là máu thịt đời thường ai chẳng có


Vẫn ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa


Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.


Áo lụa Hà Đông


                                         (Nguyên Sa)


Nắng Sài gòn anh đi mà chợt mát

bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông

anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng

thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng


anh vẫn nhớ em ngồi đây tóc ngắn

mà mua thu dài lắm ở chung quanh

linh hồn anh vội vã vẽ chân dung

bay vội vã vào trong hồn mở cửa


gặp một bữa, anh đã mừng một bữa

gặp hai hôm thành nhị hỹ của tâm hồn

thơ học trò anh chất lại thành non

và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu


em không nói đã nghe từng gia điệu

em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh

anh trông lên bằng đôi mắt chung tình

với tay trắng, em vào thơ diễm tuyệt


em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết

trời chợt mưa, chợt nắng, chẳng vì đâu

nhưng sao đi mà không bảo gì nhau

để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại


để anh giận, mắt anh nhìn vụng dại

giận thơ anh đã nói chẳng nên lời

em đi rồi, sám hối chạy trên môi

những tháng ngày trên vai buồn bỗng nặng


em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn

giữ hộ anh màu áo lụa Hà Đông

anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng

giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng


Bài thơ của một người yêu nước


                               (Trần Vàng Sao)


Buổi sáng tôi mặc áo đi giày

Ra đứng ngoài đường

Gió thổi những bông mía trắng bên sông

Mùa tót khô còn thơm lúa mùa qua

Bầy chim sẻ đậu trứơc sân nhà

Những đứa trẻ đứng nhìn ngấp nghé

Tôi yêu đất nước này như thế

Mỗi buổi mai

Bầy chim sẻ ngoài sân

Gió mát và trong

Đường đi đầy cỏ may và muộng chuộng

Tôi vẫn sống

Vẫn ăn

vẫn thở

như mọi người

Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ

Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu

Một vết bùn khô trên mặt đá

Không có ai chia tay

Cũng nhớ một tiếng còi tầu

Mẹ tôi thức khuya dậy sớm

Năm nay ngoài năm mươi tuổi

Chồng chết đã mười mấy năm

Thuở tôi mới đọc được i tờ

Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần

Nước sông gạo chợ

Ngày hai buổi nhà không khi nào vắng người đòi nợ

Sống qua ngày nên phải nghiến răng

Cũng không vui nên mẹ ít khi cười

Những buổi trưa buổi tối

Ngồi một mình hay khóc

Vẫn thở dài mà không nói ra

Thương con không cha

Hẩm hiu côi cút

Tôi yêu đất nước này xót xa


Người đẹp


                           (Lò Ngân Sủn)


Người đẹp trông như tuyết

Chạm vào lại thấy nóng

Người đẹp trông như lửa

Sờ vào lại thấy mát

Người không khát - nhìn thấy người đẹp cũng khát

Người không đói - nhìn thấy người đẹp cũng đói

Người muốn chết - gặp người đẹp lại không muốn chết nữa.


Đồng dao cho người lớn


                                                         (Nguyễn Trọng Tạo)


                                


Có cánh rừng chết vẫn xanh trong tôi

Có con người sống mà như qua đời


Có câu trả lời biến thành câu hỏi

Có kẻ ngoại tình ngỡ là tiệc cưới


Có cha có mẹ có trẻ mồ côi

Có ông trăng tròn nào phải mâm xôi


Có cả đất trời mà không nhà ở

Có vui nho nhỏ có buồn mênh mông


Mà thuyền vẫn sông mà xanh vẫn cỏ

Mà đời vẫn say mà hồn vẫn gió


Có thương có nhớ có khóc có cười

Có cái chớp mắt đã nghìn năm trôi


Tống biệt hành


                      (Thâm Tâm)


Đưa người ta không đưa qua sông

Sao nghe tiếng sóng                            (Bằng Việt)


Một bếp lửa chờn vờn sương sớm,

Một bếp lửa ấp iu nồng đượm,

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.


Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói,

Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi,

Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy.

Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu,

Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay.


Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa,

Tu hú kêu trên những cánh đồng xa.

Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà ?

Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế,

Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế.

Mẹ cùng cha bận công tác không về,

Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe,

Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,

Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc.

Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà,

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?


Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi,

Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi,

Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh.

Vẫn vững lòng, bà dặc cháu đinh ninh:

"Bố ở chiến khu bố còn việc bố,

Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,

Cứ bảo nhà vẫn được bình yên".


Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen!

Một bếp lửa lòng bà luôn ủ sẵn,

Một bếp lửa chứa niềm tin dai dẳng,

Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa!



Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ,

Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm,

Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,

Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi,

Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui,

Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ.

Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!


Giờ cháu đã đi xa, có ngọn khói trăm tàu,

Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả,

Nhưng vẫn chẳng bao giờ quên nhắc nhở,

Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa ?


Vườn trong phố


                                          (Lưu Quang Vũ)


Trong thành phố có một vườn cây mát

Trong triệu người có em của ta

Buổi trưa nắng bầy ong đi kiếm mật

Vào vườn rồi ong chẳng nhớ lối ra

Vườn em là nơi đọng gió trời xa

Hoa tím chim kêu bàng thưa lá nắng

Con nhện đi về giăng tơ trắng

Trái tròn căng mập nhựa sinh sôi

Nơi ban mai cỏ ướt sương rơi

Một hạt nhỏ mơ hồ trên má

Hơi lạnh nào ngón tay cầm se giá ?

Suốt cuộc đời cũng chẳng hiểu vì sao…

Nơi đêm khuya vọng lại tiếng còi tàu

Bỗng nhớ xa xôi những miền đất nước

Nơi bài hát lên đường ta hẹn ước

Nơi góc vườn ta để quên chùm hoa…

Nơi vòm lá rì rào xao động cơn mưa

Quả ngọt chín khi mùa ve lại đến

Những chân trời màu hồng, những chân trời màu tím

Những ngôi sao bàng bạc cả hoàng hôn

Nơi lá chuối che nghiêng như một cánh buồm

Cánh buồm xanh đi về trong hạnh phúc

Se sẽ chứ, không cánh buồm bay mất

Qua dịu dàng ẩm ướt của làn môi

Dưa hấu bổ ra thơm suốt ngày dài

Em cũng mát lành như trái cây mùa hạ

Nước da nâu và nụ cười bỡ ngỡ

Em như cầu vồng bảy sắc hiện sau mưa

Đến bây giờ đánh giặc anh đi xa

Nhìn lại mảnh vườn xưa thấy hẹp

Biết bao điều anh còn chưa nói được

Rối rít trong lòng một nỗi em em

Rừng rậm đèo cao anh đã vượt lên

Theo tiếng gọi con tàu ngày bé dại

Vườn không níu được bước chân ở lại

Nhưng lá còn che mát suốt đường anh

Mảnh vườn em vẫn là mảnh vườn xanh

Nơi ban đầu lòng ta ươm tổ mật

Nơi ta hái những chùm thơ thứ nhất

Nơi thu sang mây trắng vẫn bay về


Thương vợ


                                            (Trần Tế Xương)


Quanh năm buôn bán ở mom sông

Nuôi đủ năm con với một chồng.

Nuôi đủ năm con với một chồng

Lặn lội thân cò khi quãng vắng

Eo xèo mặt nước buổi đò đông.

Một duyên hai nợ, âu đành phận

Năm nắng mười mưa, dám quản công]]>
<PIXTEL_MMI_EBOOK_2005>38                                                          </PIXTEL_MMI_EBOOK_2005>