Vài dòng về Alberto Blest Gana (1830-1920) Alberto Blest Gana sinh ngày 04-05-1830 tại Chi Lê, trong một gia đình trí thức của thủ đô Santiago. Cha của Alberto – ông Giljermo Kanningem Blest, vốn là một bác sĩ gốc Scotland. Mẹ của Alberto – bà Maria De La Lus Gana – con gái của một gia đình quân nhân và luật sư, hai người anh đều là nhà thơ và phê bình văn học của Chi Lê thời bấy giờ. Năm 1843, Alberto vào học tại trường Đại học quốc gia nhưng ngay sau đó vài tháng lại chuỷên qua trường quân sự và tốt nghiệp tại đây năm ông vừa 17 tuổi. Từ năm 1847 đến 1851, Alberto sống tại Pháp rồi trở về Chi lê dưới danh nghĩa giảng viên về toán học và ấn loát. Được ít lâu, chàng kỹ sư quân sự trẻ tuổi chuyển sang phục vụ tại Bộ chiến tranh và bắt đầu say mê văn học. Nhưng sự nghiệp văn chương của Alberto sớm bị gián đoạn. Từ năm 1864 ông bước vào nghề ngoại giao, được cử làm lãnh sự tại Mỹ rồi đại sứ tại Anh, tại Pháp cho tới năm 1887 mới về hưu. Từ đó, ông miệt mài "kinh sử" và trở thành một nhà văn nổi tiếng của Chi lê vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Alberto Blest Gana bắt đầu sáng tác từ năm 1853. Tác phẩm đầu tiên của ông là truyện dài El Museo sau đó là Lừa Dối và Tuyệt Vọng, Đôi Uyên Ương, Mối Tình Đầu, Sự Cám Dỗ…mà chủ đề chính tập trung vào những tình yêu vô vọng, những ghen tuông, lừa dối, những ước muốn nồng nhiệt đặc trưng cho trào lưu văn học châu Âu (đặc biệt của Pháp) nửa đầu thế kỷ 19. Cho tới 1860, Alberto mới thực sự trưởng thành với tác phẩm Số Học trong Tình Yêu, Trái Tim Không Cần Lý Lẽ (Martin Rivas – 1862) và Lý Tưởng Phù Phiếm (1863) đã vẽ nên bức tranh trung thực của xã hội tư sản Chi lê trong những năm 30 – 50 của thế kỷ 19. Bị gián đoạn bởi "sự nghiệp ngoại giao", mãi đến 1897 Alberto mới tiếp tục cho ra đời bộ tiểu thuyết lịch sử hai tập Thời Loạn – một trong những tác phẩm lớn của ông, trong đó bộc lộ tình cảm của nhà văn đối với đông đảo quần chúng nhân dân đã tham dự vào những cuộc chiến đâu nhằm dựng lên một nước Chi lê cộng hoà. Trong tinh thần ấy, những tác phẩm cuối cùng của Alberto, trong đó phải kể đến Đất Người (1904) và Thằng Rồ Estero (1909), ngày càng mang tính hiện thực sâu sắc và cách mạng – tiến bộ. Ông đã chiếm được tình yêu và kính trọng của nhân dân Chi lê, xứng đáng với cái tên "Balzac của Chi lê" mà nhà văn Pablo Neruda đã tặng, xứng đáng với sự ngưỡng mộ của đông đảo độc giả Mỹ la tinh và nhiều nước khác trên thế giới. Alberto Blest Gana mất năm 1920 tại Paris. Chương 1 Một ngày tháng 7 năm 1850. một chàng trai trạc 22, 23 tuổi bước vào sân một trong những ngôi nhà đep nhất Santiago. Chàng không có nét gì giống với những công tử thủ đô. Ở chàng, mọi thứ đều tố cáo một kẻ tình lẻ lần đầu đặt chân tới Santiago, chiếc quần da bê màu đen có sọc xuất hiện từ những năm 40, chiếc áo dài tay ngắn và hẹp may theo lối cổ, áo ghi lê dài vạt nhọn bằng tơ màu đen, đôi giày cổ cao chưa đến mắt cá chân, chiếc rũ rộng vành hình thù kỳ dị - tóm lại, toàn bộ trang phục của chàng gợi ta nhớ tới loại mốt đã quá lỗi thời. Trên các đường thủ đô ngày nay có chăng chỉ những kẻ quê mùa hủ lậu mới ăn vận như thế. Một người hầu đứng bên chiếc cửa dẫn vào sân trong. Tựa vào cái gầm cửa, hắn chăm chú quan sát một cách sỗ sàng người khách lạ đang đi tới với vẻ rụt rè thường có ở những người lần đầu bước vào một ngôi nhà xa lạ mà không tin rằng sẽ được tiếp đón niềm nở. Người hầu lập tức đoán ra khách là một người nghèo tỉnh lẻ và để đáp lời chào nhã nhặn, hắn chỉ khinh khỉnh gật đầu. - Đây có phải là nhà ngài Damaso Ensina không? – Người khách hỏi, cố dẹp nỗi bực dọc do cái vẻ xấc xược của người hầu gây ra. - Vâng. - Làm ơn báo với ngày Ensina là có một ông muốn gặp. Cái chữ "ông" làm cho người hầu hơi nhếch mép cười: - Thế tên ông là gì? – hắn sẵng giọng. - Martin Rivas – chàng tỉnh lẻ trả lời với sự sốt ruột cố che giấu nhưng vẫn lộ ra trong ánh mắt. - Xin đợi một lát – người hầu ném một câu rồi không vội vã, hắn quay vào nhà. Trong khoảnh khắc đó, đồng hồ điểm mười hai tiếng. Tranh thủ lúc người hầu vắng mặt, xin tả hết để bạn đọc rõ, Martin Rivas là người như thế nào. Đó là một thanh niên rắn rỏi và tầm thước. Trong cái nhìn ưu tư của đôi mắt nhỏ màu đen đọng một nỗi buồn mà dấu tích còn in rõ trên toàn nét mặt. Đôi mắt bị thâm quầng hoà hợp một cách kỳ lạ với đôi gò má nhợt nhạt buộc ta phải chú ý. Mái đầu kiêu hãnh với món tóc dày đẹp rủ xuống từ dưới vành mũ tạo cho chàng trai một vẻ quả cảm và ấn tượng đó càng mạnh hơn nhờ đường nét sắc sảo của khoé miệng cùng cái cằm hơn nhô ra phía trước. Toàn bộ diện mạo của chàng trai toát lên một nội tâm cao nhã và giá như trang phục trên người thanh lịch hơn thì có thể nói chắc rằng chàng là một thanh niên đẹp – dĩ nhiên đối với những ai nhìn nhận vẻ đẹp không chỉ trên cơ sở sự hài hoà của nét mặt hay sự hồng hào của da dẻ. Martin vẫn đứng ngay tại chỗ chàng đã nói chuyện với người hầu. Chàng mất chừng hai phút để ngắm kỹ các bức tường được sơn màu dầu của sân trong và các cửa sổ khung thiếp vàng có lồng kính sáng loà. Nhưng vì người hầu lề mề, chàng bắt đầu mất kiên nhẫn và đưa mắt lơ đễnh lướt từ vật này qua vật khác mà không dừng lâu ở cái gì. Cuối cùng cánh cửa bung ra và người hầu xuất hiện. - Xin mời vào nhà – hắn nói và tiến lên dẫn đường. Đến cạnh một trong những cánh cửa, hắn dừng lại. - Ông chủ đợi ông trong văn phòng. Bước qua ngưỡng cửa, Martin trông thấy một người đàn ông oai vệ đã đứng tuổ. Không thể nói đó là ông già, nhưng ông đã xa với tuổi trẻ, người Pháp gọi những người như vậy là "entre deux ages" – trung niên. Bộ com lê màu đen, cái cổ áo hồ thật cứng, đôi giày ủng bằng da bê đánh bóng lộn – tất cả chứng tỏ rằng chủ nhân của chúng là con người cầu kỳ và cẩn thận mà cuộc sống tuân thủ những nguyên tắc chặt chẽ. Nét mặt của ông không hề biểu cảm, không hề có một nét nào đáng lưu ý cho phép một người quan sát, dù giàu kinh nghiệm, xác định được tính cách. Chỉ có đôi má cạo nhẵn nhụi cùng mái tóc được chải và bôi kem rất kỹ lưỡng nói lên rằng có lẽ công việc chính yếu của ông là chăm sóc dung nhan cho mình. Khi thấy khách bước vào ông giơ tay vuốt mái tóc và tiến lên một bước, ông nhìn như dò hỏi. Martin khẽ nghiêng mình nói: - Ngài có phải là Damasso Ensina không ạ? - Vâng, thưa ngài. Chính là tôi. Chàng trai lấy từ trong túi áo ra một phong bì và trao cho ông Damasso: - Xin ngài đọc bức thư này ạ - chàng nói. - À, thế ra anh là con trai của Rivas – ông nhìn lướt phong bì rồi thốt lên – còn cha anh sống thế nào? - Ông mất rồi – người thanh niên khẽ lẩm bẩm. - Mất rồi? – chủ nhà lơ đãng nhắc lại. Sau đó, sực nhớ ra, ông tiếp lời – mời anh ngồi, Martin. Xin lỗi vì tôi không mời anh ngồi ngay. Như vậy là, bức thư… - Xin ngài đọc cho ạ - Rivas nhắc lần nữa. Ông Damasso đến bên bàn và bắt đầu chậm rãi lau cặp kính. Sau khi gắn kính lên mũi, ông buông mình xuống ghế bành và chăm chú nhìn chàng trai. - Thiếu kính tôi không nhìn rõ gì cả - ông khẽ nói như để thanh minh cho việc chuẩn bị quá mất thời gian của mình. Cuối cùng ông bắt đầu xem thư, nội dung như sau: "Thưa ngài quý mến và tôn quý, Tôi bị bệnh và mong rằng, trong khi Chúa Trời còn chưa gọi tôi đến trước toà án của Người, được phó thác cho ngài đứa con trai mà không lâu nữa sẽ trở thành chỗ dựa duy nhất của cái gia đình bất hạnh chúng tôi. Gia tài của tôi chẳng đáng kể gì, vì thế tôi lo sao cho nó được sử dụng có lợi nhất để sau khi tôi chết, vợ con tôi có thể sinh sống cách nào đó bằng lợi tức từ số vốn này. Theo tính toán của tôi, phần của Martin ước chừng hai chục peso mỗi tháng, cho phép nó tiếp tục theo học ở Santiago để trở thành luật sư. Thế nhưng số tiền ấy quá ít ỏi, thậm chí không đủ cho những nhu cầu thấp bé nhất, bởi vậy tôi mạo muội cầu xin nơi ngài sự giúp đỡ lớn lao, cho con trai tôi được nương nhờ mái nhà của ngài cho đến lúc nó tự kiếm sống. Martin là nguồn hy vọng duy nhất của tôi! Xin đừng khước từ ban cho chúng tôi chút phúc đức mà tôi cúi xin ngài, và mẹ Martin sẽ mãi mãi cầu nguyện cho ngài ở đây, dưới trần thế này. Còn tôi, tôi sẽ cầu nguyện cho ngài ở trên thiên đường nếu Chúa Trời rủ lòng thương gọi tôi đến với Người. Xin phủ phục dưới chân ngài, Kính thư: Hoxe Rivas" Ông Damasso gỡ cặp kính cũng cẩn thận như lúc đeo vào và đặt chúng vào đúng cái chỗ đã cầm lên. - Anh có biết cha anh đề nghị cái gì không? – vừa đứng dậy, ông vừa hỏi. - Dạ có, thưa ngài – Martin trả lời. - Anh đi từ Copiano đến đây bằng cách nào vậy? - Ngồi trên boong tàu thuỷ ạ - chàng trai nói khẽ pha chút kiêu hãnh. - Này anh bạn – ngài Ensina nói với chàng – Hoxe Rivas là một con người đáng trọng, dù sao tôi cũng nợ ông cái gì đó và sẽ vui sướng được giúp đỡ con trai của ông. Trên nhà chúng tôi có hai phòng trống, chúng thuộc quyền anh sử dụng. Có lẽ anh có đem theo đồ đạc chứ? - Vâng, thưa ngài. - Anh để chúng ở đâu vậy? - Ở khách sạn "Santo Domingo" - Khi nào anh thấy tiện thì người hầu của tôi sẽ đem đồ đạc về. Martin đứng dậy còn ông Damasso gọi người hầu: - Hãy đi cùng ông đây và đem về tất cả những gì ông ấy sai bảo – ông ra lệnh. - Thưa ngài – Martin thốt lên – Cháu không có đủ lời để cảm tạ ngài. - Thôi đủ rồi, chàng trai thân mếnó – ông Damasso cắt ngang – hãy tự nhiên như ở nhà. Anh đem hành lý về và thu xếp trên tầng trên đi. Chúng tôi ăn cơm lúc 5 giờ. Anh hãy đến sớm hơn một chút, tôi sẽ giới thiệu anh với vợ tôi. Rivas cám ơn lần nữa rồi bước ra. - Hoana, Hoana! – ông Damasso gọi to sang phòng bên cạnh – bảo đem báo đến cho tôi. Chương 2 Ngôi nhà trong đó chúng ta gặp Martin Rivas lần đầu tiên là nhà của gia đình ngài Damasso Ensina, bao gồm bà vợ, cô con gái 19 tuổi, cậu con trai 23 tuổi và còn ba cậu con nhỏ nữa lúc đó đang được dạy dỗ tại trường dòng Francis. Ông Damasso cưới bà Engracia Nunhies từ khi ông 24 tuổi có lẽ do tính toán nhiều hơn là tình yêu. Người bạn đời mà ông lựa chọn về sắc đẹp thì không nổi bật nhưng bù vào đó đã có khoản thừa kế ba chục nghìn peso. Tài sản đó kích động chàng trai Ensisna đến mức không cần do dự lâu la gì cũng xin hiến người đẹp trái tim mình. Lúc đó chàng làm việc cho một nhà buôn ở Valparaiso và không có nguồn thu nhập nào ngoài số tiền công khiêm nhường. Thế là ngay sau ngày cưới, chàng trai tháo vát đã giành được số vốn liếng đáng kể kia và trong tâm hồn chàng đã nảy sinh những ý đồ đầy tham vọng. Sau đó một tháng, chàng có công vụ phải đến Copiano, ông chủ giao quyền cho chàng đi đòi tiền một trong những con nợ của mình. Khi Ensina gặp người này, anh ta nói: - Ông có quyền tịch biên tài sản của tôi bởi vì tôi không có gì để trả nợ cả. Nhưng nếu như ông cho phép gia hạn, liều mạo hiểm món tiền không lớn đó thì tôi sẵn sàng trao cho ông một biên nhận nợ với số tiền gấp đôi số đã ghi trong hối phiếu. Ngoài ra, tôi sẵn sàng nhường lại cho ông một nửa khu mỏ mà chỉ trong một tháng nữa sẽ bắt đầu cho lợi nhuận. Damasso là người thận trọng, vì vậy chàng không trả lời rõ ràng gì cả. Ngay chiều hôm đó, chàng tiến hành dò hỏi, tất cả không trừ một ai đều cùng khẳng định rằng con nợ của chủ chàng – Hoxe Rivas – đơn thuần là một gã khùng bị phá sản trong cuộc tìm kiếm các vỉa quặng tưởng tượng nào đó. Ensina thận trọng đánh giá cả những tin tức nhận được, cả những lý lẽ cuồng nhiệt của Rivas, người có niềm tin sâu sắc đủ gây cho chàng một ấn tượng tốt lành. - Chúng ta sẽ cùng xem xét khu mỏ - chàng đề nghị vào ngày hôm sau. Họ lên đường và mải nói chuyện, đến nơi lúc nào không biết. Damasso chú ý lắng nghe, còn người kia cứ say sưa nói mãi vẽ những mạch quặng, những vỉa đá, vỉa quặng quý, những tầng sâu và nhiều điều thông thái khác. Linh cảm của một người thạo việc đã mách bảo cho Ensina rằng đàng sau tất cả những điều đó có ẩn chứa tiền rừng bạc bể. Hoxe Rivas nói thật hùng biện như thể một người có những ý tưởng luôn luôn ám ảnh trong đầu và hoàn toàn tin vào chúng, bất chấp hàng loạt thất bại đã ngốn hết tài sản của mình. Những diễn từ sôi nổi đã tác động lên trí tưởng tượng của Damasso mạnh tới mức ngay cả những viên đá trên đường đối với chàng cũng trở thành những thỏi bạc. Thế nhưng chàng Ensina không đánh mất sáng suốt vì đó không phải là tính cách của chàng. Chàng đã cân nhắc từ trước xem sẽ nói gì với Rivas nếu như mình cảm thấy khai thác khu mỏ là công việc đáng làm. Chính vì thế, sau khi xem xét tất cả một cách kỹ lưỡng, chàng tự tạo một vẻ mặt quan trọng để tuyên bố với người đồng hành. - Trong công việc này tôi không có hiểu biết gì đặc biệt nhưng khai thác mỏ là một việc tốt lành. Hãy nhường một vài khu vực và tôi sẽ làm cho ông chủ không những chỉ gia hạn thêm thời gian trả tiền mà còn hạ lãi suất xuống nữa. Việc khai thác khu mỏ chúng ta sẽ cùng tiến hành và ký với nhau một giao kèo, theo đó ông có nghĩa vụ phải trả 1,5% số vốn tôi bỏ ra cho công việc. Ngoài ra, tôi được quyền ưu tiên mua lại phần mỏ của ông khi ông muốn bán. Hoxe đang bị đe doạ phải vào tù và khi đó vợ và đứa con trai một tuổi của chàng sẽ trở nên hoàn toàn vô vọng. Tuy thế, chàng chưa chấp nhận ngay mà vẫn phản đối. Nhưng thật ủông công, hội viên tương lai không hề thoái lui và anh chàng đáng thương buộc phải ký giao kèo theo những điều kiện đã được đặt ra. Vậy là từ đó Damasso dọn đến ở Copiano, địa vị đại diện cho nhà buôn không cản trở chàng lao vào công việc mạo hiểm đáng lo ngại trong các vụ đầu cơ khác nhau và chàng kiếm lời không ít. Chỉ sau một năm, khu quặng đã bù lại chi phí và nhà doanh nghiệp tháo vát từng bước một đã mua hết phần của Rivas, người mà chàng đặt vào vị trí quản lý kiêm việc khai thác. Rồi sau đó chừng sáu tháng, khi Ensina đã trở thành chủ nhân toàn quyền của khu mỏ, chàng bắt đầu thu được những lợi tức khổng lồ. Vài năm trôi qua, Damasso tậu được dinh cơ tuyệt vời tại ngoại vi Santiago và cả ngôi nhà mà chính ở đó chàng ta đã làm quen với con trai của người mà ngài mang nợ hoàn toàn vì sự giàu có của mình. Gia đình Damasso nổi tiếng là một trong những gia đình quý tộc nhất thủ đô. Ở Chi lê, tiền tạo cho chủ nhân của nó nhiều khả năng hơn cả ở châu Âu cổ xưa. Ở đó, giới quý tộc tài phiệt dù giàu có và thế lực đến đâu đi nữa thì xuât thân hèn kém của họ vẫn không bị lãng quên trong giới thượng lưu. Còn ở đây, tất cả đều nhường bước cho sự giàu có và trong ánh hào quang của nó, sự khinh miệt đầy ngạo mạn mà trước đây những kẻ dòng dõi trâm anh vẫn bộc lộ khi nhìn lũ người mới ngoi lên, bị xóa mờ dần. Thật đáng nghi ngờ khi chúng ta phải coi điều đó như là một bước tiến nào đấy tới nền dân chủ, bởi vì những kẻ chỉ nhờ số mệnh đui mù mới vênh váo được vẫn luôn luôn cử xử vô cùng xấc xược để bằng cách nào đó che đậy sự hèn mọn của mình. Họ biểu thị thái độ khinh mạn xấc xược đối với những ai không làm được như họ, không mua được sự kính trọng bằng sự xa xỉ hay bằng tiếng tăm về tài sản của mình. Thế là, gia đình ngài Ensina – kẻ có một gia sản đồ sộ - được coi như một trong những gia đình quyền quý nhất Santiago và được hưởng đặc quyền của xã hội. Ảnh hưởng của ông Damasso lớn lên cùng với tài khoản nhà băng, hơn nữa ông không phải chỉ thu được lợi nhuận từ những thương vụ mua bán mà còn từ việc cho vay lấy lời theo gương của nhiều nhà kinh doanh ở Chi lê. Trong ngôi nhà này lộ rõ sự đam mê đặc biệt đối với sự xa hoa, sự đam mê mà thời đó bắt đầu tràn lan trong tầng lớp giàu có của chúng ta. Chính sự xa hoa này đã làm lộng lẫy thêm sắc đẹp hiếm hoi của Leonor – người con gái cưng của ông Damasso và bà Engraciasia. Bất cứ người nào nếu bắt gặp cô gái 19 tuổi này trong một ngôi nhà nghèo nàn đều chắc chắn sẽ nguyền rủa số phận ác nghiệt nỡ cướp mất cái khung cảnh xứng đáng với một người đep như thế. Nhưng trái lại, ta sẽ cảm phục sự hào phóng của thiên nhiên xiết bao nếu như nhìn thấy dáng điệu yêu kiều của Leonor khi nàng nằm trên chiếc tràng kỷ bọc gấm màu thanh thiên, nếu như được chiêm ngưỡng nét mặt tuyệt vời của nàng in trong tấm gương chạm trổ thoe phong cách của các nghệ nhân thời phục hưng, nếu như được trông thoáng đôi chân nhỏ nhắn lạ thường của nàng lướt trên tấm thảm lông mềm mại một cách lơ đãng như thế nào. Vâng, không dễ gì thấy được sự hoà hợp may mắn như thế giữa sắc đẹp và sự giàu sang. Quấn mình giữa xa hoa, Leonor rực rỡ chẳng khác gì viên kim cương được nạm vàng và đá quý. Làn da hơi ngăm nâu, đôi mắt to xanh gợi cảm với hai hàng mi rũ xuống, cặp môi ướt có màu san hô, vầng trán bé nhỏ, mái tóc đen dày được chải bới tuyệt mỹ, nét lông mày uốn cong như cầu vồng, hai hàm răng trắng màu tuyết như cố ý sinh ra để so sánh với ngọc trai – tóm lại, toàn bộ đường nét trên khuôn mặt trái xoan mịn màng của nàng tạo nên bức ảnh lý tưởng của vẻ đẹp làm rạo rực trái tim các chàng trai và làm cho những người già phải hồi tưởng những ngày hạnh phúc của tuổi trẻ đã qua. Như các bậc cha mẹ khác, ông Damasso và bà Engracia luôn mềm yếu trước đứa con gái đẹp tuyệt vời của mình là Leonor. Cô gái được cưng chiều ngay từ lúc mới sinh ra và nàng đã quen sử dụng sự kiều diễm của mình như thứ vũ khí tạo nên quyền lực vô biên đối với tất cả những người xung quanh. Dần dần, Leonor bắt đầu đối nghịch với bà mẹ tính tình nghiêm khắc do sự nũng nịu của nàng. Bà Engracia về bản chất thật ra là một phụ nữ hách dịch và tuỳ tiện, hơn nữa bà luôn luôn phách lối với ý nghĩ rằng món hồi môn ba mươi nghìn pesos lừng danh của bà là khởi điểm của sự giàu sang trong gia đình. Thế nhưng, từng ít một, bà bị rơi vào ảnh hưởng của con gái đến mức hầu như không còn để ý gì đến các thành viên khác trong nhà nữa. trong quá trình đấu tranh dai dẳng và âm thầm của một gia đình, bà mệnh phụ này cứ mất dần vị trí, bà chỉ bảo toàn được niềm say mê đối với những chú chó trong phòng và nỗi căm ghét đối với những tấm mền ấm áp. Đó cũng là chiến lợi phẩm cho tính khí hiếu thắng của bà. Không lâu trước khi bắt đầu thiên truyện này, gia đình ông Damasso tổ chức một vũ hội náo nhiệt kỷ niệm ngày chàng trai Agustin từ châu Âu về. Chàng công tử bảnh bao này chở từ đó về một kho áo quần sang trọng và hàng lô đồ trang sức quý giá để thay thế cho những tri thức mà chàng ta không có thời giờ tiếp thu. Ngoài ra, ở chàng trai duyên dáng lúc nào cũng chải đầu tươm tất và ăn vận đúng mốt này có sự hấp dẫn gì đó buộc ta dường như không muốn nhớ lại rằng trước mắt ta là một kẻ vô công rồi nghề đã từng cho bay theo gió ba mươi nghìn pesos chỉ với mục đích thoả ý muốn tự làm đỏm trên các đường phố ở những thủ đô châu Âu. Chắc rằng bạn đọc chưa quên ngoài Agustin và Leonor, ông Damasso còn có những đứa trẻ khác, song chúng ta sẽ không nói tới chúng bởi lẽ chúng không giữ vai trò nào trong truyện này. Chuyến trở về của cậu con trai lớn và một giao kèo có lợi đã giúp ông Damasso có trạng thái tinh thần cực kỳ sảng khoái, chính vì thế mà chúng ta đã được chứng kiến sự âu yếm của ông như thế nào khi gặp Martin Rivas và mời chàng trú chân trong nhà mình. Chính những sự kiện dễ chịu nói trên đã giải thoát cho ông một chút khỏi những lo âu thường nhật về sức khoẻ quý giá của mình để đắm chìm vào ý tưởng về nền chính trị cao cả, những ý tưởng của một nhà tư sản tự coi mình là nhà yêu nước chung quy chỉ nhằm đạt được một ước vọng cuồng nhiệt duy nhất: chiếm một ghế ở Thượng nghị viện. Cũng vì thế mà sau khi đón tiếp nồng nhiệt và chàng trai vừa đi khỏi, Damasso đã lập tức ra lệnh mang báo đến cho ông. Chương 3 Martin Rivas rời bỏ ngôi nhà ruột thịt đúng vào lúc các chủ nhân của nó ở trong tình trạng tột đỉnh của buồn đau. Sau cái chết của cha, thế giới đối với chàng chỉ còn lại hai thực thể gần gũi và yêu quý nhất, người mẹ, bà Salaxar và em gái, Mercedes. Suốt mười lăm ngày đêm họ không rời khỏi giường người hấp hối. Nỗi đau buồn càng gắn chặt thêm tình ruột thịt trong gia đình và trong những giờ phút cuối cùng của Hoxe Rivas, cả ba đều tự nghĩ rằng mình có nghĩa vụ làm vững lòng nhau bằng sự kiên trì của mình để bằng cách đó, đánh lừa nỗi lo âu dằn vặt. Linh cảm cái chết đến gần ,Hoxe gọi vợ con đến bên mình. - Đây, di chúc của tôi đây – ông vừa nói vừa giở tờ giấy đã viết sẵn – Martin phải tự mình trao bức thư này đến tận tay ngài Damasso Ensina ở Santiago – người hấp hối âu yếm nhìn con trai – Kể từ nay số phận mẹ và em gái sẽ phụ thuộc vào con đấy. Hãy ra thủ đô và học tập cần cù. Chúa sẽ ban phước cho con nếu con cần mẫn lao động. Cuộc chia tay với Martin một tuần sau khi người cha qua đời lại là một đòn nữa giáng lên những người thân, nhưng dần dần nỗi tuyệt vọng trong tim họ cũng được thay thế bằng sự an bài của số mệnh. Chàng trai mua vé tàu thuỷ đến Valparaiso. Cả ở hải cảng, cả ngay giữa thủ đô, không có thứ gì làm chàng chú ý. Chàng chỉ nghĩ tới mẹ và em gái, còn trong tai chàng vẫn mãi vang lên những lời trăn trối ngắn ngủi của cha. Kiêu hãnh và kín đáo, đã nhiều năm Martin sống đạm bạc và đơn độc. chàng sống tách rời khỏi gia đình, ở thành phố Kokimbo trong nhà ông bác, người dã gắng sức rất nhiều làm cho những năm tháng học tập của chàng bớt nặng nề. Chàng trai chỉ cảm thấy sung sướng trong những kỳ nghỉ khi chàng được sống giữa những người thân. Sống xa cách họ, nhưng Martin không một giây phút lãng quên và bây giờ, sau khi tới thủ đô, chàng tự thề sẽ trở về Copiano với bằng luật sư, sẽ thay đổi số phận cho những người dã đặt tất cả hy vọng nơi chàng. "Chúa sẽ ban phước cho con nếu như con cần mẫn lao động" – chàng cố ý nhẩm lại những lời trăn trối đầy tin tưởng của cha. Đó à những ý nghĩ của Martin trong lúc xếp đặt đồ đạc của chàng trên tầng hai của dinh thự tráng lệ nhà ông Damasso. Vào lúc bốn giờ chiều, Agustin Ensina gõ cửa buồng em gái. chàng khoác chiếc áo xanh lam bó sát cái quần màu sáng và đi đôi ủng đánh vec ni có những cựa nhỏ mạ vàng. Tay trái chàng cầm chiếc roi ngựa cán làm bằng xương voi cầu kỳ, còn tay phải là điếu xì gà lớn đã hút một nửa. Đáp lại tiếng gõ cửa là giọng của Leonor: - Ai đó? - Có vào được không? – vừa hỏi Agustin vừa hé cửa, và không chờ cho phép, chàng ta bước vào buồng. Leonor đang chải đầu trước gương, nàng ngoảnh đầu lại mỉm cười với anh trai. - Sao thế? – nàng kêu lên – Anh lại xuất hiện với điếu xì gà ư? - Đừng ép anh phải từ bỏ nó em à – chàng công tử van nài – mà đây là thứ "Imperial" giá 200 peso một nghìn điếu đấy. - Chẳng lẽ anh không thể hút hết rồi hãy tới đây sao? - Anh cũng đã định như thế. Anh đến nói chuyện với mẹ nhưng bị đuổi ra. Mẹ bảo ngạt vì khói. - Hôm nay anh có cưỡi ngựa phải không? – Leonor hỏi. - Ừ, và nếu em cho phép anh hút thuốc, anh sẽ đền ơn em bằng một thông báo dễ chịu. - Cái gì vậy? - Anh đi chơi với Clemente Valencia. - Thế thì sao? - Anh chàng bình phẩm em vẻ thán phục lắm. Leonor cau mặt khinh mạn. - Đừng có giả bộ - Agustin kêu lên – Em đâu có hoàn toàn thờ ơ với Clemente? - Cũng như với nhiều người khác thôi. - Có thể như thế. Có điều những người như anh ta không nhiều đâu. - Sao lại thế? - Ấy là vì anh ta có ba trăm nghìn peso. - Tất cả những điều đó cũng hay đấy, chỉ phải cái anh ta ngu ngốc quá. - Với khoản tiền ấy thì bất cứ ai cũng chấp thuận, em gái ạ. Leonor mỉm cười. Ai biết nàng cười vì cái gì – vì câu châm ngôn thông thái của anh trai hay vì hài lòng với kiểu uốn tóc nàng vừa làm được. - Trong thời đại chúng ta thì vàng là sự tiến cử tốt nhất đấy, em thân yêu ạ - vừa nói tiếp, chàng công tử vừa ngã người trong ghế bành. - Chứ không phải sắc đẹp ư? – nàng phản bác. - Như vậy là em ưng anh chàng Emilio Mendosa đẹp trai hơn chứ gì? Fi ma belle – chà, em thân yêu. - Em không nói như vậy. - Em nghe đây, hãy cởi mở với anh. Em thừa biết anh gắn bó với em như thế nào còn gì. - Em chẳng có gì để cởi mở cả, em đâu có yêu ai. - Thôi được, khó mà hoà hợp với em. Tốt hơn hết mình bàn về chuyện gì đó khác đi. Em biết không, nhà mình vừa có thêm người đến ở đấy. - Em có nghe rồi, một chàng trai từ Copiano tới. Người thế nào? - Rách như tổ đỉa [1] - Agustin khinh thị buông xõng. - Em muốn hỏi chàng ta trông thế nào kia mà. - Anh chưa gặp mặt. Chắc là một chàng tỉnh lẻ, da cháy đỏ vì nắng gắt. Lúc đó Leonor đã sửa sang xong mái tóc và quay về phía anh trai. - Em thật là kiều diễm [2] - Agustin thốt lên, sẵn lòng phô trương mớ tiếng Pháp để người khác tưởng rằng chàng ta am hiểu thật hoàn hảo thứ ngôn ngữ mà trong suốt thời gian ở châu Âu chàng ta không thể nào học nổi. - Bây giờ em phải mặc quần áo – Leonor nói. - Nói cách khác là em đuổi anh ra? Thôi được, anh sẽ ra, un baiser, ma chérie [3] - Agustin vừa nói thêm vừa tiến lại hôn em gái vào trán. Chàng ta còn lẩn quẩn ở ngưỡng cửa rồi quay lại nói với Leonor – như vậy là em xem thường anh chàng Clemente tội nghiệp ấy ư? - Biết làm sao được – cô gái giả vờ buồn rầu đáp lời. - Em chớ có quên đấy! Ba trăm nghìn peso chứ không phải đùa đâu. Em sẽ có thể đi Paris và từ đó quay về như một nhà sáng tạo mốt. Parole d honneur [4] trong tay em thì Clemente sẽ còn mềm hơn cả súp nữa – Agustin tiếp tục vở diễn bằng đủ kiểu tiếng Pháp những câu dân dã mà người ta chỉ dùng để nói về một kẻ dễ dãi trong tình trường. Hiểu biết tiếng Pháp còn vượt xa Agustin, Leonor chỉ cười giễu cợt sự tự tin ngu ngốc của người anh trai cứ lảm nhảm xằng bậy với vẻ quan trọng. Nàng quay sang bàn trang điểm. Những chàng trai mà Agustin vừa nhắc đến thuộc nhóm những người ái mộ con gái ngài Damasso Ensina nhất. Thế nhưng những kẻ ngồi lê đôi mách trong giới thượng lưu vẫn chưa xác định được ai trong số họ sẽ chiếm được trái tim của người đẹp kiêu hãnh. Dĩ nhiên không thể giấu bạn đọc tò mò rằng những người tham dự cuộc quyết đấu trang nhã này đã sử dụng đủ loại vũ khí khác nhau. Chàng trai 28 tuổi Clemente Valencia không có gì đặc sắc về vẻ đẹp và ngay cả trang phục hào nhoáng của một kẻ giàu có với tài sản ba trăm nghìn peso cũng không cứu vãn được tình hình. Vào thời đó, năm 1850, những chàng độc thân lịch lãm ở thủ đô vẫn chưa có cái mốt xuất hiện ở Alameda trong những cỗ xe hai chỗ ngồi hay xe ngựa bốn bánh như bây giờ. Nếu có kẻ nào đó muốn chơi trội như chú sư tử thượng lưu thì cũng thoả mãn với cỗ xe độc mã sang trọng ít nhiều giống những thứ mà Domin đã đưa vào nước Pháp. Các trang công tử chi lê vẫn rong rủôi trên cỗ xe như thế trên đường phố Santiago vào ngày 18 tháng 9 [5] và những ngày hội lớn khác. Chính một cỗ xe độc mã được Clemente Valencia đem từ châu Âu về đã phục vụ chàng như một tượng đài để làm duyên làm dáng mỗi khi phô diễn sự giàu sang giữa chốn đông người. Điều đó làm cho mấy nàng tiểu thư phải thán phục, thế nhưng lại làm cho những người già công phẫn. Ngồi trên mấy chiếc ghế đá ưa thích của mình ở vườn hoa Las Delicias, họ nhìn sự vung tiền phá bạc ấy với vẻ chí trích. Nhưng việc này ít làm cho chàng công tử của chúng ta bận lòng, chàng còn đang khát khao thu hút sự chú ý của phái yếu mà, khác hẳn mấy người gài đáng kính, họ không khi nào coi việc phô bày sự xa hoa là không hợp thời. Ai cũng biết tiền là thần tượng của thời đại chúng ta, chính vì vậy mà ở khắp mọi nơi, chàng tư sản trẻ tuổi được đón tiếp rất trọng vọng. Bậc hiền mẫu của các tiểu thư mới chàng ngồi trên chiếc ghế đẹp nhất trong phòng khách, còn các nàng thì sẵn lòng tặng cho vị hôn phu đáng ước ao những nụ cười trong trắng mê ly nhất và dành cho chàng ta ánh mắt thẫn thờ tin cậy mà họ luôn dự trữ cho người tình đã chọn. Về các bậc lão phụ, họ bàn luận công việc với chàng một cách trọng nể và lắng nghe, chăm chú như thể lắng nghe ý kiến của một nhân vật có thể trở thành người bảo lãnh trong một giao kèo béo bở nhất khi cần thiết. Người thứ hai ái mộ Leonor là Emilio Mendosa mà Agustin cũng đã nhắc đến trong lúc nói chuyện với em gái. Chàng này có vẻ đẹp mà Clemente thiếu nhưng ngược lại chàng ta không có được phòng khách quý tộc ở thủ đô. Mendosa có ngoại hình rất đẹp, nhưng chàng không giàu. Song điều đó không cản trở chàng tranh đua với các chú sư tử thượng lưu về vẻ lịch lãm cho dù tiền nong không cho phép chàng ta cưỡi cỗ xe độc mã đã làm cho Clemente thoả mãn tính hiếu danh. Mendosa thuộc một trong những gia đình coi chính trị như một phi vụ đầy lợi lộc. Ngay từ lúc còn trẻ chàng đã chen chân vào trong giới quan chức chính phủ và thường xuyên giữ được một ghế béo bở trong văn phòng nào đó. Tại thời điểm lúc bấy giờ chức vụ đảm nhận đem lại cho chàng trai ba nghìn peso một năm và số tiền ấy cho phép chàng chưng diện chiếc sơ mi mỏng bằng vải gai cùng chiếc ghi lê thêu, làm cho chàng gần như trội hơn cả tình địch giàu có của mình. Ngoài việc cùng yêu Leonor, cả hai chàng si tình đều có những khát khao danh vọng. Clemente Valencia tính đến việc nhân số vốn của mình lên nhờ vào khoản thừa kế, chàng còn nghĩ rằng sau khi cưới sẽ lập tức chiếm được sự đỡ đầu của ngài Ensina để leo cao hơn trong chính trường Như vậy, những chàng đi săn của chúng ta có những lý do rất xác đáng đẻ quyết đấu. Cả hai đều thèm khát chiếm được trái tim người đẹp và mối cảm tình của cha nàng. Mục tiêu thứ nhất hay thứ hai không gì dễ mà đạt được – cái ho6 ngăn trở quá sâu chính là tính tình đỏng đảnh của cô con gái cũng như tư chất bất thường của người cha. Ngài Ensina khi thì bảo vệ chính phủ, khi lại theo phe đối lập, mà điều đó diễn biến theo ảnh hưởng của các bạn hữu cánh hẩu và các tác giả của những bài xã luận trong báo chí của hai đảng. Còn Leonor thì theo nhận xét chung, rất kiêu hãnh về sắc đẹp của mình tới mức không một ai trong số ứng cử viên vây quanh nàng được coi là xứng đáng để lấy làm chồng. Nếu như ông Damasso trong lúc nhăm nhe vào Thượng nghị viện bỗng dưng ngả theo đảng nào đó theo ông sẽ đem lại nhiều khả năng thành công hơn thì đối với cô con gái, không có gì đáng để nàng phải ban tặng niềm hy vọng cho một kẻ ngưỡng mộ vào buổi tối để rồi sớm hôm sau làm ra vẻ đã quên để biến nó thành mây khói. Chính vì lẽ đó, trong khi thuộc phe đối lập do những mối liên hệ ruột thịt, Clemete Valencia bỗng không thể tin khi được biết vào một ngày đep trời ông Damasso lại quay về những quan điểm bảo thủ mặc dù mới hôm trước chàng đã thuyết phục được ngài tư sản đáng kính này thấy rõ những sai lầm của chính phủ và phải đấu tranh chống lại. Còn khi làm thân với Leonor, Clemente thỉnh thoảng được đón tiếp niềm nở chính vào những thời điểm mà chàng cảm thấy rằng Emilio Mendosa đã hoàn toàn chinh phục được trái tim người đẹp đỏng đảnh. Một cái gì giống như thế xảy ra với đối thủ của chàng. Emilio bỗng dưng nhận thấy sự vô ích khi gắng công thuyết phục ông Damasso rằng con đường đúng đắn nhất để vào Thượng nghị viện là phải phục tùng vô điều kiện chính quyền đương thời và cũng bất ngờ như thế, chàng vấp phải sự khinh miệt của Leonor đúng vào lúc cầm chắc đã chiếm được tình yêu của nàng. Những nỗi hoài vọng của các chàng trai cố sức giành giật nhau chiến thắng trong ngôi nhà ngài Ensina là như vậy. Chú thích: [1] Nguyên văn: nghèo như chuột nhà thờ [2] Tiếng Pháp nguyên văn: Charmante [3] Tiếng Pháp nguyên văn: Cho phép anh hôn một cái nào [4] Nguyên văn tiếng Pháp: - lời nói danh dự [5] Ngày tuyên ngôn độc lập của Chi lê -------------- Chương 4 Sau khi thu xếp xong mớ đồ đạc nghèo nàn, Martin Rivas ngồi ưu tư trong căn phòng ông Damasso đã ưu ái dành cho chàng ở tầng trên. Những ý tưởng khác nhau vây bọc chàng trai. Vậy là cuối cùng chàng đã ở thủ đô, nơi mà người ta bàn tán quá nhiều ở Copiano quê hương của chàng. Giờ đây chàng đã đơn độc và số mệnh buộc chàng tồn tại một cách tẻ ngắt xa lìa những người thân. Trái tim chàng thắt lại khi nhớ tới những người mà chàng đã bỏ lại trong nước mắt và buồn khổ…nhưng liền lúc đó Martin nôn nao nghĩ đến việc chàng, một kẻ tỉnh lẻ quê mùa xa lạ đối với những lề thói thượng lưu, lát nữa sẽ xuất hiện ở giữa những người quá quen với xa hoa và lộng lẫy, trong ngôi nhà mà số mệnh đã vô tình đưa chàng tới. Khi ấy chàng từ bỏ hoàn toàn những niềm hy vọng mà bất cứ chàng trai nào cũng ấp ủ. Người hầu đã cho biết ngài Ensina là một trong những người giàu có nhất Santiago, rằng chủ nhân của dinh thự có một cô con gái đẹp như tranh vẽ và một cậu con trai diện bảnh nhất thành phố. Martin cay đắng hình dung mình thật thảm hại khi ở bên những con cưng lịch lãm và hào hoa của số phận. Bức tranh ấy làm tổn thương lòng kiêu hãnh bẩm sinh của chàng đến mức chàng quên cả nghĩ đến lời thề của mình trên đường tới thủ đô, quên cả những khát khao danh vọng đã từng ấp ủ trong tâm hồn. Vào lúc bốn giờ rưỡi, người hầu gõ cửa báo rằng ông chủ đang đợi ngài Rivas ở phòng khách. Martin liếc vội vào tấm gương treo trên bồn rửa mặt và nhận thấy khuôn mặt mình nhợt nhạt, bối rối. một nỗi sợ hãi trẻ con lan khắp cơ thể chàng, nhưng cũng đúng khoảnh khắc đó chàng thấy xấu hổ vì sự yếu đuối và đã bình tâm lại bằng nỗ lực của ý chí. Khi người hùng của chúng ta bước vào căn phòng, nơi toàn thể gia đình Ensina đã tụ họp đông đủ, đôi má của chàng đỏ bừng chứ không còn vẻ nhợt nhạt mà trước đó chỉ khoảng một phút đã đưa chàng vào tâm trạng tuyệt vọng. Ông Damasso lơ đễnh đáp lại lời chào của khách và giới thiệu chàng với vợ và con gái. Đúng lúc Agustin bước vào và ông bố cũng giới thiệu khách với cậu con trai, nhưng chàng công tử chỉ khẽ gật đầu. Sự đón tiếp lạnh nhạt quá đáng làm cho Rivas hoàn toàn chán nản, chàng đứng mà không biết để tay vào đâu và bối rối nhìn Agustin chểnh mảng vuốt mái tóc mượt. Lời mời ngồi nhã nhặc của ngài Ensina đã giúp cho Martin thoát khỏi tình thế khó xử. không nhìn qua ai, chàng lấy một cái ghế và ngôi xuống, cố ý hơi xa khỏi cái hội nho nhỏ của mấy mẹ con bà Engracia. Chàng Agustin say sưa ca ngợi vóc dáng tuyệt vời của chú ngựa – chàng ta vừa cưỡi ngựa dạo chơi về. Với tâm hồn mộc mạc, Martin ghen tị với chàng công tử này khi chàng ta thao thao bất tuyệt lúc thì bằng tiếng Pháp, lúc thì bằng những châm ngôn nhạt nhẽo được khoa trương một cách nực cười. Martin bị choáng ngợp trước sự bài trí sang trọng của phòng khách. Cho đến giờ chưa khi nào chàng có được cơ hội nhìn thấy nào đồ gỗ nạm vàng, nào màn cửa sổ bằng nhung lớn hết cỡ, nào hằng hà sa số đồ trang trí trên các mặt bàn. Do non nớt trong cuộc sống, chàng coi tất cả sự vô vị ấy như bằng chứng của sự vĩ đại và ưu thế thật sự, trong tâm hồn đầy phấn khích của chàng vô tình trỗi dậy một khát vọng giàu sang mà những trái thơm non trẻ rất dễ đón nhận. Ban đầu Martin chỉ kín đáo quan sát mọi thứ xung quanh, không nhận thấy mình trở lại rụt rè và cũng không có ý khắc phục tâm trạng đó như chàng đã làm được khi mới bước vào phòng khách không lâu trước đó. Là người thích nói chuyện, Damasso bắt đầu hỏi chàng về tình hình các khu mỏ ở Copiano. Martin đã định trả lời, và chàng nhận thấy bà Engracia và hai người con bà đang nhìn chàng rất chăm chú. Thế nhưng tình thế ấy không những không làm cho chàng lúng túng thêm mà trái lại, bỗng dưng chàng thấy tự tin hẳn lên. Chàng bắt đầu nói một cách bình tĩnh và rành mạch, bình thản theo dõi những người đang nhìn mình với vẻ tò mò không cần giấu giếm. Rivas đã quen với hoàn cảnh khó khăn, và chàng đã dùng ý chí để lấy lại sự minh mẫn trong suy tưởn. Giờ đây chính chàng là người bình tĩnh quan sát những người đang lắng nghe mình. Bà Engracia ngồi trong góc tối nhất của phòng khách, bà mệnh phụ khả kính khó chịu vì ngạt thở nên luôn luôn lựa một vị trí ít chiếu sáng hơn. Con chó nhỏ nhắn lông trắng và dài như sóng lượng chễm chệ trên lòng bà. Những búp lông xoăn được chải bồng lên một cách tỉ mỉ chứng tỏ nàng vừa mới được bà chủ chăm sóc chu đáo. Thỉnh thoảng con chó lại nghểnh cổ khẽ gầm gừ nhìn Martin với đôi mắt như những hạt cườm và mỗi lần như thế, bà Engracia lại chặn "cô con cưng" của mình lại bằng lời nói khẽ khàng" - Diamela! Diamela! Những lời nói ấy được kèm theo những cái tát tai âu yếm như thể đó là cậu bé hơi nghịch ngợm được nuông chiều. Tuy nhiên Martin không hề bận tâm về bà mệnh phụ cũng như về những cử chỉ không hài lòng của con chó, chàng cũng nhanh chóng dẹp nỗi bốc đồng do những cử chỉ cố tình lịch sự của Agustin tạo nên và chàng không rời mắt khỏi Leonor. Sắc đẹp của cô gái gây cho chàng một khoái cảm khó tả. Nếu như có ai đó muốn lý giải sự xúc động lạ lùng bỗng dưng tràn ngập tâm hồn người hùng của chúng ta trước mặt người đẹp kiều diễm Leonor, thì người đó hẳn phải gắng sức hình dung cái cảm giác của một du khách đang chiêm ngưỡng thác nước Niagar, hoặc của một hoạ sĩ đang thưởng thức một bức tranh tuyệt tác "biến hình" của Raphael – tiêu thư của ngài Damasso mặc chiếc áo dài trắng có thắt lưng theo mốt của La Mã cổ và dưới mép viền thêu có đường may lược rất khéo, hơi thấp thoáng những hình thêu ren của chiếc váy. Cổ áo được xẻ rất hẹp cho ta thấy cổ nàng thật nhỏ nhắn và hình dung được những đường nét tuyệt vời của bộ ngực thiếu nữ. Trang phục này thoạt nhìn thật giản dị nhưng thật ra không phải ít tiền, chính nó tạo ra một điều hầu như không thể ngờ được, sắc đẹp của Leonor càng lộng lẫy hơn! Như bị hớp hồn, Martin không rời mắt khỏi nàng làm nàng hơi chau mày, bực bội quay mặt đi. Trong khi đó, Agustin mô tả vẻ huy hoàng của các phố phường Paris, còn Damasso trong ngày hôm đó ngả theo phe đối lập nên vừa lịch thiệp tiếp người khách tỉnh lẻ vừa nêu ra những quan điểm cộng hoà của mình. Đúng khoảnh khắc ấy, người hầu xuất hiện ở ngưỡng cửa báo đã chuẩn bị xong bữa ăn. Chàng du đãng chìa khuỷu tay trái cho bà me, còn tay phải thì cố bế lấy chú chó nhỏ. - Cẩn thận nào, con trai! – bà mệnh phụ kêu lên sợ hãi khi nhận thấy cậu con không thật trân trọng trong cư xử với "cô con cưng" của bà – Trời ơi, con sẽ làm đau nó đấy. - Mẹ nói gì vậy – cậu ta cãi lại – làm sao mà con lại nỡ faire mal (làm cho đau đớn) một sinh thể mỹ miều dường này được. Damasso chìa tay cho con gái và quay về phía Martin: - Xin mời vào bàn, anh bạn quý! – Ông nói với chàng và theo vợ cùng con trai bước sang phòng ăn. Cái cách gọi "anh bạn quý" lập tức nhắc cho chàng trai nhớ tới khoảng cách quá lớn giữa chàng và gia đình ngài Ensina. Chàng cúi đầu lặng lẽ bước theo và nhìn Agustin nện gót giày bóng láng một cách lịch lãm phô trương trên tấm thảm sặc sỡ và Leonor kiêu kỳ phô diễn sắc đẹp lộng lãy của nàng, người hùng của chúng ta hoàn toàn chán nản đến tận cùng. Suốt bữa ăn chỉ nghe thấy tiếng nói của một mình Agustin. - Ở khách sạn "Frères Movencaux" ngày nào tôi cũng ăn món súp tuyệt vời – vừa huyên thuyên chàng ta vừa vuốt hàng lông măng mờ mờ trên mép – còn bánh mì Paris mới sướng miệng làm sao! – rồi vội vàng chen vào diễn văn mấy từ tiếng Pháp chàng ta nói thêm: Divin merveilleux [1] - Con học được tiếng Pháp nhanh quá chừng! – bà Engracia thán phục thốt lên. Trong khi múc cho Diamela thìa xúp, bà ngẩng cao đầu nhìn Martin, rõ ràng muốn nhấn mạnh ưu thế của con trai đối với chàng. Nhưng có thể do bà mệnh phụ đáng kính không được thận trọng lắm khi đưa chiếc thìa vào cái mõm quý hóa của con chó, hoặc có thể vì hơi nóng làm rát bỏng cái mũi thanh lịch của Diamela mà bỗng dưng nó sủa toáng lên làm cho chiếc đĩa trước mặt bà Engracia bị chao nghiêng và xúp chảy lênh láng ra khăn trải bàn. - Đã thấy chưa, tôi đã nói với bà như thế nào rồi? tất cả chỉ tại cái trò cho nó ngồi cùng bàn ăn! – ngài Damasso nổi khùng. - Tội nghiệp quá! – không thèm nghe chồng nói, bà mệnh phụ vừa vỗ về vừa âu yếm con chó dữ dội tới mức nó phải rên lên ai oán. - Có im đi không, Polossone [2] - Agustin quát lên khi thấy Diamela tìm cách quẫy đạp rồi cuối cùng vuột thoát khỏi vòng tay bà chủ và nó lập tức im tiếng. Bà Engracia mắt sáng rỡ như thể thán phục quyền năng siêu nhiên của tạo hoá, sau đó ngước nhìn chồng và nói với vẻ xúc động: - Ông thử nghĩ xem, con nhóc này đã hiểu được tiếng Pháp rồi đấy. - Ồ, chó là sinh vật thông minh nhất đời! – Agustin thốt lên – Hồi ở Paris con toàn nói với chúng bằng tiếng Tây Ban Nha và chúng lúc nào cũng chạy theo con mặc dù rất ít khi con giơ ra một mẩu bánh mì. Đĩa xúp mới đã dẹp yên được Diamela và bàn ăn đã lập lại được sự yên tĩnh. - Thế còn ở miền Bắc họ nghĩ thế nào về chính sách của chính phủ? – ông chủ quay qua hỏi Martin. - Do bệnh tình của cha, cháu không được tiếp xúc với ai cả - chàng trai tiếp lời – và thưa ngài, vì thế cháu khó có thể nói được ở đó tình trạng ra sao. - Ở Paris có nhiều đảng phái chính trị - Agustin xen vào – Những người theo phái Orleans, những người thuộc nhánh [3]Bourbon, rồi những người cộng hoà. - Lại còn "nhánh" là cái thứ gì vậy? – ông Damasso ngạc nhiên. - Con muốn nói là phái Bourbon – chàng công tử giải thích. - Ở miền Bắc chỗ các anh tất cả đều theo phái đối lập – ngài Ensina lại quay về phía khách nói tiếp . - Vâng, mà nếu không phải tất cả thì cũng đa số - Rivas thừa nhận. - Chính trị là cái lò nấu trí não! – kẻ nôi dõi dòng họ Ensina lên giọng dạy đời. - Lại còn có con gấu nào nữa thế hả - Ông bố sửng sốt nhìn lên. - Không phải con gấu, mà là nấu [4]. Ý con muốn nói là trong chính trị thì các bộ óc bị nấu chảy ra như trong lò ấy – chàng trai trả lời. - Nhưng dẫu sao thì mỗi công dân đều phải quan tâm đến công việc của xã hội – ông Damasso bác lại – còn quyền các dân tộc là thiêng liêng… Như chúng ta đã biết, ngày hôm đó ngài Ensina tự coi mình là người theo phái đối lập, vì thế nhắc lại một cách sôi nổi khác thường một câu mà ngài vừa mới đọc được trong một tờ báo tự do. - Mẹ ơi, mứt này là mứt gì vậy? – Agustin chỉ vào đĩa mứt hỏi bà mẹ hòng cắt ngang mạch chuyện về chính trị đã làm chàng ta chán ngấy. - Quyền của các dân tộc – ông Damasso tiếp tục giáo huấn không cần để ý sự bất bình của cậu con trai – đã được ghi nhận ngay cả trong sách Phúc Âm. - Đó là mứt mơ đã bỏ hột, con ạ - bà Engracia đáp lại câu hỏi của Agustin. - Sao lại có "nhân" [5] là thế nào? – Ngài Ensina nổi nóng vì tưởng bà vợ ám chỉ quyền của các dân tộc. - Ôi, không phải thế đâu ông ơi. Tôi chỉ nói về mứt mơ thôi mà – bà Engracia vội vã phân trần với ông chồng. Câu chuyện cứ thế kéo dài, trong lúc đó Martin không rời mắt ngắm Leonor. Nét mặt nàng biểu hiện sự thờ ơ hoàn toàn và nàng không hề tham dự vào câu chuyện chung. Sau bữa ăn, tất cả lại đi về phòng khách theo đúng trật tự đã có. Agustin kể cho bà mẹ nghe chàng đã dùng loại cà phê gì sau bữa ăn ở nhà Tortimi, còn ông Damasso nhồi nhét cho Martin đủ thứ ngôn từ dân chủ mà ông đọc được trong báo lúc sáng, nhưng dĩ nhiên, ông tự gán là của mình. Leonor lặng lẽ ngồi vào bàn và lơ đễnh giở cuốn album tranh khắc của Anh quốc. Mãi tới bảy giờ Martin dám rời phòng khách và bằng cách đó, chàng tự giải thoát khỏi diễn văn dân chủ của ông Damasso. Chú thích: [1] tiếng Pháp: kỳ diệu, mê ly [2] tiếng Pháp: đứa trẻ ngỗ nghịch [3] Cách dùng sai tiếng Pháp của Agustin [4] Nguyên văn là "lò nung" và "con cọp", hai từ này trong nguyên bản phát âm hơi giống nhau. Ở đây dịch là "nâu" và "gấu" để phù hợp ý nghĩa do lơ đễnh mà Damasso nghe chệch đi. [5] Nhân và hột là hai nghĩa của một từ trong nguyên bản -------------------- Chương 5 Trở về phòng ngủ, chàng trai ngồi thừ người mệt mỏi chẳng khác một lữ khách vừa trải qua một đoạn đường dài. Việc đặt chân đến Santiago, làm quen với gia đình Ensina giàu có, vẻ lịch lãm của Agustin vàsắc đẹp của Leonor – tất cả những ấn tượng sôi động ấy cứ xoay đảo hỗn loạn trong đầu giống như những giấc mơ không có gì ăn nhập với nhau và làm cho chàng hoàn toàn rã rời. Đặc biệt là vẻ kiều diễm và lộng lẫy của cô gái kiêu kỳ không đoái hoài ngay tới cả việc góp chuyện với mọi người đã khiến chàng chán nản. Chẳng lẽ nàng kém thông minh và trí óc thỉên cận y hệt như cha mẹ và anh trai để đến nỗi lúc nào cũng im lặng? Không hiểu sao Martin bất giác tự đặt cho mình câu hỏi ấy và cố gắng một cách vô bổ gạt bỏ nỗi chán chường đang choáng ngợp tâm hồn chàng do việc không làm thế nào để được nàng Leonor tuyệt đẹp chú ý tới. Nghĩ về nàng, lần đầu tiên Martin cảm nhận được hơi thở mơ hồ của tình yêu, tình cảm ấy thường được gieo cấy vào trái tim khờ dại của bất cứ ai, cả những người đã yêu, cả những kẻ mới đang khao khát tình yêu, và nó mang lại cho họ niềm khóai lạc vô biên siêu thoát, nó vụt cháy như những giấc mộng vàng của thơ ca. Đột nhiên Martin nhớ tới mẹ và em gái, điều đó thoáng làm cho chàng dịu đi và thoát khỏi cái vòng lẩn quẩn đã rơi vào. Chàng vớ lấy chiếc mũ và chạy ra khỏi nhà. Chàng muốn nhanh chóng làm quen với thành phố và sự nhộn nhịp trên các đường phố đã dần dần làm chàng trai bình tâm lại. chàng định mua vài quyển sách nào đó và hỏi thăm người qua đường đầu tiên xem hiệu sách ở đâu. Vậy là chàng tới quảng trường Armas. Vào năm 1850, trên quảng trường còn chưa có cái vườn hoa bao quanh đài phun nước như thời chúng ta bây giờ. Bất cứ ai đến đây để tham quan đều chỉ có thể ngồi trên chiếc kè đá mà chiều nào những người dân thường cũng tụ tập xung quanh. Ở đây có vô số thợ giày tranh nhau mời chào bất cứ ai đi ngang qua vào giờ này – khi thì cặp giày, khi thì đôi ủng. Lúc đầu Martin dừng lại ở góc đường Las – Monkhitas. Nhưng sau đó do trí tò mò thúc đẩy, chàng tiến về phía đài phun nước. Trong khi đang chăm chú ngắm nghía hai pho tượng cẩm thạch trang điểm cho công trình này, có người nào đó tiến lại phía chàng và hỏi: - Thưa ngài, ngài có cần một đôi giày đánh xi không ạ? Nghe những lời này, Martin chợt nhớ đôi ủng bóng láng đẹp tuyệt của Agustin và những ý nghĩ nặng nề lại ập đến. Trong đầu chàng nảy ra ý tưởng, rằng với đôi giày đánh xi mình sẽ cảm thấy tự tin hơn trong ngôi nhà giàu có của ngài Ensina. Rivas còn trẻ và giây phút nào đó chàng quên sự eo hẹp tiền nong của mình, chàng dừng lại nhìn người thợ giày. Người này đã định đi tiếp, nhưng bắt gặp ánh mắt chàng trai nên quay lại. - Cho xem hàng của ông nào – Martin nói. - Dạ, xin mời ngài – Người bán hàng lập tức đáp lời và chìa đôi giày sáng bóng một cách cám dỗ đến nỗi những do dự cuối cùng của Rivas tan biến. - Mời ngài ngồi xuống đây – người thợ giày trải một chiếc khăn bên cạnh đài phun nước – và thử xem vừa không. Martin ngoan ngoãn ngồi xuống thềm đá lạnh, gỡ đôi giày thô kệch ra khỏi chân và cầm lấy đôi giày đánh xi mới tinh. Bỗng chàng sửng sốt nhận thấy nhiều người xúm quanh mình, ai cũng chìa ra cho chàng một đôi giày và tranh nhau nói cùng một lúc. Chàng trai bị bối rối không kém ngài đại uý tuần tiễu ở "lành địa Sevid" khi bị vây hãm trong ngôi nhà của ngài Bartolo. Tai Rivas ù lên vì đủ thứ giọng và chàng không sao xỏ được chân vào chiếc giày hẹp. - Nghe này ông, đôi giày này sẽ vừa chân ông đấy – một người kêu to. - Xin ngài thử đôi này, ngài hãy nhìn xem chúng được may như thế nào – Không tìm được đôi giày nào tốt hơn đâu! – một người khác cắt ngang, dí đôi giày vào mũi Martin. - Còn đôi này đi cả đời không hỏng! – người thứ ba gào lên. Những thợ giày khác cũng tâng bốc đủ kiểu hàng của mình và người hùng của chúng ta, lần đầu tiên đụng phải cái kiểu bán hàng lạ thường như thế, hoàn toàn bị lúng túng. Chàng từ chối không mua đôi đầu tiên vì quá hẹp, đôi thứ hai ngược lại, quá rộng và đôi thứ ba thì quá đắt. Trong khi ấy quanh Rivas đã tụ tập một đám đông thợ giày và chàng trở nên bực bội bởi sự quấy nhiễu của họ. chàng xỏ lại đôi giày cũ, kiên quyết đứng dậy tuyên bố sẽ mua giày vào dịp khác. Trong nháy mắt đã không còn lại dấu vết gì của giọng điệu bán hàng quái đản. Một người nói với chàng trai: - Anh không định mua thì phỉnh phờ chúng tôi làm gì? Một người khác dường như trả lời thay cho Martin: - Ôi dà, không có việc gì làm mà. Có lẽ anh ta cũng chẳng có tiền. Người thứ ba chen vào: - Hãy nhìn chàng công tử này xem kìa, chỉ thấy ghê người. Không quen với những lề thói ở thủ đô, Martin ngạc nhiên trước sự càn rỡ đó và chàng cảm thấy thiếu chút nữa thì sự kiên nhẫn của mình cũng phải cạn. - Tôi không xúc phạm ai cả - chàng nói với bọn người vây quanh – nhưng cũng không cho phép ai xúc phạm mình đâu. - Thế chúng tôi xúc phạm anh bằng cách nào chứ? Bằng cách gọi anh là một kẻ nghèo hèn ư? Vậy mà chúng tôi cũng hoàn toàn là những kẻ nghèo hèn cả thôi – giọng ai đó vang lên. - Thôi, đã thế thì chúng tao sẽ đối xử với mày như với một ngài giàu có – một trong số người thợ vừa nói vừa tiến đến sát Rivas với vẻ hăm doạ. - Nếu mày giàu thì sao bần tiện thế? – Người mời chàng mua giày đầu tiên hướng về phía chàng trai. Martin không tự kiềm chế được nữa, và chàng đẩy mạnh kẻ lỗ mãng, người thợ giày ngã ngay dưới chân bạn mình. - Đừng có tha cho thằng láo xược này! – ai đó kêu to. - Đứng dậy đi anh bạn, đừng có hèn nhát – người khác khích lệ. Người thợ giày đứng lên và giận dữ nhảy bổ vào kẻ đã hạ nhục mình. Cả hai đấm đá loạn xạ gây thích thú cực độ cho những kẻ vây quanh và họ cổ động ầm ĩ cho cả hai bên mỗi khi có một cú đánh hay, hoàn toàn không thiên vị. - Cho hắn một cái vào tai! – một người kêu lên. - Cho hắn ra bã đi! [1] - người thứ ba hét. Bỗng dưng có giọng ai đó phát ra và các khán giả tháo chạy thục mạng, phó thác những kẻ ẩu đả cho số mệnh. - Cảnh binh đấy! – một trong số họ vừa bỏ chạy theo những người khác vừa kêu. Đúng lúc ấy một cảnh binh cao lớn tóm lấy Martin bằng một tay, còn tay kia tóm lấy đối thủ của chàng và oang oang ra lệnh: - Cả hai đi theo tôi mau! Nghe giọng nói thô bạo và nhìn thấy con người mặc sắc phục cảnh binh, Martin đang bừng bừng chợt tỉnh. - Không phải tôi gây sự đánh nhau – chàng lúng lúng – xin hãy thả tôi ra. - Đi thôi, đi thôi, đến đó rồi tính – người cảnh binh trả lời và đưa cái còi lên miệng. Rivas uổng công ra sức giảng giải cái điều đã xảy ra, người lính không thèm nghe gì hết và cứ gân cổ thổi còi khi chưa thấy người cai đến cùng với một người lính khác. Đối với lần này, những lý lẽ hùng biện của Rivas chẳng đem lại lợi ích gì, người cai rõ ràng rất sốt ruột khi phải nghe chàng trai giải bày và thay cho việc trả lời, dõng dạc tuyên bố cái câu nói thiêng liêng của tất cả những kẻ chuyên đi giữ trật tự: - Yêu cầu đi theo tôi! Rivas hiểu ra rằng dù có cãi vã nữa cũng chẳng dẫn đến cái gì và tốt hơn hết là chịu phục tùng, chàng trai cùng người thợ giày bị đưa về trạm cảnh binh. Tất cả niềm hy vọng giờ đây Martin đặt lên viên sĩ quan canh giữ họ, song viên sĩ quan này khi nghe chàng nói hết lại ra lệnh phải chờ ngài thiếu tá. Chú thích: [1] Nguyên văn: Làm thành thịt băm viên Chương 6 Vừa đúng cái giờ Rivas bị đưa về trạm cảnh binh, các vị khách thường nhật của ông Damasso đã tụ họp trong phòng khách được chiếu sáng rực rỡ. An toạ thoải mái trên chiếc trường kỷ, bà Engracia sôi nổi chuyện trò cùng bà em chồng là Francisca. Đối diện với họ, bên cạnh Agustin ăn mặc theo mốt mới nhất là Leonor đang ngồi cùng với cô em họ xinh đẹp, tay nắm tay một cách thân ái. Trong phòng be6n ông chủ nhà và hai ông khách ngồi bên bàn chơi Lombe[1]. Emilio Mendosa, một trong những kẻ ái mộ Leonor, theo dõi cuộc chơi. Bà Engracia say sưa kể cho bà em chồng về sự sáng dạ khác thường và những bước tiến kỳ diệu của Diamela trong việc nắm vững ngôn ngữ của Voltaire và Vasel. Trong khi đó cậu con của bà Francisca, một cu cậu nghịch ngợm táo tợn, đang khoái ch kéo đuôi "cô con cưng" của bà bác. Leonor và tiểu thư ngồi bên khác nhau một cách kỳ lạ. một người lần đầu tiên đến Chi lê hẳn không thể nào nghĩ rằng cô gái kiều diễm tóc vàng có đôi mắt xanh cùng làn da trắng như tuyết và người đẹp tóc thẫm da ngăm nâu kia lại là người cùng xứ. Lại càng ngạc nhiên hơn nếu như người đó được biết đấy là hai chị em họ. Nét mặt uể oải, hơi buồn của một nnn dường như làm nổi bật vẻ mặt trang nghiêm, kiêu hãnh của người kia. Và mặc dù Matilda Elias không thua kém gì Leonor trong sự xa hoa trang phục, song sắc đẹp dịu dàng của nàng vẫn cứ bị lu mờ trước sắc đẹp lộng lẫy của cô chị. - Đấy, hắn đến rồi đấy, thật là kẻ không thẻ chịu nổi! Hắn có một óc thẩm mỹ thật tồi tệ khi chỉ biết gắn lên mình ngần ấy vàng với kim cương! – Leonor bực bội khi nhìn thấy Clemente Valencia bước vào phòng khách. Người đẹp đáp lại cái cúi đầu chào của vị khách mới vào lạnh lùng đến nỗi chàng ta không dám đến với các tiểu thư mà tiến về phía ghế tràng kỷ, nơi hai bà mệnh phụ đang ngồi. - Thế chị không biết là anh ta được dự định làm chồng chị à? – Matilda láu lỉnh hỏi. - Lạy trời! – Leonor thốt lên – chẳng lẽ chỉ vì hắn giàu có? - Mọi người bàn tán rằng hình như chị mê anh ta. - Chị chẳng mê người nào hết – Leonor kiêu hãnh đáp. - Sao lại không si mê? Thế còn Emilio Mendosa thì sao? - Tốt hơn hết em hãy nói xem, Matilda, em đã say mê ai bao giờ chưa? – Leonor đưa mắt dò hỏi cô em họ. Cô em đỏ bừng mặt nhưng lặng im. - Em định lấy chồng như thế ư? Chẳng lẽ em yêu Adriano đến mức như trong tiểu thuyết hay sao? - Ô, không phải đâu! – Matilda chối cãi. - Thế còn Raphael San Louis? Matilda lại đỏ bừng mặt, nhưng lần này không trả lời gì. - Lẽ ra không bao giờ chị tự cho phép mình hỏi về chuyện ấy…Song chính em có lần đã thú nhận là yêu Raphael. Sau đó em đột nhiên có những bí mật gì đó và chẳng bao lâu em đã là vợ chưa cưới của Andriano. Vậy em yêu ai? Và làm sao hiểu nổi tất cả điều đó, em yêu của chị? Hơn một năm trôi qua kể từ ngày Adriano chết, còn em cứ náu mình trong đau khổ làm gì? Chính em từng nói rằng tình yêu của em đối với anh ta đâu có mãnh liệt. - Vâng – Matilda khẽ thầm thì. - Có nghĩa là em chưa quên Raphael? - Chẳng lẽ có thể quên chàng sao? Suốt đời không quên được! – cô gái thốt lên, mắt nhoà lệ. - Thế thì tại sao em chia tay chàng? - Còn ai hiểu tính ba em hơn chị… - Với chị thì không ai có thể bắt buộc từ bỏ tình yêu của mình – Leonor hãnh diện tuyên bố. - Làm sao mà chị dám phán xét về những chuyện như vậy một khi chị chưa hề biết đến thế nào là yêu? – Matilda phản bác. - Đúng, thực ra chị vẫn chưa yêu ai bao giờ, nếu như nói đến một tình yêu chân chính. Đôi lúc chị thích một chàng trai nào đó, nhưng không được lâu. Thật phát nôn lên được khi thấy bọn đàn ông cứ đeo đẳng như đỉa hòng giành lấy chiến thắng. bọn họ quá tin vào ưu thế của mình, và điều đó làm cho chị phẫn nộ. Hơn nữa chị chưa bao giờ gặp được một người có đủ kiêu hãnh và tự trọng để coi khinh quyền lực của đồng tiền và không biến thành nô lệ trước sắc đẹp. - Đối với em thì những ý nghĩ ấy chưa hề nảy sinh trong đầu – Matilda thừa nhận – Em yêu Raphael ngay từ ánh mắt đầu tiên và yêu cho đến tận bây giờ. - Em đã nói chuyện với chàng dù chỉ một lần hay chưa, kể từ khi cái chết của Adriano trả lại tự do cho em? - Xin lạy chị chứ em không dám. Chi muốn nghĩ về em thế nào thì tuỳ, nhưng em không thể không vâng lời cha. Có một lần em gặp chàng ngoài đường, chàng vẫn đẹp trai như xưa, chỉ hơi xanh hơn. Chỉ chút xíu nữa là em ngất xỉu, còn Raphael quay người đi qua thậm chí không liếc nhìn em. Leonor xốn xang trong tâm hồn khi nghe cô em họ xúc động thổ lộ và thầm nghĩ rằng con người sẽ sung sướng biết bao nhiêu nếu như trong trái tim mình ngự trị một tình cảm cao quý và trong sáng như tình yêu. - Em nghĩ là chàng không yêu nữa sao? – nàng hỏi. - Có lẽ thế - Matilda thở dài. - Tội nghiệp em! – Leonor âu yếm – nhưng dù sao thì chị dường như chấp nhận bất kỳ nỗi bất hạnh nào chỉ để được nếm trải thứ tình cảm ấy. - Chị nói thế vì chị chưa bao giờ đau khổ. - Ô, chị rất vui lòng đánh đổi cuộc sống trống rỗng của mình lấy cuộc sống đầy những đau đớn của tình yêu. Đôi khi chị cảm thấy khốn khổ đến mức chỉ muốn khóc. Tất cả bạn gái của chị đều có ai đó để thương nhớ, còn chị không thể có được lấy hai ngày liền để nghĩ đến cùng một người. - Chị vẫn sẽ hạnh phúc. - Làm sao biết được – Leonor đăm chiêu nói thầm. Người hầu phòng vào báo là tiệc trà đã dọn, tất cả sang phòng bên cạnh, nơi mấy ông đang chơi bài. Như chúng ta đã biết, có ba đấu thủ đang ở đó, ông chủ nhà và hai ông bạn, cha của Matilda, ngài Fidel Elias và ngài Simon Arenal. Hai đấu thủ này của ngài Ensina thuộc vào loại người chỉ coi chính trị là nguồn sinh lợi cho mình, còn tất cả chính kiến của họ đều dẫn đến sự sùng bái mù quáng đối với cái ngôn từ khoa trương "thể chế" được họ hiểu như sự suy thoái [2] hoàn toàn. Một câu ngạn ngữ nổi tiếng có nói rằng địa ngục tươi mát hơn bởi những thiện ý…Dĩ nhiên, tôi không muốn so sánh nền chính trị của chúng ta với địa ngục, nhưng không hiểu sao trong đầu lại nảy ra ý nghĩ rằng chính trường ở Chi lê sẽ đỡ ngột ngạt nếu không có những nhà yêu nước đáng thương như ngài Simon Arenal và ngài Fidel Elias. Các bậc trượng phu đáng kính này ủng hộ vô điều kiện bất kỳ hành vi nào của chính quyền và gọi tất cả những người tham gia hoạt động xã hội không được chính phủ chấp thuận là bọn cách mạng và mị dân một cách khinh miệt. Họ tỏ ra ngạc nhiên thật sự tại sao chính quyền không ngăn cấm các báo đối lập, còn ý kiến xã hội trong mắt họ chỉ là những điều nhảm nhí của bọn chơi trội, họ gắn biệt danh này cho bci ai dám cất tiếng phản đối chính phủ trong khi không có lấy một ngôi nhà và mảnh đất riêng hoặc không có vốn để sinh lợi. Những quan điểm đầy thiện chí của hai ông bạn được cương quyết giữ vững và chúng là nguyên cớ cho những bất hoà trong gia đình ngài Fidel Elias. Trong đời mình, bà Francisca đã đọc hết hai chục cuốn sách, vì thê bà đòi quyền độc lập trong suy xét. Còn ông Fidel coi việc đọc sách không chỉ là vô bổ mà còn có hại, cho nên nhìn nhận lối cư xử của vợ như sự ra sức làm tổn hại đến những quan niệm xã hội của mình. Bà mệnh phụ có họ vấn tán đồng phe tự do và khuyến khích những tư tưởng tự do của người anh trai mà hai ông Fidel và Simon đã kiên trì lôi kéo về phía đảng cầm quyền, cái đảng mà về sau được đặt lại tên rất xác đáng là đảng của những kẻ cuồng tín. Cuộc đàm đạo bên bàn trà không có được sự tham gia chung. Các vị khách dường như tự chia thành các nhóm theo lứa tuổi và theo sở thích riêng. Bà Engracia vẫn sôi nổi tả lại cho bà em chồng cái cảnh đã diễn ra lúc ăn tối và hoàn toàn nghiêm túc thuyết phục rằng Diamela hiểu được tiếng Pháp. Về phía mình, do chồng muốn nói vỗ mặt nên bà Francisca đưa ra ý kiến của một số tác giả đã từng tán dương sự sáng trí của những giống chó thuần chủng. Leonor cùng cô em họ và cánh trẻ tán dóc về những điều vớ vẩn nào đó, còn ông Damasso ngồi ở vị trí chủ toạ thì nói chuyện chính trị với ông bạn và ông em rể. - Hãy thừa nhận đi anh Damasso – ông Fidel sôi nổi – rằng Hội bình đẳng hoàn toàn đơn thuần là một lũ rách rưới muốn chúng ta cho tiền. - Và hơn nữa – ông Simon, uỷ viên thường trực của các uỷ ban chính phủ khác nhau xen lời – trong phái đối lập luôn luôn chỉ có những loại người không thể giữ chức vụ cao. - Nhưng thưa các vị sẽ không phủ nhận – ông Damasso tuyên bố không vững tin lắm – rằng Hội bình đẳng đó đã mở trường học cho nhân dân. - Sao anh cứ lập đi lập lại mãi như thế. Nhân dân với chả nhân dân! – ông Fidel tức giận – Gớm! Họ nghĩ ra cái gì chứ. Dạy học cho đủ loại khố rách áo ôm, làm như họ đích thực là những ngài sang trọng ấy! - Giá như tôi là thành viên của chính phủ - ông Arenal tuyên bố - tôi sẽ dẹp ngay mấy cái hội như thế. Chúng ta sẽ đi tới đâu nếu như tất cả đều tham gia chính trị? - Thế nhưng họ cũng là những công dân như chúng ta – ông Damasso nói. - Những công dân mới tốt đẹp làm sao! – ông Fidel cười khẩy – không một đồng xu dính túi và không một mẩu bánh mì trong nhà. - Nhưng dẫu sao thì đất nước của chúng ta vẫn cứ được mang danh cộng hoà – bà Francisca góp chuyện. - Theo tôi, tốt hơn hết nó đừng có mang cái danh hiệu ấy – chồng bà sẵng giọng đáp. - Lạy trời! – bà mệnh phụ phẫn nộ thốt lên. - Này bà ơi, chính trị không phải là việc của đàn bà – ngài Elias lên giọng răn dạy. Nhận xét ấy rõ ràng rất vừa lòng ngài Simon Arenal và ngài gật đầu ủng hộ. - Đồ trang sức và hoa, đó là tất cả những gì người phụ nữ cần, cô thân mến ạ! – Agustin cũng bị cuộc tranh luận cuốn hút. - Cậu bé rõ ràng đã bị ngu đi trong lúc ở châu Âu – bà mệnh phụ bực bội phân trần. - Ngài bộ trưởng mới nói chuyện với tôi về ông những ngày gần đây – ông Simon nói với ông Damasso – Ngài hỏi có phải ông đúng là theo phe đối lập không. - Tôi là người theo phái đối lập ư? – ông Damasso kêu lên – Làm sao mà ngài ấy nghĩ như thế? Tôi không theo phái nào cả. - Tôi cho rằng có thể ông sẽ được đưa vào uỷ ban nào đó. Ông Damasso trầm ngâm suy nghĩ, trong thâm tâm ông cảm thấy ân hận vì đã trả lời bộp chộp. - Ông nói về các uỷ ban nàothế? – ông thận trọng dò hỏi. - Ông cứ cố tình quên – Simon trả lời – chính ông vẫn biết là chính phủ luôn luôn tìm kiếm những người xứng đáng, có khả năng đem lại lợi ích…. - Như vậy là đúng – ông Damasso tiếp lời – chỉ có như vậy mới có thể củng cố được chính quyền. - Xem kìa Leonor, coi chừng họ dụ dỗ ba cháu về cùng phe đấy – giọng bà Francisca vang lên. - Ô, điều đó không dễ đến thế đâu, em yêu quý ạ - ngài Ensina cắt lời – Mà chính bản thân anh luôn khẳng định rằng chính phủ cần phải dựa vào những con người đáng kính trọng. - Vậy anh cứ tin đi, anh sẽ là thượng nghị sĩ – ông Fidel tuyên bố. - Tôi không cầu mong điều đó – ông Damasso ngượng ngùng ấp úng – nhưng nếu như nhân dân tín nhiệm tôi… - Ấy, đối với chúng ta chính phủ tin tưởng chứ không phải nhân dân – bà Francisca nhận xét. - Đúng là phải như thế - ông Fidel khẳng định – nếu khác đi thì làm sao điều khiển nổi đất nướ. - Trong trường hợp đó thì tốt hơn hết nói chung đừng có điều khiển gì hết va để cho mọi người được yên! – bà Francisca thốt lên. - Bà làm gì vậy? – ông chồng nổi nóng – đã bao nhiêu lần tôi nhắc bà rằng chính trị không phải việc đàn bà mà. Simon gật đầu đồng tình, còn bà Francisca bị xúc phạm thì tức giận quay ngoắt lại phía chị dâu. Sau tiệc trà mọi người trở lại phòng khác, những người lớn lại nói chuyện chính trị còn cánh trẻ thì vây quanh Leonor vừa ngồi xuống bên chiếc bàn có đặt cuốn album tuyệt đẹp khảm xà cừ bọc bìa cứng. - Leonor, như vậy là họ đã trả lại album cho em. Cho anh xem trong đó viết những gì nào – Agustin nói. - Nghĩa là ông đã mang nó đến? – Cô gái lãnh đạm hỏi Emilio Mendosa. - Tất nhiên, thưa tiểu thư, tôi luôn giữ lời hứa. - Chắc là anh đã viết thơ trong cuốn album phải không? – Clemente Valencia hướng về phía đối thủ của mình – Còn tôi, hoàn toàn không thể chịu nổi thứ đó – chàng ta nói thêm, tay mân mê cái dây đeo đồng hồ. - Cả tôi nữa – Agustin đế theo. - Thôi được, để xem nào – bà Francisca ríu rít mở album. - Thưa cô, chúng ta nghe nhạc không tốt hơn ư? – Agustin buồn bã nói – Có ai thích cái lối văn chương này đâu. - Mẹ cứ đọc đi mẹ - Matilda yêu cầu – chúng ta rất quan tâm đến cái mà anh họ của con không hiểu vì sao lại gọi là cái lối văn chương. Bà Francisca chăm chú nhìn một trang nào đó. - Ồ, ở đây có những vần thơ mới! – bà thốt lên – và bên dưới có chữ ký của Mendosa. - Thế nào, anh sáng tác thơ à, anh bạn thân mến? – Agustin sửng sốt – nghĩa là anh đã yêu? Emilio đỏ mặt liếc trộm Leonor, còn nàng không động đậy lông mày. - Bài thơ hoàn toàn rất ngắn – bà Francisca nhận xét, nôn nóng muốn đọc to lên. - Thôi được, thưa cô, chúng ta cùng nghe – Agustin miễn cưỡng và bà Francisca ủê oải làm điệu, bắt đầu đọc: "Viết về đôi mắt nàng ánh mắt nàng dịu hiền làm sao! nhìn ta bỗng hoá lửa thiêu cõi lòng Nếu không bố thí ân tình Xin đừng bóp chết con tim yếu hènàng Lòng ta quặn nỗi sầu thương Than cho số phận phũ phàng, đớn đau Mắt nàng ấm áp thẳm sâu Nhìn ta bỗng hoá lưỡi dao, oán hờn Ta đâu dám xúc phạm nàng Mà sao nàng nỡ phũ phàng giết ta? Bởi vì sống cũng bằng thừa Nếu không được phép dâng đưa tấm tình…" Trong lúc bà Francisca đứng lặng đi, Emilio Mendosa nhìn Leonor một cách âu yếm, dường như muốn nói "Em – bà chúa của anh" - Anh có mất nhiều thời gian cho bài thơ này không? – bà mệnh phụ có học vấn tò mò hỏi. - Cháu vừa làm xong sáng nay – Mendossa cố ý khiêm tốn trong khi chỉ nghĩ đến một điều là làm sao đừng có lỡ miệng nói ra mình đã cẩn thận chép lại những dòng thơ này từ tuỷên tập của nhà thơ Tây Ban Nha Kampoamor mà vào thời ấy rất ít người ở Chi lê biết đến. - Ở đây có cả văn xuôi nữa – bà Francisca phát hiện – Xin mời nghe này "Nhân loại tiến tới sự tiến bộ theo một vòng tròn được gọi là tình yêu, ở giữa vòng tròn ấy là một thiên thần có tên là phụ nữ". - Ý tưởng mới cao siêu làm sao! – Emilio Mendosa run run nói. - Vâng, đối với những ai hiểu được nó – Clemente Valencia lẩm bẩm. Cuốn album lôi cuốn bà mệnh phụ đến mức bà không còn đủ sức để rời bỏ nó và ngốn ngấu đọc tất cả những câu văn rỗng tuếch cùng những vần thơ ngô nghê luôn luôn kết thúc bằng sự thổ lộ tình yêu với Leonor. - Cô tôi có khả năng vùi đầu vào sách thâu đêm suốt sáng – Agustin thầm thì vào tai bạn mình là Clemente. Đúng lúc đó cha của Matilda đứng dậy và cầm mũ lên, những vị khách khác cũng bắt đầu cáo từ theo. - Bà có hình dung được không – ông Fidel nói nhỏ với vợ khi họ đã ra ngoài đường – anh Damasso đã làm cho tôi hiểu rằng anh ấy sẽ không còn gì phản đối nếu như Matilda của chúng ta gắn bó với con trai anh ấy, Agustin. Đó là một đám hời. - Nhưng cậu ta kém cỏi quá! – bà Francisca tiếc rẻ cau mày khi nhớ lại cậu cháu nhận xét về thơ ca một cách khinh mạn như thế nào. - Chỉ nhảm nhí! Bù vào đó tài sản của ông bố không kém cỏi tí nào. Đâu phải đùa với cả triệu peso? – Ông chồng phản đối gay gắt. Bà Francisca cho rằng cãi lại những lý lẽ có trọng lượng như thế không cần thiết – Đối với chúng thì đám cưới của Matilda và Agustin sẽ là một hạnh phúc lớn – Fidel tiếp tục – Bà cứ tự suy xét xem, sang năm là hết hạn phát canh trang trại "El Roble" và chủ nhân của nó không có ý định gia hạn hợp đồng cho chúng ta. - Cho đến giờ thì cái trang trại danh tiếng ấy chẳng đem lại lợi lộc gì nhiều cho ông – bà Francisca nhận xét. - Vấn đề không phải ở đó – ông chồng bực tức cắt ngang – thuận miệng thì nói vậy thôi. Nu như Matilda trở thành vợ của Agustin thì tương lai của nó được bảo đảm. Hơn nữa Damasso khi ấy chắc là sẽ không từ chối bảo lãnh cho tôi và với sự hỗ trợ của anh ấy, tôi có thể bắt đầu một việc béo bở nào đó. - Nói chung ông cứ làm những gì ông biết! – bà Francisca giận dỗi vì đã chán ngán bởi những tính toán tầm thường của ông. Hai vợ chồng cùng im lặng và không trao đổi thêm lời nào cho đến lúc về tận nhà. Trong khi đó trong phòng khách của ngài Ensina diễn ra một cuộc nói chuyện sau đây. - Vị khách mới đến của chúng ta biến đi đâu mất thế nhỉ? – ông Damasso sực nhớ ra – Sao không thấy cậu ta đâu cả? Người hầu được gọi tới, nhưng hắn thông báo là chàng trai chưa về. - Có lẽ cậu ta bị lạc đường chăng? – ông chủ nhà lo lắng - Bị lạc ở Santiago ư? – Agustin cười - Ở Paris thì đúng là chuyện đó không khó xảy ra. - Bà biết không – ngài Damasso quay về phía vợ - Martin đến thật đúng lúc, hiện giờ tôi đang cần một người để làm sổ sách kế toán. - Hình như cậu ta cũng dễ thương và điều chủ yếu là không hút thuốc – bà Engracia trả lời. Đúng là Martin đã từ chối điếu xì gà mà ông Damasso đã mời chàng sau bữa ăn, trong lúc nổi hứng dân chủ. Nhưng sau cái phút mà nhà tư sản đáng kính được biết rằng ngài bộ trưởng dự định đưa mình vào thành phần một uỷ ban gì đó thì, ngay cả việc nhớ lại mối thiện cảm trước đây đối với các quan điểm tự do, ông cũng không muốn nữa. Chính vì thế, khi nằm vào giường, ông tự nói với mình "Nói gì thì nói chứ những người tự do ấy đúng là những kẻ mơ tưởng hão huyền không chấp nhận được!" Chú thích [1] một lối chơi bài [2] Nguyên văn: retrograde Chương 7 Thật uổng công khi Martin phản đối việc bắt giữ trái phép và xin được thả ra để sáng hôm sau sẽ đến ngay giải quyết sự việc. Viên sĩ quan canh giữ là người cứng rắn và khắt khe, chắc là những lính kỵ binh của Napoleon vĩ đại cũng như vậy – thà chết chứ không đầu hàng. Những cuộc cãi vã và cầu xin vô ích làm cho Rivas mệt mỏi đến mức cuối cùng chàng đành đầu hàng số phận và quyết định kiên nhẫn chờ ngài thiếu tá. Những suy tư của chàng ít nhiều có vẻ chán ngán. "Nói thế nào với ngài Ensina và gia quyến nếu như trước khi trời sáng mình không được thả ra?" – Martin lo ngại tự hỏi. Chàng thấy trước cái nhìn thờ ơ của Leonor, còn trong tai chàng vang lên giọng cười xúc phạm của Agustin và những lời thương hại kẻ cả của ông Damasso. "Tất cả chỉ tại Leonor". Trong đầu chàng bỗng thoáng nảy ra ý nghĩ ấy và trước mắt chàng lập tức hiện lên hình bóng tuyệt vời của cô gái mà chàng không thể không xúc động khi nhìn thấy. Trái tim chàng thắt lại buồn bã khi tưởng tượng sự khinh miệt của nàng đối với sự kiện đáng xấu hổ này. Chàng trai bất hạnh tự nguyền rủa vận hạn của mình và trong cơn tuyệt vọng, chàng oán trách ông trời vì ban tặng sự giàu sang cho người này mà lại dồn sự nghèo khổ cho người khác. Lần đầu tiên chàng suy nghĩ sâu sắc đến bất công của số phận và trong sâu thẳm tâm hồn quá mệt mỏi của chàng phát sinh nỗi tức giận mơ hồ đối với cuối cùng kẻ gặp vận may. "Giá như Leonor tha thứ cho mình về câu chuyện ngu xuẩn này – Martin nghĩ – còn tất cả những kẻ khác mình chẳng cần. Mình có đủ sức loại trừ sự khinh miệt của bất cứ ai dám cười giễu mình". Trí tưởng tượng của Rivas chỉ bị một mình Leonor ám ảnh mặc dù chàng đã cố hết sức thoát khỏi ấn tượng không thể xoá mờ mà nàng đã để lại trong tâm hồn mình. "Chẳng lẽ nàng sẽ coi khinh mình?" – chàng cay đắng tự hỏi và nảy ra ý định tốt nhất nên quay về Copiano với số tiền ít ỏi còn lại và dồn hết sức làm việc một cách cần mẫn góp ích cho gia đình. Song lập tức chàng bắt đầu thấy xấu hổ vì sự mềm yếu chốc lát và hết sức ngạc nhiên làm sao mình có thể nghĩ đến việc huỷ bỏ lời thề nguyện chỉ vì sợ bắt gặp ánh mắt giễu cợt của một người đẹp mà chàng mới gặp một lần trong đời. Viên thiếu tá đến vào lúc gần 12 giờ và chấp thuận nghe người bị bắt trình bày. Trang phục sờn rách của Rivas không nói lên điều gì có lợi, nhưng trong giọng nói của chàng chứa đựng sự cởi mở chân thành tới mức viên sĩ quan quyết định cho chàng được tự do. Martin mò về tới nhà người bảo trợ của mình lúc 12 giờ rưỡi đêm và phát hiện ra cổng sắt đã khoá, chàng đập khẽ nhưng quá khẽ cho nên không ai nghe thấy, thế là chàng rút lui cố không tìm cách vào nhà nữa. Suốt đêm ấy người hùng của chúng ta lang thang ngoài đường cạnh nhà ngài Ensina. Vào thời kỳ đó cuộc sống của Santiago chấm dứt rất sớm, chính vì thế Rivas chỉ bắt gặp mặt trước sẫm tối của những ngôi nhà cùng với những thân hình im lìm chàng những người gác đêm đang ngáy khò khò ở các góc đường và, bằng cách đặc biệt ấy, họ giữ gìn sự yên tĩnh cho dân chúng. Mãi tới sáng sớm, khi người hầu mở cổng để đi chợ, Martin mới dám lẻn vào nhà. Ánh mắt giễu cợt của người hầu buộc chàng lần nữa phải nghĩ đến việc cần phải giải thích và sớm thấy nỗi nhục nhã không tránh khỏi của mình. Ngay trước bữa ăn sáng, Rivas đi xuống sân. Chàng quyết định kể hết với ngài Ensina để ngăn chặn những tiếng đồn nhảm nhí có thể phát sinh từ những người trong nhà. Vừa nhìn thấy chàng trai, ông Damasso mở luôn cửa văn phòng: - Đêm qua thế nào anh bạn? – ông hỏi thăm, đáp lại cái cúi chào của chàng. - Thưa ngài, rất tệ ạ - Martin lúng túng. - Sao vậy? Anh không ngủ được à? - Hầu như suốt đêm cháu ở ngoài đường. Ông Damasso mở to mắt ngạc nhiên: - Ở ngoài đường à? Thế anh kề cà ở đâu thế? Chúng tôi mãi nửa đêm mới đóng cổng cơ mà? - Cháu bị giữ ở trạm cảnh binh tới 12 giờ. Rồi Martin thuật lại tỉ mỉ câu chuyện rủi ro của mình. Đến gần cuối, chàng nhận thấy người bảo trợ của mình khó khăn lắm mới nín được cười. - Thành thật chia sẻ sự việc xảy ra – ông Damasso lấy vẻ mặt nghiêm nghị nói – và để cho anh sớm quên cái sự kiện bực mình này đi, tôi muốn thông báo một số kế hoạch có liên quan tới anh. - Cháu xin sẵn sàng phục tùng, thưa ngài – Rivas trả lời trong khi vẫn do dự chưa xin ông Damasso giữ kín câu chuyện. - Tôi cho rằng công việc vẫn sẽ chừa lại đủ thời giờ rảnh rỗi cho anh – nhà tư sản đáng kính mào đầu – vậy như thế này, liệu anh có cho là vất vả không nếu anh nhận ghi chép và làm sổ sách kế toán cho tôi hay tóm lại, anh nhận làm công việc gần như thư ký? Tôi sẽ trả cho anh ba chục peso mỗi tháng và sẽ vô cùng biết ơn nếu anh không khước từ lời đề nghị của tôi. - Thưa ngài – Martin trả lời – cháu sung sướng có được cơ hội dù chỉ ở mức độ nào đó để đáp lại lòng tốt của ngài. Cháu sẵn sàng nhận ghi chép và làm sổ sách kế toán, nhưng cho phép cháu được từ chối bất kỳ khoản thù lao nào vì việc làm không đáng kể này. - Hãy thứ lỗi cho, anh bạn! Anh không phải là người giàu có, và số tiền tôi đề xuất sẽ cho phép anh được chi tiêu mỗi tháng năm chục peso. - Với cháu thì không có gì quan trọng hơn sự bảo ban của ngài – Martin nghiêm trang đáp lời. Câu trả lời buộc ông Damasso cảm thấy trọng nể chàng trai tỉnh lẻ nghèo khó, dù sao thì chàng ta đã từ chối không đắn đo khoản tiền thù lao mà bất cứ ai ở địa vị ấy cũng đã vồ vập lấy. Trong khi Martin làm quen với những nghĩa vụ sau này và cho chàng xem một số giấy tờ công việc, ngài Ensina cố gắng nhận biết tính tình của người được bảo trợ. Sự coi thường tiền bạc của một nhóm người nhất định có cái gì đó không thể hiểu nổi. Trong mọi thời đại, loài người luôn sùng bái đồng tiền vàng và nếu có người nào xa lạ với sự sùng bái ấy, đặc biệt là ở thời đại chúng ta, thì sẽ trở thành lập dị [1]. Chính vì thế, mặc dù ông Damasso cảm phục Martin vì dường như chàng vừa hành động một cách thật sự anh hùng, mà có lẽ bạn đọc mẫn cảm đã hiểu, ông vẫn thấy hơi không yên tâm. Ngài Ensina không sao xoá được ý nghĩ rằng lối cư xử của Rivas rất kỳ lạ, rằng bản chất của chàng trai giống như cái mà những người thiết thực gọi là máu Don Quichot. Và bởi vì tất cả ý đồ của nhà t sản tháo vát đều gắn chặt với những mưu mô chính trị ne6n ông cho rằng người thư ký trẻ tuổi của mình có thể dễ dàng rơi vào ảnh hưởng của những kẻ mà từ tối hôm qua chính ông đã cố tình đặt cho cái tên là "bọn đỏ" chuyên tuyên truyền về tự do và bác ái. - Tôi không nhắc nhở anh trước, Martin ạ - ông tuyên bố sau giây phút ngắn ngủi – thủ đô của chúng ta hoàn toàn tràn ngập những con người mà công việc duy nhất của họ là chính trị. Cho phép tôi cho anh một lời khuyên, hãy thật thận trọng đối với những người được gọi là tự do. Họ luôn luôn cằn nhằn, lúc nào cũng không hài lòng vì cái gì đó nhưng bản thân họ thì chẳng làm được điều gì tốt lành cả. Nói riêng giữa chúng ta, chỉ có kẻ nào định tự hại mình mới có thể thừa nhận phái tự do. Ở đâu không biết, nhưng ở Chi lê thì họ sẽ chẳng giành được thắng lợi đâu. Cuộc nói chuyện đầy tin tưởng này đã giúp cho Martin chợt biết được những nguyên tắc chính trị của ông Damasso – người đã từ lâu mơ ước chiếc ghế nghị sĩ, hướng tới cái gì. xa rời với cuộc sống xã hội và chỉ vùi đầu vào sách vở, chàng cũng không hề nghi ngờ rằng biểu tượng đó của lòng tin được tất cả những người hoạt động chính trị ở Chi lê tôn thờ. Chính vì thế, sự cởi mở của ông Damasso làm cho bản chất trung thực và không lệ thuộc của Rivas ghê tởm, và trong thâm tâm, chàng lên án người bảo trợ mình. Thật ra ý nghĩ ấy xuất phát từ bản tính nhiều hơn là lý tính bởi vì Martin chưa bao giờ suy xét một cách sâu sắc đến những vấn đề đã vã sẽ còn làm cho loài người phát sốt rét một khi các dân tộc còn chưa giành được trạng thái tự nhiên của họ, đó là tự do. Ngay trước bữa sáng, ngài Ensina thuật lại cho vợ con nghe chuyện rủi ro của Martin. - Thật tội nghiệp! như vậy là cả đêm cậu ta không ngủ! – bà Engracia vừa âu yếm Diamela vừa thốt lên. - Tất cả những cái đó cũng chẳng đáng sợ lắm đâu mẹ ạ - Agustin xen lời – anh ta chỉ đơn thuần trải qua một đêm "à la belle étoile[2]". Một cuộc phiêu lưu hấp dẫn. - Thế mọi người sẽ nói gì – ông Damasso cắt lời con trai – nếu như biết rằng chàng trai tỉnh lẻ nghèo khó này, mỗi tháng chỉ được tiêu xài hai chục peso, đã khước từ không chịu nhận khoản tiền thù lao ba chục peso mà tôi đề nghị sáng nay trong trường hợp cậu ta đồng ý làm thư ký cho tôi? - Chà chà! – Agustin thốt lên, tay xoa nhẹ hàng lông tơ mờ mờ trên mép – con người lầm lì của chúng ta làm bộ kiêu hãnh. - Cậu ta khước từ làm thư ký cho ông ư? – bà Engracia ngạc nhiên. - Không phải thế, cậu ta đồng ý, nhưng không muốn nhận tiền. Leonor ném một ánh mắt rất nhanh lên người cha, dường như chỉ bây giờ nàng mới nghe được câu chuyện về cái gì. - Thật là khôn ngoan! Chắc anh ta cho rằng làm như thế thì câu chuyện lố bịch về đôi giày sẽ được mau chóng quên đi – Agustin tuyên bố trong khi thả mình thoải mái xuống ghế sô pha và với vẻ hài lòng không giấu giếm, ngắm nghía đôi giày gót đỏ sang trọng đi trong nhà cùng cái quần da mỏng của mình. Đúng lúc đó Rivas, người đang được chờ để vào bữa, xuất hiện ở cửa. - Anh bạn Martin – Agustin nhìn chàng mỉm cười – như vậy là ở Santiago anh thấy khó ngủ phải không? Martin đỏ mặt còn ông Damasso làm hiệu ra lệnh cho con trai im tiếng. - Đáng tiếc là như vậy – chàng trai trả lời, cố làm sao bình thản hơn trước nụ cười giễu. - Anh lầm lẫn rồi anh bạn ạ - chàng công tử vẫn không chịu buông tha – Ai lại đi mua giày ở quảng trường bao giờ. Sao anh lại không nói với tôi. Tôi đã có thể cho anh địa chỉ một người thợ giày người Pháp. - Anh ngạc nhiên cái gì kia chứ? – Martin kiêu hãnh trả lời – Tôi đến thủ đô lần đầu tiên, vì thế mới xảy ra cái chuyện ngu ngốc ấy, hơn nữa tôi nghèo nên không đủ tiền để tìm đến thợ giày người Pháp đâu. - Cần nói thêm là chính anh cũng chưa hề kể về những sơ suất mà chắc rằng anh đã mắc phải khi ở Paris – Leonor nói với anh trai – cười người thì dễ lắm. Cô gái không nhìn Martin và nói những lời trên với nụ cười thoáng qua, song trong đó chứa đựng sự bất mãn đối với thái độ khiếm nhã của anh trai. Người hùng của chúng ta cảm thấy rất cần phải cảm ơn người bênh vực không mong đợi của mình, song vì bối rối, chàng không thốt được lời nào. Luôn luôn thừa nhận ưu thế của em gái, Agustin không tìm được lý lẽ gì đối đáp và để che giấu thất bại, chàng ta quay ra ve vuốt chú chó nhỏ đang ngoan ngoãn nằm trên lòng bà Engracia. - Tôi thông báo cho mọi người trong nhà chuyện xảy ra với anh để anh giải thích lý do tại sao anh không ngủ ở nhà – ông Damasso thấy cần phải nói. - Ngài xử sự hoàn toàn đúng đắn, thưa ngài – Martin trong lòng đã lấy lại được bình tĩnh sau những lời của Leonor – hy vọng rằng bà và cô tha thứ cho sai phạm vô tình của tôi. - Tất nhiên rồi anh bạn – bà Engracia lịch thiệp đáp – việc không may như thế có thể xảy ra với bất cứ ai. - Vâng, tất nhiên là với bất cứ ai – Agustin nối theo sau khi đã hiểu rằng tất cả đều bênh vực Martin – xin anh đừng nghĩ rằng những lời nói của tôi có ý chế giễu. Leonor gật đầu tỏ ý tán thành những lời nói của bà mẹ, và tất cả nỗi sợ hãi của Martin tan biến, giờ đây chàng đã tin chắc việc rủi ro của mình sẽ không trở thành mục tiêu giễu cợt của cô gái nữa. Sau bữa sáng, Rivas đi đến trường Đại học quốc gia để tìm hiểu tỉ mỉ xem khi nào và làm thế nào để được nhận vào khoa luật. Sau khi hoàn tất mọi thủ tục giấy tờ, chàng trở về vào thẳng văn phòng ông Damasso và bắt tay vào làm việc. Nhưng một giọng nói từ bên trong vẫn luôn luôn thì thầm bên tai chàng "Nàng không khinh rẻ ta!" Ý nghĩ vui vẻ ấy xua tan nỗi buồn ở đáy tim chàng và trước mắt chàng lại thoáng hiện niềm hy vọng có được hạnh phúc. Chú thích: [1] Nguyên văn: Trở thành con quạ trắng [2] Tiếng Pháp : ngoài trời Chương 8 Ngày hôm sau, Martin bước vào học tập với sự hăng hái chỉ có thể có ở một chàng trai mà số phận đã không ban cho tiền của và bởi vậy, chàng hiểu rằng chỉ có thể thành đạt nhờ học vấn của mình. Bọn thanh niên đỏm đáng chiếm đa số trong sinh viên khoa luật nghĩ đến những điều khoản của bộ luật hay của bộ pháp điển gồm bảy tập của Alphonse anh minh cũng không nhiều hơn nghĩ đến những vũ hội hay những cuộc hẹn hò đầy náo nức với các tiểu thư. Ăn vận bộ đồ sờn cũ đã lỗi thời, Rivas lập tức cảm thấy mình lạc lõng giữa bọn họ. Giới thanh niên quý tộc luôn luôn thờ ơ đến lạnh lùng, thậm chí thường tỏ ra khinh miệt đối với bất cứ ai không vận quần áo mới tinh và không có được vẻ hào nhoáng bên ngoài, đối với loại người như thế thì khó có thể chiếm được thiện cảm của họ. Các sinh viên nhìn Martin như nhìn một người nhà quê đáng thương, đáng chú ý tốt có lẽ chỉ vì trang phục tồi tệ, và chưa người nào một lần làm bạn với chàng. Bằng kinh nghiệm của chính bản thân, người hùng của chúng ta buộc phải nếm trải cái gọi là tính kiêu ngạo của kẻ giàu có, chàng kiêu hãnh tự tách mình khỏi những người khác, nhưng khi gặp thời cơ chứng tỏ những hiểu biết trội hơn hẳn của mình thì chàng sẵn sàng không bỏ qua. Chẳng bao lâu có một điều làm cho Martin phải chú ý là các sinh viên thường nhắc đến tên một người bạn của họ mà chàng chưa lần nào được nhìn thấy. - Raphael San Louis chưa đến à? – hầu như chàng nghe như thế hàng ngày. Về con người này mọi người nhắc đến nhiều và dựng lên nhiều phỏng đoán về những nguyên nhân vắng mặt đến mức sau ít lâu Rivas đã hiểu, người sinh viên bí hiểm rất có uy tín với bạn bè và vì lý do gì đó kích thích trí tưởng tượng ở họ rất mạnh. Mãi hai tháng sau, Martin mới nhận thấy trong giảng đường có một khuôn mặt lạ mà tất cả đều gọi là Raphael và dường như đều chào đón đặc biệt niềm nở. Trông vẻ ngoài, chàng ta khoảng 23, 24 tuổi, người tầm thước và vô cùng cân đối. Mái tóc đen dày rẽ ngôi thẳng tắp có những mớ quăn gợn sóng rất đẹp rũ xuống đôi tai nhỏ hồng hồng. Cái đầu tiên thu hút sự chú ý trên khuôn mặt chàng trai là vầng trán cao kiêu hãnh. Cặp mắt không lớn nhưng sắc sảo phản ánh trí thông minh và nghị lực, chúng mang lại cho khuôn mặt xanh xao với những đường nét tinh tế một vẻ quả cảm và đôn hậu. Hàng ria đen tỉa nhỏ như sợi chỉ càng làm nổi bật sắc xanh xao của nước da ngăm thô. Với sự quan tâm không giấu giếm, Rivas ngắm nhìn người sinh viên không quen biết tới mức chàng ta nhận thấy điều đó và ném một cái nhìn rất nhanh về phía chàng. Chàng ta thì thầm gì đó với người ngồi bên. Đúng lúc đó giáo sư yêu cầu Martin trình bày một vấn đề pháp lý phức tạp đang được tranh cãi. Giải trình quan điểm của mình, Rivas chỉ ra sai lầm của người sinh viên đã phát biểu trước chàng. Chàng kia ra sức phản bác nhưng Martin bảo vệ quan điểm của mình rất hùng biện và đầy sức thuyết phục đến nỗi đối thủ hẩm hiu của chàng phải đỏ mặt hổ thẹn rồi im lặng. Trong khi đó Raphael San Louis đưa mắt nhìn Rivas hỏi nhỏ người ngồi bên: - Ai thế? - Sinh viên mới của chúng ta. Xét vẻ ngoài thì anh ta ở tỉnh lẻ đến và rất nghèo. Anh ta không tìm cách làm quen với ai và chỉ góp chuyện khi nào được hỏi điều gì đó. Theo tôi anh ta hoàn toàn không đần độn đâu. Raphael thích thú ngắm nhìn Martin và trở nên chăm chú lắng nghe cuộc tranh luận đang trong lúc sôi nổi giữa chàng sinh viên với đối thủ của mình. Chuông vang lên và chàng sinh viên thua trận tiến tới chỗ Rivas với vẻ khiêu khích: - Vô cùng đáng khen vì anh tự lãnh việc sửa sai lầm của người khác – chàng ta ngạo mạn nói – nhưng khuyên anh đừng bao giờ giở cái giọng hỗn xược như hôm nay anh đã tự cho phép làm nữa nhé. - Tôi không có ý định nghe ai cảnh cáo hết và luôn luôn trả lời bằng cái gm mà người ta nói với tôi – Martin đáp lại – cũng xin báo trước để anh biết rằng chỉ có thầy giáo mới có thể dạy bảo tôi, mà cũng chỉ có trong giờ học thôi. - Ông ấy nói hoàn toàn có lý! – Raphael San Louis thốt lên rồi tiến lại phía hai bên đang cãi nhau – Menghen, anh thật thô lỗ với ngài đây, mặc dù ông ấy chỉ làm cái gì cần phải làm khi sửa lại sai lầm cho anh. Ngoài ra ông ấy còn là người mới đến và nghĩa vụ hiếu khách buộc chúng ta phải đặc biệt lịch sự. San Louis nói một cách trầm tĩnh, không hề có giọng lên lớp và những lời chàng nói đã chận đứng cuộc cãi vã vừa mới xảy ra. Martin ngập ngừng tiến về phía chàng. - Cho phép cám ơn anh vì anh đã bênh vực tôi – chàng nói – Mong anh tin ở sự chân thành của tôi. - Tôi không hề nghi ngờ điều đó – Raphael mỉm cười và thân thiện chìa tay cho Martin - Một khi anh đã chiếu cố đến tôi – Martin tiếp tục – tôi muốn hy vọng rằng sau này anh cũng sè không từ chối cho tôi những lời khuyên. Tôi chỉ đến Santiago không lâu và hoàn toàn chưa biết những thói quen ở đây. - Ồ, nếu xét theo những gì tôi vừa được chứng kiến – Raphael mỉm cười – thì anh không thật cần lời khuyên đâu. Thói ngạo mạn và tự cao tự đại chỉ là những thứ anh sẽ đụng phải trước hết ở thủ đô chúng ta, nhưng tôi cho rằng anh đủ khả năng chận đứng bất kỳ kẻ càn rỡ nào. Phải thú nhận rằng tôi bênh vực anh chính vì như tôi được biết, anh không giàu có và chưa kịp kết bạn với ai. Chúng ta đã quen xét đoán con người trước tiên theo cách ăn mặc và kiểu cách của họ. Riêng tôi không chấp nhận điều đó. Sự nghèo khó và đơn độc bất đắc dĩ của anh gây cho tôi mối thiện cảm lớn vì những lý do mà bây giờ tôi chưa muốn nói. - Tôi thật sung sướng được nghe điều đó – Martin sôi nổi thốt lên – và sẽ rất vui nếu được anh ban cho tình bạn. - Ô, anh kiếm cho mình một người bạn vô cùng buồn tẻ - Raphael đáp lời và mỉm cười buồn bã – Tuy thế tôi đã có được kinh nghiệm sống cách nào đó và có thể nó sẽ không vô ích đối với anh. Tóm lại, như người ta vẫn s, cứ sống rồi biết. Thôi tạm biệt. Raphael cáo từ rồi đi khỏi còn Martin vẫn trông theo con người bí ẩn ấy một lúc lâu nữa – con người đã để lại cho chàng một ấn tượng lạ lùng khó tả. Trên thực tế đúng là Raphael San Louis được bọc kín trong lớp vỏ bí hiểm thế nào đó, còn vẻ ngoài thơ mộng của chàng làm người khác lập tức phải chú ý. Martin cảm phục cách xử trí của chàng – nó chứa đựng niềm tự trọng và sự giản dị cao cả. Đặc biệt gợi cảm là giọng nói của Raphael có âm hưởng của một nỗi buồn thầm kín. San Louis ăn vận khác thường, dường như chàng coi khinh mọi thứ mốt mà mọi sinh viên khác tôn thờ một cách nô lệ, làm cho tất cả đều có vẻ giống nhau. Cằm họ bị những cổ áo hồ cứng chống thẳng lên, còn Raphael thì mặc chiếc áo sơ mi cổ bẻ thắt hờ hững một cà vạt màu đen, cái cổ cao kiêu hãnh của chàng hằn lên những ngấn làm cho người ta nhớ đến cổ Bairon mà tất cả đêu quen thuộc qua những chân dung điêu khắc. Suy ngẫm những câu nói sau cùng của người bạn mới, Martin cho rằng số phận của Raphael có thể có những cái gì đó chung với số phận của mình và chàng chợt nghĩ có lẽ San Louis cũng không được thừa hưởng tài sản gì của cha. Chính vì thế sáng hôm sau Rivas đã không rụt rè đến với Raphael trước và nối lại cuộc nói chuyện bị bỏ dở. - Khi nào anh muốn – San Louis nói – chúng ta có thể cùng ăn trưa trong một khách sạn xoàng xĩnh mà tôi thường lui tới. Ở đó sẽ không có ai quấy rầy những cuộc tâm tình. Xin hỏi thêm, anh sống ở đâu vậy? - Ở nhà ngài Ensina. - Ở nhà ngài Ensina à? – Raphael ngạc nhiên hỏi lại – Thế ra anh là người nhà của ông ấy? - Ồ, không phải đâu! Ông ấy cho tôi ở đơn thuần chỉ vì lời yêu cầu của người cha đã quá cố của tôi thôi, thế anh quen ông Damasso à? - Không quen lắm – San Louis trả lời, cố giấu vẻ lúng túng. Đôi bạn trẻ im lặng, sau đó Raphael bắt đầu nói về một cái gì đó lạ hoắc chẳng ăn nhập gì với những gì họ đã nói trước đó. Cũng ngày hôm đó, sau khi hết giờ học, chàng mời Rivas cùng ăn trưa và họ đến cái khách sạn mà Raphael đã nhắc tới. Chai rượu vang nhanh chóng giúp họ thoải mái hơn. - Chắc là anh không mạo hiểm đến đây cùng với con trai ông Damasso – Raphael nhận xét với nụ cười tinh nghịch – Nhưng bù vào đó, trong ngôi nhà này ta cảm thấy tự do hoàn toàn. - Anh đã có dịp đến thăm nhà ngài Ensina chưa? – Martin hỏi và phát hiện thấy tên người bảo trợ mình gây cho San Louis một vẻ hồi hộp. - Vâng, đã có dịp, vào một thời kỳ tốt đẹp – Raphael trả lời – Thế anh có thích cô con gái của ngài lắm không? - Nàng thật tuyệt vời! – Martin cuồng nhiệt thốt lên. - Cẩn thận đấy anh bạn ạ! Câu trả lời của anh nói lên sự thán phục mà có thể sẽ nguy hại cho anh – San Louis trở nên nghiêm nghị nhận xét. - Tại sao lại thế? – Rivas sửng sốt. - Bởi vì yêu một cô gái giàu có là bi kịch thực sự đối với một người nghèo khó! – Rõ ràng hơi xúc động, Raphael rót cho mình một ly rượu vang – Khi đó thì từ biệt tất cả, học hành, hy vọng, tương lai…Hôm qua anh có yêu cầu tôi giúp những lời khuyên, vậy thì đây là lời khuyên đầu tiên và quan trọng, đối với một sinh viên còn trẻ, tình yêu giống như trái táo cấm ở thiên đường. Nếu như anh muốn đạt được điều gì đó trong cuộc đời, mà ở anh, Martin ạ, có tất cả những tư chất để trở thành một con người xuất sắc, thì anh hãy bọc trái thơm vào một vỏ thép thật dày. - Ngay nghĩ đến tình yêu tôi cũng không hề! – Rivas trả lời – Điều đó xuất phát từ không ít nguyên nhân xác đáng mà một số nguyên nhân đã vừa được anh nhắc tới. San Louis im lặng một lúc rồi sau đó chuỷên đề tài. Chàng nói nhanh và sôi nổi, rõ ràng là muốn buộc người đối thoại quên đi lời khuyên nghiệt ngã của mình. Không hiểu sao trong bữa ăn chiều Agustin lại nhắc tới Raphael San Louis, Martin nói là mình có biết chàng. - Anh chàng đẹp trai ấy tôi cũng rất quen thuộc – ông Damasso xen lời – một kẻ gian ngoan chỉ mong vớ được cô nào có hồi môn giàu có. - Sao ba không công bằng như thế ạ! – Leonor thốt lên – Con nhận định hoàn toàn khác về San Louis. - Đích thực là một parvernur (kẻ chơi trội) thường tình – Agustin lên tiếng – Ba hoàn toàn đúng. Thời buổi này ai cũng cố kiếm bằng được tài sản. - Có gì là xấu trong chuyện đó kia chứ! – Leonor hỏimột cách thách thức – Có những người tuy nghèo nhưng đáng được hưởng sự giàu sang hơn những kẻ giàu có nhiều. Câu chuyện này gây trong lòng Martin mối ngờ vực. Sự nhiệt tình bảo vệ Raphael của Leonor trước những đòn tấn công của cha và anh trai, rồi những câu nói của San Louis còn vang lên trong trí nhớ của chàng về trái cấm bỗng mở mắt cho chàng. Một phỏng đoán chua xót gieo vào tim chàng nỗi đau chưa bao giờ có. Bây giờ thì Martin không co1n nghi ngờ San Louis đã từng yêu Leonor nhưng bị ông Damasso phản đối. Khám phá bất ngờ này làm phiền muộn như thể nhận được một tin buồn, chàng chán nản đến cùng cực và mọi thứ xung quanh đều nhuốm màu ảm đạm. Bước vào văn phòng ông Damasso, Martin lập tức bắt tay vào xem xét các thư từ, song ý nghĩ của chàng bay tận đâu đâu. Lần nữa chàng cố đoán xem quan hệ giữa Leonor và Raphael thế nào và luôn luôn đi đến một kết luận duy nhất đã đưa mình vào tâm trạng chán nản u ám "Không nghi ngờ gì nữa, họ đã yêu nhau! Còn nếu xét theo cái cách Leonor đứng ra bảo vệ cho Raphael thì trong trái tim nàng, tình cảm vẫn như xưa." Chương 9 Ý nghĩ về chuyện Leonor yêu Raphaël San Louis đã dằn vặt người hùng của chúng ta và gây cho chàng sự gượng gạo nhất định khi gặp người bạn mới, dù rằng Martin vẫn quý mến San Louis. Liên tục mấy ngày liền, chàng tìm cách kiểm nghiệm những nghi vấn của mình bằng cách thận trọng dò hỏi Raphael, nhưng đã uống công vô ích vì chàng không biết được gì cả. Một hôm sau bữa cơm chiều, Martin định đi ra như mọi khi để tránh gặp khách khứa và chàng đã cầm mũ thì đột nhiên nghe tiếng Leonor hỏi: - Anh có yêu âm nhạc không? Chàng trai như nghẹn thở vì hồi hộp. Chàng xúc động mạnh vì chính cô gái kênh kiệu đã tự nói với chàng và cứ ngỡ như tất cả chuyện này đang xảy ra trong mơ. chàng luống cuống quay lại rồi lặng lẽ nhìn Leonor, vẫn chưa tin ở tai mình. Cô gái hơi mỉm cười và nhắc lại câu hỏi. - Tôi rất ít khi nghe nhạc, thưa tiểu thư – Martin xúc động đáp – Vì thế không dám gọi sự thích thú của mình là tình yêu. - Điều đó không có ý nghĩa gì – Leonor nói như ra lệnh – Anh cứ ngồi xuống cạnh đàn dương cầm và lắng nghe những bài tôi chuẩn bị chơi, tôi cần nói chuyện với anh. Hoàn toàn lúng túng, Rivas nghe theo một cách phục tùng. Bên chiếc bàn chơi bài trong phòng khách, Agustin đang hướng dẫn cha mẹ cách chơi bài tây. Chàng ta học được cái trò tiêu khiển thời thượng đó ở Paris. Sau khi để cho Martin ngồi xuống bên cạnh mình, Leonor bắt đầu dạo một đoạn valse gì đó. Chàng chăm chú nhìn nàng một cách hân hoan, vẫn còn chưa tin rằng ước mơ thầm kín của mình đã thành sự thật. Cô gái xinh đẹp vẫn chơi khúc dạo nhạc và một số nhịp valse, không hề nói một lời. đến khi Martin đã cho rằng tất cả những điều xảy ra chỉ là giây phút đỏng đảnh nhất thời của nàng thì nàng hỏii: - Anh quen với Raphael San Louis à? - Đúng vậy, thưa tiểu thư – Rivas trả lời và nhìn nhận câu hỏi đó như một sự khẳng định thêm cho những ước đoán khổ não của mình. - Chàng có nói điều gì về một ai đó trong gia đình tôi không? – Leonor gạn hỏi. - Nói rất ít. Theo tôi Raphael không phải là người thích tán dóc – chàng trai trả lời. - Anh là bạn của chàng phải không? - Vâng, nhưng chúng tôi mới quen biết nhau được vài ngày. Chúng tôi cùng học một khóa. - Nghĩa là thỉnh thoảng anh ấy có chuyện trò với anh? - Hầu như hàng ngày, kể từ lúc chúng tôi kết bạn với nhau. - Vậy mà không lần nào anh ấy nói với anh điều gì đặc biệt về gia đình tôi hay sao? - Nói đúng ra thì không..À, xin thứ lỗi, có một lần anh ấy hỏi về cô. Nói ra những lời này, Rivas chăm chú quan sát cô gái, hy vọng cuối cùng vẻ mặt của nàng cũng sẽ thổ lộ cho chàng biết những ước đoán vẫn dày vò mình có đúng hay không. - Thế ư? – Leonor dài giọng – và không hỏi về ai nữa sao? - Hoàn toàn không, thưa tiểu thư – chàng trai thì thầm và nhìn cô gái với sự xúc động khó tả. Không nói thêm một lời nào, Leonor tiếp tục chơi một bản nhạc nữa. Martin thấy nghẹt thở. Trong tâm hồn chàng, nỗi lo lắng được thay thế bằng sự phẫn uất, như thế là cô nương tự phụ này hạ cố nói chuyện với mình chỉ nhằm mục đích gạn hỏi về cái người mà cô ta yêu. Lòng kiêu hãnh của chàng trai bị xúc phạm. có lẽ chàng sẵn sàng vứt bỏ mọi thứ trên đời chỉ để làm sao trở thành một gã đẹp trai dị thường có một gia tài kếch sù hay nổi tiếng trên thế giới. Vì chỉ khi đó chàng mới trở nên ngang hàng với Lenor, mới thu hút được sự chú ý của nàng, mới chinh phục được khối óc và trái tim của cô gái ngạo mạn mà hiện giờ nghĩ về chàng chẳng khác gì thứ đồ gỗ bày trong phòng khách. Ý thức ve6` việc mình nghèo và không danh vọng chưa khi nào dày vò chàng như thế, chàng cảm thấy có lẽ mình thậm chí không dừng lại trước cả một tội ác chỉ nhằm buộc Leonor phải nghĩ về mình, dù là với nỗi ghê sợ. Mấy phút trôi qua và cô gái lại nhìn Martin. - Nhưng dù sao – nàng nói tiếp câu chuyện bị ngắt quãng – tôi nghĩ anh cũng phải biết bạn anh làm gì và đến những nơi nào chứ? - Rằng lấy làm tiếc, thưa tỉêu thư, tôi không thể làm thoả trí tò mò của cô đối với Raphael San Louis – Rivas hơi lạnh lùng đáp – Nhưng anh ấy không thật cởi mở lắm với tôi và không kể cụ thể vẽ những nơi thường lui tới. Chúng tôi chỉ gặp nhau trên giảng đường. Leonor ngừng chơi, xếp các bản nhạc lại và đứng lên. - Thế nào, ba mẹ đã học được cách bói bài chưa ạ? – Nàng đi lại phía bàn có cha mẹ đang ngồi. - Rồi, ba mẹ đã làm được không kém gì anh đâu – anh trai nàng đáp. Martin đỏ bừng mặt vì xấu hổ và tức giận. Leonor không nói với chàng lấy nửa lời, thậm chí không thèm nhìn về phía chàng nữa. Nng bỏ đi với cái vẻ dường như không phải tự mình vừa mới yêu cầu chàng ngồi bên cạnh vậy. - Còn anh có biết các trò tiêu khỉên nhập ngoại này không? – cô gái đột nhiên hỏi, cứ như là bỗng nhớ ra rồi mình đã bỏ rơi chàng trai một mình bên chiếc đàn dương cầm - Không, thưa tỉêu thư – chàng trả lời. Chàng loay hoay một lúc để nghĩ cách làm sao đi ra khỏi phòng mà không bị để ý, sau đó đứng dậy và đi ra khỏi phòng. Chàng trở về mình, trong lòng ngán ngẩm. sự chán ngán làm cho chàng không thể lý giải đến cùng những ý nghĩ và tình cảm đầy mâu thuẫn đang xáo trộn tâm hồn. Chàng nguyền rủa số phận, nguyền rủa thói tự phụ của bọn người giàu có và tự lập ra những mưu đồ trả thù cuồng dại rồi ngay lúc đó lại cố ý thoát lui nhẫn nhục vì nghĩ đến tương lai buồn thảm của mình. Nhưng sau đó chàng lại tiếp tục đắm mình trong những mơ ước viễn vông rằng mình sẽ giành được vinh quang và trở thành đối tượng thán phục cho tất cả mọi người. cuộc đấu tranh nội tâm ấy kích động não chàng làm cho trái tim đập nhanh dữ dội. Martin cảm thấy máu dồn lên thái dương. Nhịp thở bị đứt đoạn và những giọt nước mắt nóng bỏng làm mờ cả mắt, chàng rã rời ngã người xuống ghế và nhìn về phía trước với đôi mắt vô hồn, song trong sự rối loạn ấy, ngay trong cơn lốc của mọi thứ tình cảm thì một ý nghĩ đầy phấn khích vẫn bùng lên soi sáng tất cả giống như tia chớp giữa bão giông "Trời ơi, nàng đẹp làm sao! Nàng đẹp làm sao!" Dần dần chàng cũng bình tâm trở lại và thay thế cho nỗi chán chường ấy là những ảo mộng diệu kỳ của mối tình đầu. Chàng được yêu! Leonor bỗng khám phá ra những kho báu trong tâm hồn trong sáng và say đắm của chàng, nàng đã đáp lại tình cảm đầy trìu mến và tận tuỵ mà chàng dâng hiến, đã cho phép chàng say mê nàng. Martin hoàn toàn đắm mình trong thế giới siêu thực, trong tai chàng vang lên giai điệu valse lạ thường nào đó chưa bao giờ có và chàng cùng Leonor ước nguyện với nhau một tình yêu bất tận – một tình yêu không sợ già nua, thậm chí cả cái chết, bởi vì nó sẽ tiếp tục sống cả ở đó, nơi thiên đường. Chàng tin tưởng rằng trong trái tim vị nữ thần của chàng có thể bùng lên một tình yêu lớn lao để thắng được lòng kiêu hãnh thiên bẩm và chàng sẽ được dành cho, ngay tại đây, trên mặt đất này, một niềm hạnh phúc hiếm hoi mà mọi người cho rằng không thể có được. Rồi quên hẳn thực tại đắng cay, người hùng của chúng ta thiếp đi trong giấc ngủ. Giống như trong ngọn lửa nóng bỏng của lò luyện kim, bạc sẽ tuôn chảy từ quặng mỏ, trong trái tim nóng bỏng những ước vọng đầy mâu thuẫn của Martin càng rực sáng hơn một tình yêu nồng thắm. Còn trong lúc đó ở phòng khách, nơi nhóm người thường lệ đã tụ họp đông đủ, Leonor và Matilda ngồi trên sô pha chuyện trò sôi nổi. - Em nhớ không, mấy ngày trước chị đã kể cho em – cầm tay cô em họ, Leonor thì thầm – rằng trong bữa ăn có chắc tên Raphael San Louis mà chị buộc phải bênh vực trước sự công kích của ba chị. Matilda bóp chặt tay người chị tỏ ý hàm ơn, và Leonor tiếp tục: - Hôm nay sau bữa ăn chị để cho Martin ngồi với mình bên chiếc đàn dương cầm, rồi dò hỏi chàng về San Louis. Họ kết bạn với nhau mới đây. Thực ra chàng ta hầu không thể kể cho chị điều gì về cuộc sống của Raphael. Rõ ràng là Raphael không coi chàng ta là người để bộc lộ tâm tư. Nhưng chị hứa với em sẽ tìm hiểu đầy đủ. Rivas thông minh và chị tin là chẳng bao lâu chàng ta sẽ chiếm được lòng tin nơi bạn mình. Khi đó chúng ta sẽ biết được Raphael có còn yêu em như trước không. Câu chuyện của hai cô gái bị Emilio Mendosa cắt ngang, chàng ta ngồi xuống chiếc ghế bành cạnh Leonor và bắt đầu kể lể với nàng về tình yêu của mình. Cô gái im lặng nghe. Nàng không biểu lộ bất kỳ dấu hiệu bất bình nào nhưng cũng không làm gì để chàng hy vọng. Ngày hôm sau, Martin tỏ ra khá lãnh đạm khi đáp lại lời chào của bạn mình. Đã quá gắn bó với Martin, Raphael lập tức nhận ra ngay vẻ dè dặt của chàng. - Cậu làm sao thế? – Lần đầu tiên chàng xưng hô như thế với Martin – tại sao cậu buồn như vậy? Chàng trai bị tước vũ khí trước giọng nói thân thiết ấy, hơn nữa San Louis rất lạnh nhạt trong cư xử với những sinh viên khác. Chàng có đủ trí thông minh để hiểu rằng thực ra Raphael chẳng có tội gì trong nỗi đau tâm hồn của mình mà đi ghen với bạn vì Leonor thì thật buồn cười. - Cậu nói đúng – chàng trả lời và xiết chặt bàn tay Raphael chìa ra – Đêm qua tớ khổ sở quá. - Liệu tớ có thể được biết nguyên nhân đau khổ của cậu được không? – San Louis hỏi. - Để làm gì? – Rivas buồn bã nhận xét – cậu không đủ khả năng ban tặng hạnh phúc cho tớ đâu. - Hãy thận trọng, Martin. Chắc cậu nhớ tớ đã nói gì với cậu chứ, đối với một sinh viên nghèo thì tình yêu là một trái cấm, chỉ cần nếm thử nó thì cậu sẽ mất hết. - Tớ có thể làm được gì nếu… Raphael không cho bạn nói hết câu: - Tớ không muốn biết gì cả - chàng vội nói – có một số thứ tình cảm chỉ mạnh mẽ thêm khi ta kể cho người khác và tình yêu chính là thuộc vào số này. Đừng nói với tớ nữa. Nhưng cậu đã trở nên thật sự thân thiết đối với tớ và tớ muốn chữa trị cho cậu trong khi căn bệnh còn chưa trầm trọng. Sự cô đơn là một tham mưu tệ hại, mà cậu sống khép mình quá. Cậu cần phải được khuây khoả - chàng nói thêm vì nhận thấy Martin đắm mình vào nỗi ưu tư – và tớ nhận trách nhiệm ấy về mình. - Tớ có cảm nghĩ rằng không dễ dàng như thế - Rivas phản đối khi nhớ lại cái cảnh đã diễn ra tối hôm qua. - Chúng mình sẽ không phỏng đoán và tốt hơn hết cứ thử xem, vì có gì hại đâu. Ngày mai cậu hãy đến chỗ tớ vào lúc 8 giờ tôi, chúng mình sẽ đi chơi và tớ sẽ làm quen cậu với những người có thể làm cho cậu vui. Đôi bạn từ biệt nhau, Martin đi về nhà ngài Ensina. Chương 10 Ngay trước bữa tối, Martin đi vào phòng khách và bắt gặp Leonor đang ngồi sau đàn dương cầm. Sự rụt rè mà cô gái đã đem đến cho chàng từ ngày đầu tiên quen biết giờ đây trở nên mạnh hơn nữa. Chàng trai cảm thấy nếu như chỉ có hai người với nhau thì Leonor sẽ không khó khăn gì đoán biết được bí mật của chàng, sẽ hiểu rằng chàng yêu nàng. Những người đang sợ bắt gặp ở phụ nữ sự đáp lại tình cảm của mình thường vẫn dè dặt như thế, dù thậm chí họ là những người có nghị lực nhất đi nữa. "Nàng sẽ đối xử với mình bằng lòng thương hại", Rivas thoáng nghĩ và chàng vội vã lui ra cửa, cảm thấy nhục nhã vì cái ý nghĩ đó đến mức hai má đỏ bừng lên. Leonor nhìn thấy Martin ngay từ lúc chàng bước vào, lần này nàng không tỏ ra lạnh nhạt như vẫn thường đối xử, nàng đứng bật dậy và đi ra ngoài cửa gọi giật chàng trở lại. Chàng quay lại và luống cuống đứng im tại chỗ. - Sao anh lui ra thế? – Leonor nhận thấy sự ngượng ngùng của chàng. - Tôi nghĩ rằng cô đang bận nên sợ làm phiền – Martin đáp. - Làm phiền ư? Vì sao cơ chứ? Anh thấy đấy, chính tôi gọi anh. - Rất cám ơn tiểu thư. - Xin mời anh ngồi. Chúng ta cần nói chuyện với nhau. Rivas bực bội nghĩ là Leonor niềm nở với mình như thế chỉ vì nàng lại muốn tra hỏi chàng như hôm trước mà thôi. Chàng theo cô gái vào phòng khách và đứng gần chiếc ghế bành nàng vừa ngồi. Cô gái xinh đẹp lịch thiệp chỉ cho chàng một chiếc ghế khác. - Hôm qua thậm chí tôi không nhận ra anh đã đi lúc nào – nàng nhìn thẳng vào mắt Martin. - Thưa tiểu thư – chàng tự trấn tĩnh trả lời – tôi đã cho rằng cô không còn gì để hỏi tôi nữa. - Nhưng hôm qua tôi đã mời anh đâu chỉ vì việc ấy. Thực ra thì sau đó do lơ đễnh tôi đã để anh lại một mình, tôi thật là sơ ý. Nói thật, tôi rất lấy làm tiếc. Dù sao anh cũng đã có thể bực mình. Nhưng xin anh tin cho, tôi quá bận trí, tất cả đều là vì thế. Cần nhận xét rằng giọng nói của Leonor hiểu không giống với người cần xin lỗi. Dường như nàng vượt qua lòng kiêu hãnh một cách khó khăn để có thể thú nhận lỗi của mình và nghĩ trước hết đến việc sao cho Martin, lạy trời, đừng có quên khoảng cách giữa hai người, giống na vẫn giữ vẻ ra lệnh. Song, nếu như nền giáo dục đã làm cho cô gái thành kiêu ngạo, thì tâm hồn nàng vẫn chứa đựng tình cảm công bằng, vì thế lương tâm trong Leonor đã lên tiếng và nàng quyết định xin lỗi Rivas. Hôm qua khi phát hiện ra Martin đột nhiên rời khỏi phòng khách, nàng đã lập tức nghĩ rằng chàng trai giữ địa vị bị lệ thuộc trong nhà và có thể phật ý. Bất kỳ ai trong số những kẻ ăn diện giàu có vẫn ngưỡng mộ nàng thì có lẽ nàng sẽ không thèm động lòng, cũng không bao giờ nghĩ tới việc nghi ngờ tính đúng đắn trong cách cư xử của mình. Nhưng hiểu được tâm trạng của Rivas lúc rời phòng khách, nàng tự thấy xấu hổ và tự nhủ rằng mình đã cư xử không tốt, và lập tức quyết định sẽ thành khẩn thú nhận điều đó. Song khi có mặt chàng trai thì Leonor cảm thấy nói lời xin lỗi sẽ không dễ dàng như ban đầu vẫn tưởng. Người đẹp kiêu hãnh rơi vào tình thế khác thường tới mức chỉ có lý trí mạnh mẽ mới buộc được nàng thực hiện cái quyết định mà mình hơi hấp tấp đặt ra. Nhưng khi đã bắt đầu thì cô gái lại lo ngại Martin giải thích sai lệch lời nói của mình – vì lẽ đó mà giọng nói của Leonor mới có vẻ kiêu căng như vậy. Thốt ra những lời xin lỗi, nàng liếc nhìn chàng trai và cố gắng đoán theo vẻ mặt xem chúng gây ấn tượng như thế nào. Cần phải nói rằng hành động không ngờ của cô gái đã làm cho Martin cảnh giác đề phòng và trong mắt chàng lộ rõ sự buồn bực. chàng trả lời cũng không kém phần kiêu căng: - Thưa tỉêu thư, riêng tôi thì hôm qua rất buồn vì đã không thể trả lời một cách cặn kẽ hơn được về con người mà chắc là cô đã rất đặc biệt quan tâm. - Ồ, hoàn toàn không phải tôi quan tâm! – Leonor trong chốc lát quên khuấy mất mọi sự thận trọng cũng như ý định kiêu căng trong giọng nói. - Thật thế sao? – Martin thốt lên, thậm chí không cần che giấu nỗi vui mừng của mình. Sự tinh ý rằng phụ nữ giúp cho Leonor hiểu ngay vì sao nét mặt chàng trai lại sáng rỡ và vui mừng đến như vậy. "Chẳng lẽ chàng đã yêu mình?" – nàng chợt nghĩ và bắt gặp ánh mắt cháy rực lửa của Rivas, nàng hơi bối rối. Sau đó tự bực mình vì đã tỏ ra cởi mở không đúng lúc để xóa bỏ nỗi ngờ vực của Martin, Leonor lại dùng giọng nói trước đó và quyết định trừng phạt Martin vì đã dám bạo gan yêu nàng. - Trí tưởng tượng của anh có quá phong phú không đấy, thưa công tử? – nàng giễu cợt hỏi – anh rút ra những kết luận từ những điều nghe thấy vội vã quá. - Tiểu thư chê trách tôi không đủ lễ độ là đúng – Martin lúng túng, hoàn toàn không hiểu nổi cô gái đỏng đảnh vừa mới ngỏ lời xin lỗi xong đã quay sang cảnh cáo chàng, hơn nữa giọng nàng còn nghiệt ngã hơn cả lời nói. - Điều gì đã làm cho anh có quyền tưởng tượng rằng dường như khi hỏi thăm anh về cuộc sống của San Louis, tôi có mối quan tâm đặc biệt tới chàng? - Thưa tiểu thư, tôi xin cam đoan một cách thành tâm nhất là nếu như điều ước đoán ấy dù có xảy ra một cách vô tình khi tôi chưa khi nào tận dụng nàng và dĩ nhiên, hiện giờ cũng không. - Tôi có thể hy vọng như thế - Leonor đáp lời và nhìn chàng trai với một vẻ kênh kiệu làm cho tim chàng thắt lại vì đau đớn. Đúng ngay giây phút đó, bà Engracia xuất hiện cùng chồng. Ngay lúc mới bước qua ngưỡng cửa căn phòng kế với phòng khách, ngài Damasso đã phát Leonor cùng Martin đang nói chuyện riêng với nhau. - Tại sao con gái chúng mình lại ngồi riêng với chàng trai này thế? – ngài hỏi bà vợ, vẻ không hài lòng. Vừa bước vào phòng khách, ngài Ensina gọi ngay Rivas đến chỗ mình và bàn với chàng chuyện công việc còn bà Engracia vội vã nói với con gái rằng cách cư xử của nàng làm cho cha ngạc nhiên. - Ba nói mà không chịu suy nghĩ! – Leonor nổi nóng – chẳng lẽ ba không quá thích thú với thư ký của mình hay sao? Con sẵn lòng hiểu rằng ba đánh giá rất cao năng lực của Rivas, mà chúng ta cũng mới nghe thấy những lời khen đấy thôi. Nhưng phải chăng ba có nhận xét về anh chàng tỉnh lẻ này tốt đến mức thật sự cho rằng dường như con có để ý đến chàng ta? Bà Engracia chỉ biết cúi đầu không tìm ra được lời nào để phản bác, hơn nữa Diamela cứ nhảy lên chân bà mà sủa váng lên làm cho bà mệnh phụ quý phái phải bế cô con cưng lên lòng và cố xua đủôi ý nghĩ buồn bã rằng bà không đủ uy tín đối với con gái. Còn ông Damasso thì ngay cả chuyện nghĩ đến con gái ngồi một mình với Martin cũng đã quên khuấy và đang chăm chú nghe ý kiến của viên thư ký về một vụ đầu cớ béo bở mà ngài quyết không từ bỏ. Từ những lời của Leonor dĩ nhiên bạn đọc không lơ đễnh đã hiểu được là ông Damasso vẫn thường khen tặng Rivas, người đang nắm giữ những bí mật thương mại của ông vì đã từng viết những bức thư cho những người mà chủ mình uỷ quyền và không phải ít khi chàng đã phải giúp ông những lời khuyên trong công việc. Trong chuyện này, Martin sử dụng trí tuệ bẩm sinh nhiều hơn là kinh nghiệm buôn bán mà phải thú nhận rằng chàng hầu như không hề có. Mong muốn đền đáp sự hiếu khách đã được hưởng, Rivas cố gắng để có thể hoàn thành tốt nhất những nghĩa vụ được giao. Chàng trai muốn được ông Damasso đánh giá cao phẩm chất của mình và không thấy tiếc vì đã cho chàng ở trong nhà. Chính vì thế, mới sau một thời gian ngăn, ngài Ensina đã tin vào khả năng của viên thư ký và chàng trở thành cố vấn tối cần thiết trong tất cả những công việc mà nhà tư bản tháo vát tiến hành hầu tăng thêm gia sản vốn đã khổng lồ của mình. Lần này như chúng ta đã nói, câu chuyện bàn về những vụ đầu cơ béo bở và Martin đã nêu được ý kiến có khả năng mở ra những triển vọng mới cho hoạt động của chủ mình. Lòng đầy biết ơn, ông bắt đầu tìm cách để bày tỏ với chàng trai sự tri ân của mình. - Tôi nhận thấy – ông nói – các buổi tối anh không bao giờ ở trong phòng khách. - Việc học tập hoàn toàn không chừa lại cho cháu thời giờ rỗi rãi, thưa ngài – Rivas trả lời. Những lời của ông Damsso làm chàng vui sướng không tả được vì chàng có được cơ hội ở bên Leonor và biết được những người ngưỡng mộ nàng nhiều hơn. - Nhưng dù sao khi nào có được thời giờ thì anh cứ đến nhé – ngài Ensina vẫn nài nỉ - Tôi muốn anh tiếp cận giới thượng lưu nhiều hơn. Đối với một người trẻ tuổi định trở thành luật sư, những mối liên hệ như thế vô cùng có ích. Ngay tối đó, Martin tận dụng luôn lời mời của chủ nhà và xuất hiện ở phòng khách của bà Engracia vào lúc chín giờ, khi những nhân vật mà bạn đọc quen biết đã tụ họp đầy đủ. Cũng không thừa nếu chúng ta được biết rằng sau một thời gian ngắn ở Santiago, người hùng của chúng ta đã đổi mới trang phục một cách đáng kể. Biện pháp thực hiện đó là do San Louis nghĩ ra. Theo lời khuyên của chàng, Rivas đã đặt mua theo cách trả dần một bộ y phục ở một tiệm may thời trang với điều kiện mỗi tháng phải trả hai peso. Vì thế, chàng đã có được vẻ lịch thiệp mà hàng tháng vẫn còn lại mười tám peso cho những nhu cầu khác. Để hiểu được nguyên cớ của tình trạng phấn khích trong nhà ngài Ensina buổi tối ấy, chúng tôi muốn thuật lại cho bạn đọc tình hình thời sự ở thủ đô, khi đó cũng sẽ hiểu được những câu chuyện mà các vị khách của bà Engracia trao đổi với nhau và trạng thái thần kinh của mọi người tại thời kỳ tất cả bị chính trị lôi cuốn mạnh mẽ đó. Cái Hội bình đẳng mà chúng ta đã nhắc tới, lúc ban đầu vào năm 1850 hoàn toàn có rất ít hội viên nhưng đến thời kỳ đầy những sự kiện này đã nhân đội ngũ của mình lên với tốc độ nhanh chóng không thể tưởng tượng và trở thành đối tượng được quan tâm đặc biệt. Ngay bản thân tên gọi của tổ chức ấy cũng đã buộc chính phủ phải thận trọng, nhưng đáng cẩn trọng hơn nhiều là bản cương lĩnh trong đó nêu lên những nguyên tắc hoạt động và sự hăng hái hưởng ứng những lời kêu gọi của hội từ phía hầu hết mọi tầng lớp nhân dân thủ đô. Sau một thời gian ngắn, số hội viên của Hội Bình đẳng đã tăng lên đến tám phần trăm và họ bàn luận những vấn đề nghiêm trọng nhất về cbsn xã hội cũng như về đường lối chính trị. Thế là dần dần thành phố Santiago mơ ngủ đã thức tỉnh trước cuộc sống mới, còn chính trị là đề tài của mọi cuộc chuyện trò. Nó làm bận rộn mọi trí não, đối với một số người nó đánh thức niềm hy vọng, đối với một số khác thì đem đến nỗi lo sợ. Kể từ nay trong nhà những công dân cầu an nhất cũng nổi lên những cuộc tranh luận sôi bỏng, mọi người chia thành những đảng phái đôi nghịch. Nhiều cậu con trai không còn phục tùng bố mẹ, các cuộc cãi vã dữ dội phá tan sự yên tĩnh của hàng loạt gia đình. Tóm lại vào năm 1850, và muộn hơn một chút, năm 1851, ở Chi lê không còn sót một nhà nào không om sòm các cuộc tranh cãi hỗn loạn về chính trị và khó mà tìm được dù chỉ một người không tham dự vào một đảng phái nào đó đang chia xé xã hội. Ở Chi lê thời gian ấy có lẽ Likua không thể áp dụng được cái luật lệ của ông về những người thờ ơ với các vấn đề xã hội, bởi vì ông sẽ không tìm thấy ở đây những kẻ vi phạm luật lệ ấy. Hội Bình đẳng đã tiến hành bốn phiên họp nổi tiếng ngay từ trước ngày 19 tháng 8 năm 1850, khi kỳ họp đáng chú ý của nó được triệu tập và được gọi là "cuộc họp được xua tan bằng dùi cui". Cuộc họp nói trên diễn ra đúng vào cái buổi tối mà lần đầu tiên Martin quyết định xuất hiện ở phòng khách của người bảo trợ mình, trong giờ tiếp khách hàng ngày. Chương 11 Đó là buổi tối ngày 19 tháng 8, và đã mấy ngày nay trong thành phố loan đi những tin đồn dường như Hội Bình đẳng sẽ bị giải tán theo quyết định của chính phủ. Người ta lo sợ thuật lại câu chuyện về cuộc tấn công của bốn kẻ có vũ trang ở Chimbo. Cuộc tấn công xảy ra tuần trước, lúc đêm khuya, sau khi trong thành phố xuất hiện nhóm số 7 thuộc Hội Bình đẳng. Lúc được ông Damasso giới thiệu với các vị khách, Martin ngồi xuống ghế và câu chuyện bị sự xuất hiện của chàng làm ngắt quãng lại tiếp tục sôi nổi. - Chính phủ - ngài Fidel Elias tuyên bố thay cho câu trả lời sự phản đối của ai đó – có toàn quyền giải tán cuộc tụ họp của bọn mị dân. Bởi vì chính phủ là cái gì? Là những người có quyền lực. Nghĩa là họ có cả quyền truy tố bất cứ ai tuỳ ý. Nghe được những lý lẽ độc đáo của đức ông chồng, bà Engracia sợ hãi lấy hai tay che mặt. - Còn tôi xin nói với các vị điều này – ngài Simon Arenal tự cho mình là một nhân vật quan trọng, lên tiếng ủng hộ - bọn dân thường lẽ ra phải sung sướng vì họ được phép chơi đùa trong các ngày hội hè, thế mà họ lại dí mũi vào những việc mà họ chẳng hiểu gì hết. Nếu như bất kỳ tên thợ nào cũng bắt đầu bàn luận về chính trị thì lạy trời, tôi sẽ hết tin vào lợi ích của học vấn. Đã tiêu tan hy vọng được vào một uỷ ban nào đó của chính phủ mặc dù vẫn mơ ước nó từ lâu, ông Damasso tối hôm ấy chịu ảnh hưởng rõ rệt của những tờ báo tự do mà ông nhớ gần như thuộc lòng các bài viết trong đó. - Tự do hội họp – ông thốt lên – đó là điều thiêng liêng. Nó là một trong những thành quả trong thắng lợi của nền văn minh đối với chế độ dã man. Khước từ nó có nghĩa là thưa nhận rằng những người tuẫn tử vì tự do đổ máu một cách ủông phí, đồng thời… - Tôi rất muốn nghe anh sẽ ca hát ra sao về những kẻ tuẫn tử và về tự do lúc nào người ta dọn tài sản của anh đi! – ông Fidel cắt ngang. - Ông lầm rồi, bạn thân mến ạ! – ngài Simon Arenal xen vào – chẳng lẽ ông ngây thơ đến nỗi cho rằng những người ấy chọn cho mình cái tên như thế một cách vô cớ? Hội Bình Đẳng hướng tới việc thiết lập nền bình đẳng chung, mà sự bất bình đẳng về tài sản ngăn trở nhiều nhất việc đạt được mục tiêu ấy. Vì thế, rõ ràng những người giàu có sẽ trở thành những vật hy sinh. - Đúng là như thế, họ sẽ là Boue émissaue (kẻ làm bung xung) – Agustin đế theo, không bỏ lỡ cơ hội chêm vào mấy tiếng Pháp. - Ở đây không thể có hai ý kiến, thưa ngài – Emilio Mendosa trước đó chỉ gật đầu tán thưởng, giờ cũng lên tiếng khẳng định. Ông Damasso lưỡng lự. Lý lẽ về mối nguy cơ đe doạ tài sản mà ở thời kỳ đó vẫn được sử dụng để hù doạ những người giàu có, có quan đỉêm tự do đã là cho ông bối rối và ngừng bặt. - Những trụ cột của xã hội chúng ta như ngài – Mendosa tiếp tục – bây giờ cần phải lợi dụng cơ hội thuận lợi mà ra tay trợ giúp chính phủ. - Tất nhiên, đó là nghĩa vụ của mỗi người con chân chính của tổ quốc – Fidel nhận xét theo tam đoản luận – bởi vì đối với chúng ta, chính phủ như cha đẻ. Và, đứng ra ủng hộ chính phủ, anh sẽ chứng tỏ mình là một con người yêu tổ quốc. - Nhưng ông ơi – bà Francisca chen lời – lý lẽ của ông là lừa phỉnh, bởi vì… - Chà chà! – chồng bà cắt ngang – Chính trị không phải công việc của phái nữ. Phải không anh bạn? – ngài hướng vào Martin ngồi gần ngài nhất. - Tôi giữ quan đỉêm hơi khác, thưa ngài – Rivas điềm tĩnh. Ông Fidel gần như sợ hãi, dán mắt vào chàng trai. - Làm sao anh có thể nói… - ông bật nói. Sau đó, dường như vô tình nảy ra một ước đóan, ông hỏi – chắc anh chưa vợ… - Vâng thưa ngài - Ờ, vậy thì rõ rồi. Chúng ta sẽ không khi nào hiểu được nhau đâu. Cánh cửa bật mơ/ và trên ngưỡng cửa phòng khách xuất hiện Clemente Valencia, người bao giờ cũng đến muộn hơn tất cả. - Tôi từ đường Las Monkhitas đến thẳng chỗ các ngài đây – chàng ta tuyên bố - Tôi bị một đám đông giữ lại. - Cái gì? Cách mạng nổ ra rồi à? – Hai ông Fidel và Simon cùng thốt lên một lúc, mặt tái đi vì sợ hãi. - Hiện thời thì chưa nổ ra, nhưng nếu xảy ra chuyện ấy thì đó là do lỗi của chính phủ - Valencia đáp lời làm cho tất cả sửng sốt vì họ đã quen nghĩ rằng chàng tư sản này đến hai chữ cũng không ghép được với nhau. - Thật đúng là chính trị làm cho cả những kẻ ngu độn trở thành hùng biện! – bà Francisca nói thầm với Leonor đang ngồi bên\/ - Hãy nghe đây, anh bạn. chuyện gì xảy ra với anh thế? Cậu cứ hổn hà hổn hển – Agustin nói với Clemente Valencia đang im bặt trong khi các vị khách đòi chàng ta tiếp tục giảng giải. - Mà đúng là cái gì xảy ra với anh thế? – tất cả đồng thanh hỏi. - Cuộc họp toàn thể các hội viên Hội Bình Đẳng đã được triệu tập – Clemente mở đầu. - Việc ấy chúng tôi biết rồi. - Nó đã bế mạc lúc 10 giờ tối. - Một tin tức cực kỳ quan trọng! – bà Francisca tiếp lời. - Thì nói tiếp đi – Agustin không nén được – cái gì nữa nào? - Khi trong phòng họp còn lại một số hội viên của hội thì có một nhóm người nào đó nhảy vào và tấn công họ bằng dùi cui. - Bằng duì cui à? – một vài giọng nói vang lên. - A coup de batons – Agustin kéo dài giọng mũi. - Nhưng đấy là sự dã man thật sự! – bà Francisca giận dữ - Lẽ nào những hành động như thế lại được phép xảy ra ở một đất nước văn minh? - Vợ ơi là vợ! – ông Fidel cố khuyên bà – Chính phủ biết phải làm gì rồi. Đừng có can thiệp vào chính trị. - Nói gì thì nói chứ việc đó đúng là quá quắt – Agustin nói – Rõ ràng là vượt quá giới hạn. - Nghĩa vụ của chính quyền – ông Simon lên giọng long trọng – là phải bảo vệ sự yên tĩnh của chúng ta, mà cái hội của bọn nổi loạn này lại đe doạ chính sự yên tĩnh ấy. - Không thật là khủng khiếp! – bà Francisca tiếp tục khẳng định một cách xúc động. - Không sao! Dù gì thì sức mạnh cũng ở phía chính phủ! - Và rất tốt vì bọn họ đã được đối xử xứng đáng – ông Fidel nói thêm – Cứ để cho họ đừng có thò mũi vào việc không phải của mình. - Việc này có thể dẫn đến một cuộc cách mạng – ông Damasso nhận xét. - Chuyện nhảm nhí! – ông Simon phản đối - có làm thế thì mới gây được sự kính trọng chứ. Bất cứ chính phủ nào cũng cần phải biểu lộ sức mạnh và chỉ như vậy mới có thể lãnh đạo được nhân dân. - Nhưng việc làm này có nghĩa là áp chế chứ đâu phải lãnh đạo! – Martin lên tiếng phản đối, vì suy nghĩ đúng đắn và tâm hồn cao nhã của chàng nổI dậy chống lại những lý lẽ của những người theo phái chuyên quyền. - Ngài Simon hoàn toàn đúng – Emilio Mendosa xen vào – đối với kẻ thù thì phải nghiêm khắc hơn nữa. - Thật là một lý luận vô cùng lạ lùng, thưa công tử - Martin xúc động đáp lại – Tôi luôn cho rằng những người cao thượng cần phải có lòng khoan dung đối với kẻ thù. - Đối với bất cứ kẻ thù nào, chỉ loại trừ bọn tự do! – Mendosa buông xõng một cách khinh miệt. Khó khăn lắm mới nén được phẫn nộ, Rivas bỏ ra phía chiếc bàn. - Đừng có tranh luận với họ làm gì, anh sẽ không nghe được mớ lý lẽ nào khác đâu – bà Francisca nói với chàng. Các vị mày râu vẫn tiếp tục bàn cãi về chính trị, các bà thì ngồi quanh chiếc bàn trên đó đã được người hầu đặt sẵn một khay chứa đầy những ly sô cô la. Suốt cả buổi tối, Martin không rời mắt khỏi Leonor, nhưng chàng cũng không thể hiểu cô gái có thái độ ra sao đối với các lập luận khác nhau của đám khách. Chàng cũng không thể biết Leonor ưa thích ai hơn trong số những kẻ ái mộ, nàng nói chuyện lúc với người này khi với người khác, nhưng vẻ mặt của nàng không hể bỉêu lộ điều gì ngoài vẻ lịch thiệp thường tình và hoàn toàn không có cái nét ngượng ngùng của một người phụ nữ đang lắng nghe những lời mơn trớn trái tim mình. Song phát hiện đó hoàn toàn không làm cho Martin vui mừng. Ngược lại nó làm cho chàng chán ngán. Chàng trai nghĩ rằng một khi Leonor thờ ơ như thế đối với cả chàng công chức bảnh bao, cả chàng công tử hiếu danh giàu có thì hiển nhiên là đối với mình, không đời nào nàng lại thèm chú ý. Bởi vì chàng không hề có một ưu điểm gì để mà tranh đua với những con người sang trọng dường ấy, những con người mà trong thâm tâm chàng đã coi như đối thủ của mình. Nhưng đồng thời Martin cũng nhận thức càng rõ rệt hơn rằng suốt đời chàng sẽ bị lệ thuộc vào cô gái xinh đẹp đã được tình yêu của chàng phủ lên một vầng hào quang. Những suy tưởng của chàng trai trong giờ phút ấy giống như hai giọt nước với những tình cảm đa sầu hay nảy sinh ở bất cứ kẻ nào đang yêu mà không có hy vọng gì được đáp lại, và có lúc thậm chí chàng còn cảm thấy dường như Leonor quá ư tuyệt vời đến mức nàng không ban tặng tình yêu cho bất cứ ai, kể cả người đã chết. Chàng kiềm giữ một cách khó khăn để không cho phép mình lúc nào cũng nhìn cô gái vì sợ rằng biết đâu đám khách chẳng đoán biết được những gì đang diễn ra trong lòng mình. Trong khi đó, Matilda cùng cô chị họ rời khỏi bàn và ngồi vào một góc khuất của phòng khách. - Chàng trai đó chính là bạn của Raphael đấy! – Leonor nói và kín đáo đưa mắt chỉ Martin. - Chị biết không, em thấy chàng tra trông rất được – Matilda nhận xét. - Chà, vì em không phải là hoàn toàn không thiên vị - Leonor bác lại với nụ cười ranh mãnh. - Thế chị không hỏi gì thêm chàng về Raphael à? - Không. Em hiểu không, chàng ta tưởng rằng chị yêu San Louis và hơn nữa lại còn tỏ ra phật ý vì bị chị gọi đến để đặt ra một lô câu hỏi. - Thế nghĩa là chàng ta vào loại kiêu hãnh đấy chứ? - Còn hơn thế nữa, chị rất ngạc nhiên là tối nay chàng ta vào đây, từ trước đến giờ không có chuyện này. Trong bữa ăn, Martin thường im lặng và chỉ nói khi nào có người hỏi điều gì. Những khi như thế chàng ta luôn tỏ thái độ coi thường những thứ chân lý nhàm tai sáo rỗng. - Em nhận thấy chi nghiên cứu chàng ta rất kỹ càng! – Matilda âu yếm cười chế giễu – Em có cảm tưởng là chị chú ý đến chàng ta nhiều hơn tất cả những người ngưỡng mộ vẫn thường đến đây. - Thật là nhảm nhí! – Leonor thốt lên và quay đi với vẻ phật ý. Nhưng dù sao nhận xét của Matilda cũng buộc Leonor phải nghĩ đến thực tế là vô tình nàng đã quan tâm đến Rivas nhiều hơn tất cả các chàng trai khác cộng lại. Ý nghĩ ấy làm cho cô gái ngượng ngùng và hai má nàng ửng hồng khi nhớ lại Martin đã mừng rỡ như thế nào lúc nàng giải thích vì sao mình gạn hỏi chàng về San Louis. Bạn đọc sẽ hiểu một cách dễ dàng vẻ ngượng nghịu bất ngờ và nét mặt ửng đỏ ngoài ý muốn của Leonor nếu như chỉ nhớ tới tính cách của cô tiểu thư được nuông chiều này, người đã kiêu ngạo cự tuyệt những chàng trai giàu có và thanh lịch nhất thủ đô. Mặc dù nàng cũng đã từng nói với cô em họ về ý muốn yêu được một người nào đó, nhưng trên thực tế nàng hết sức tự hào với việc tỏ ra hoàn toàn thờ ơ trước những chàng trai đã làm cho các cô bạn phải thán phục. Chính vì thế, khi hiểu rằng mình đã để ý đến một người , thoe nàng là không có gì đáng để ý, Leonor cảm thấy bực tức và lập tức quyết định thử thách nghị lực của mình hòng thắng lại cái mà nàng tự gọi là sự yếu đuối không chủ tâm – trái tim phụ nữ rất sùng bái những thử nghiệm kiểu ấy. Chính những thử nghiệm này giúp cho các đại diện của phái đẹp lừa phỉnh được nỗi buồn chán và đem đến cho họ sự phong phú trong cuộc sống đơn điệu đôi khi đầy ưu phiền của mình. Kể từ phút ấy, người đẹp nhìn Martin như là kẻ thù, cô gái đáng thương không hề ngờ tôi quyết định nói trên sẽ dẫn đến kết quả trái ngược, nàng không thoát khỏi cái mà nàng gọi là sự yếu đuối không chủ tâm mà trái lại, bắt đầu nghĩ về chàng trai nhiều hơn. Trong khi đó Martin rời phòng khách với tâm trạng hoàn toàn chán nản. Giống như bất cứ người nào mới yêu lần đầu, chàng không cố gắng kìm nén tình cám và dường như lại thấy thích thú với những đau khổ mà tình yêu đem đến cho mình. Toàn bộ tâm trí chàng chìm đắm trong một bài ca bi ai gắn chặt với những khổ sở ban đầu của con tim. Bị hành hạ trong nỗi bất hạnh, chàng cảm nhận vi .dịu ngọt thấm thía chưa từng thấy của việc làm cho nó sâu sắc the6m. Trong hoàn cảnh ấy, tình yêu đem đến cho tâm hồn ta một cảm giác giống với cảm giác khi nhìn xuống một vực thẳm ngay dưới chân mình. Rivas đo độ sâu của vực thẳm ấy bằng cái nhìn nội tâm và đau đớn hiểu rằng mình không bao giờ chiếm được tình yêu của Leonor. Sự xao động tâm hồn ấy suýt nữa làm cho Martin quên mất cuộc gặp gỡ mà San Louis đã hẹn vào ngày hôm qua, Martin chỉ nhớ đến điều đó khi Raphael nhắc chàng sau giờ học. - Cậu có nhớ là tớ đợi cậu tối nay ở nhà không đấy? - Thế cậu sẽ đưa tớ đi đâu? - Cậu đến rồi sẽ biết. Tớ định tiến hành chữa trị mà. - Cậu định chữa trị cho ai đấy? - Cho cậu. tớ nhận thấy các triệu chứng đã trở nên nguy hiểm. - Tớ e rằng tất cả đều vô ích – Martin buồn bã bắt tay của Raphael chìa ra tạm biệt. San Louis không đáp lại nhưng đi cách Rivas vài bước, chàng thở dài buồn rầu, điều đó lập tức cho ta hiểu rằng chàng vừa nói với giọng vui vẻ chỉ vì muốn khích lệ bạn mà thôi Chương 12 Đúng 8 giờ tôi, Martin đến ngôi nhà cũ kỹ ở đường Senis, nơi Raphael sống. San Louis ra đón, đưa chàng vào một căn phòng được bày biện trang nhã. - Tổ ấm của tớ đây bằng- chàng nói và chỉ cho bạn một chiếc ghế bành bọc da dê thuộc. - Đi qua ngôi nhà này – Martin nhận xét – khó có thể tin rằng nó lại có một căn phòng được bày biện xa hoa đến thế. - Tất cả những gì cậu thấy xung quanh – Raphael trả lời – đó là hồi ức về thời kỳ tuyệt đẹp. Trong cuộc đời tớ đã bị mất nhiều thứ - chàng buồn rầu nói tiếp – nhưng tình yêu đối với các tiện nghi tớ vẫn còn sót lại, và tớ giữ gìn được những đồ gỗ của mình. Mà tốt hơn là ta nên nói chuyện khác đi, tớ muốn làm cho cậu vui để chính mình cũng được vui. Cậu biết là tớ sẽ đưa cậu đi đâu không? - Tớ không thể đoán được. - Tớ sẽ vừa cạo râu vừa kể cho cậu nghe tất cả. San Louis lôi từ trong hộp một bộ đồ cạo, khuấy bọt xà phòng rồi ngồi xuống trước tấm gương quay hình tròn. Sau khi chủân bị xong xuôi, chàng bắt đầu cạo và thỉnh thoảng quay sang nói chuyện với Martin. - Cậu nghe đây, tớ sẽ đưa cậu đến một nhà có hai cô nàng rất kiều diễm, và cậu sẽ được dự một buổi dạ hội gia đình mà một số nơi ở Santiago gọi là Picholeo – buổi liên hoan gia đình – nếu cậu biết ý nghĩa của từ này thì cậu sẽ hiểu ngay rằng ở đó tụ họp hoàn toàn không phải những vị quý tộc thủ đô. Những người mà hôm nay cậu sẽ là khách thuộc vào một đẳng cấp xã hội chúng ta vẫn gọi là giai cấp trung lưu. - Mấy cô gái ấy thế nào? Cậu kể rõ hơn về họ đi chứ - Rivas yêu cầu khi thấy San Louis dừng lại. - Tớ kể ra ngay đây, ta sẽ theo thứ tự nhé! Gia đình bao gồm bà mẹ goá, một cậu con trai cao lớn và hai cô con gái. Như lẽ thường, ta bắt đầu từ phái đẹp. Bà mẹ goá tên là Bernarda Kordero de Molina. Bà đã ngoài 50 tuổi, nhưng so với những người phụ nữ cùng tuổi thì bà khác ở chỗ ham vui chơi một cách vô độ, cũng như nói chung ham mê nhiều thứ khác nữa. Hai cô con gái tên là Adelaida và Edelmira. Cô chị do cha đỡ đầu đặt tên, còn cô em do bà mẹ. Trong lúc có mang, bà đến rạp hát xem "Othello" thế là bà bỗng muốn đặt cho con út của mình cái tên gợi nhớ tới những ấn tượng từ vở kịch. Cậu sẽ còn được nghe về sự kiện trọng đại này do chính bà ta kể. Adelaida ấp ủ trong lòng niềm hy vọng xứng với nhân vật của một vở kịch. Nàng mơ ước chồng mình sẽ là một công tử - kabaljero. Đối với những người đại diện cho tầng lớp tiểu tư sản không hề có khái niệm thế nào là phòng khách thì công tử hoặc như họ nói, chàng trai nhà giàu – đó là tột đỉnh của sự hoàn thiện, bởi vì trong tầng lớp của họ, mọi người được tiếp đón theo y phục. Cô em Edelmira là một cô gái dịu dàng và mơ mộng giống hệt nhân vật của những tiểu thuyết châm biếm mà nàng đọc trong các tạp chí do một người hàng xóm, vừa bán báo vừa là mọt sách, đưa cho. Hai chị em gái có nét giống nhau, cả hai có bộ tóc màu hạt dẻ, nước da trắng, cặp mắt thẳm và làn môi tuyệt mỹ. Song vẻ mặt của mỗi người lại khác nhau. Diện mạo của Adelaida phản ánh thói hiếu danh bẩm sinh, còn Edelmira là khả năng yêu một cách vô tư lự và quên mình. Trái tim của nàng, như Balzac đã viết về một nhân vật của ông, giống như miếng bọt biển có thể nở phồng lên vì một giọt tình cảm nhỏ nhất. còn về em trai của hai cô thì như thế này, hắn 26 tuổi, trí tuệ thì không có gì nổi bật. Những chàng trai kiểu đó thường được gọi là phá gia chi tử, ngoài ra hắn ta còn được cha mẹ đặt cho cái tên Amador nữa. Bộ ria và chòm râu nhỏ hoà hợp không chê vào đâu được với tư chất cũng như những trò tiêu khiển của hắn, vừa chơi ghi ta hắn vừa ca một câu không diễn tả được điều gì. "Em – cuộc đợi của anh[1]" Tóm lại, một nhân vật lý thú. Rồi cậu sẽ tự thấy. bây giờ tớ sẽ thử giải thích cho cậu xem gia đình bà Molina sống ra sao khi không có chỗ nương tựa nào khác ngoài cái đồ bỏ đi ấy. Cần nhận định ngay rằng đây là lãnh địa rộng lớn cho đủ thứ ước đoán. Theo ký ức của bà Bernarda thì chồng bà, ông Damian Molina, thuộc một gia đình nề nếp. Cậu cũng sẽ được nghe bà ấy nói điều này. Hầu như cả đời ông ấy sống trong cảnh nghèo túng, và như tớ được biết, ông có để lại một vốn liếng nho nhỏ là tám nghìn peso mà nhờ đó mẹ con bà goá thoát khỏi cảnh bần cùng. Amador, sau khi phung phí hết tài sản thừa kế của cha, đã cưỡi lên cổ bà mẹ, còn để có những khoản chi tiêu nhỏ thì hắn kếm tiền bằng bài bạc. Khi có bầu cử, hắn hoặc là trở thành người sốt sắng ủng hộ phái tự do nếu như phe đối lập trả nhiều tiền hơn chính phủ, hoặc giữ lập trường vô cùng bảo thủ nếu như chính phủ tỏ ra hào phóng hơn, đôi lúc hắn quyết định, như một triết gia chính cống, phục vụ cùng một lúc cho hai phái vì theo hắn nói, cả những người bảo thủ lẫn tự do đều là đồng bào mình. Thật là khó tin nếu như trong một ngôi nhà có hai người đẹp mà lại không có tổ ấm cho tình yêu. Và thực tế đã phải có. Nhưng chưa chắc cậu đã tin nếu tớ nói tên của kẻ ái mộ cực kỳ hay ghen của Adelaida. - Ai thế? Martin hỏi. - Người nối dõi hào hoa của ông chủ cậu. - Agustin ư? - Chính chàng ta. Không bao lâu sau khi từ châu Âu về, chàng ta đã đến ngôi nhà ấy với một người bạn. chàng công tử bột cứ tưởng rằng sẽ chinh phục được Adelaida không khó khăn gì với những bộ y phục và những câu tiếng Pháp, chính vì thế khi vấp phải sự cự tuyệt quyết liệt của nàng thì sự việc đã chuỷên hướng đáng kể. Giá nàng yêu thì có lẽ chàng ta chỉ quyến rũ cho được rồi bỏ rơi ngay. Nhưng sự kháng cự bất ngờ đã làm cho ý muốn nhất thời chốc lát của chàng ta mang tính chất đam mê thật sự. - Thế còn cô em thì sao? Nàng yêu ai chưa? - Hiện thời thì chưa. Một sĩ quan cảnh binh có săn đuổi một cách vô vọng, thậm chí còn hỏi cưới nàng, nhưng Edelmira rõ ràng là ước mơ một người tình lãng mạn hơn theo kiểu những nhân vật trong các tiểu thuyết ưa thích của mình và nàng quyết liệt từ chối mọi sự tán tỉnh làm cho vị này phải chất chứa trong trái tim can đảm của mình sự buồn chán nặng nề như thể cả đời không được thăng cấp vậy. Raphael đã sửa soạn xong và chải đầu lại lần cuối. Đúng lúc dó Martin nhận thấy một bức ảnh nhỏ trên bàn viết. - Này cậu! – chàng thốt lên – tớ thấy khuôn mặt này rất quen. - Thật thế à? Cũng có thể - San Louis trả lời và đẩy cây nến xa khỏi bức chân dung – Thế nào, lên đường chứ? – chàng hỏi thêm, tay nhấc cái giá nến ra khỏi bàn, dường như để soi đường cho khách. - Tớ sẵn sàng – Martin đáp, chân bước ra cửa. Đôi bạn đi về phía đường Del Kochekhio và chẳng bao lâu họ dừng chân trước một ngôi nhà. Cổng dẫn vào sân khóa chặt theo lẽ thường khi trong nhà có tiệc. Raphael đập mạnh vào cổng và một cô hầu nhanh chóng chạy ra. - Chúng mình đến đúng vào lúc cuộc vui sôi động nhất – Raphael nói với Martin khi đôi bạn dừng lại trước cái cửa sổ nhìn ra chiếc sân nhỏ họ đang đứng. - Số người ở đây động hơn rất nhiều so với tớ nghĩ khi nghe cậu kể chuyện – Rivas nhận xét. - Đó là các cô bạn của hai cô con gái bà Bernarda, rồi lại bạn của các cô bạn này nữa. Cậu nhìn kìa, kia là Adelaida, cậu nói sao về nàng hả? - Hiển nhiên là nàng đẹp. Nhưng khi nàng nhíu lông mày thì trên nét mặt đó có nét gì đó tàn nhẫn, và điều đó chứng minh cho tính cách tính toán chi li làm ta phải đề phòng. Cũng có thể tớ cảm thấy như vậy chỉ vì cậu đã kể sơ qua về nàng. - Không, không, cậu nói đúng, tất cả cái đó in rõ trên vẻ mặt Adelaida. Nhưng những kẻ thỉên cận thì lại nhận thấy trong nét khắc nghiệt ấy dấu hiệu của sự cao cả. Chàng Agustin Ensina nổi tiếng của cậu khẳng định rằng Adelaida dường như giống với một nữ hoàng. Cậu hãy quan sát kỹ xem sự khác biệt lớn thế nào giữa nàng và Edelmira đứng ngay bên cạnh, mặc dù hai chị em tưởng như rất giống nhau. Hãy lược bỏ cái vẻ thẫn thờ thái quá trong ánh mắt do tính mơ mộng đem lại thì Edelmira quá là tuyệt vời. - Cậu có lý – Rivas đáp lời – nàng hấp dẫn hơn cô chị nhiều. - Nhìn kìa, nhìn kìa! – San Louis nắm lấy tay Martin. – Còn kia là Amador em trai của họ. Cậu thấy không, hắn vừa nhấc ly rượu pha đường. Cậu có thấy hắn cũng tuyệt vời theo kiểu riêng của mình không? Có đáng giá gì một cái áo gi lê bằng tơ màu trắng mà một cô nàng nào đó cần mẫn thêu vào đó mấy đường chỉ màu! Còn hai sọc màu gạch trên cà vạt nữa! Chẳng lẽ chúng không tạo cho toàn bộ tư chất của hắn một cái mẽ ngoài? Và còn gì hùng hồn bằng mớ tóc uốn quăn kỹ lưỡng như thể tóc giả kia? Ngay cả hoạ sĩ cũng không nghĩ được một chi tiết nào hay hơn để khắc hoạ bản chất của hắn. Cậu xem kìa, hắn đưa ly rượu mùi cho cô gái mới phong nhã làm sao! Hắn đang như cá gặp nước. Trong khi đó một người bạn đến gần gã trai đang được đôi bạn chú ý và nói thầm điều gì đó vào tai hắn. Amador tiến về phía cửa ra vào và chỉ một phút sau đã ra đến sân, nơi San Louis và Rivas đang đứng. - Chào các vị - hắn đến gần – xin cho chúng tôi vinh dự được mời các vị vào đại sảnh. - Chúng tôi cũng vừa mới mang găng tay xong – Raphael đáp – và chủân bị vào – sau đó chàng đưa Rivas lại – Thưa ngài Amador, tôi rất vui sướng được giới thiệu với ngài đây là ngài Martin Rivas, còn đây là ngài Amador Molina – chàng ngoảnh lại nói với Martin. - Xin hết lòng phục vụ ngài – Amador lịch thiệp đáp lại cái cúi chào của Martin. Rồi cả ba bước vào gian phòng mà Amador đã gọi một cách long trọng là đại sảnh. Chú thích: [1] Chữ cuộc đòi phát âm sai, tạm dịch là "đợi" Chương 13 Ánh mắt của mọi người trong phòng đổ dồn vào những người mới vào. Các chàng trai đáp lại cái cúi chào của Raphael và Martin với vẻ gượng gạo và dè dặt, còn các nàng thì khúc khích cười rồi thì thầm với nhau. Sự vui vẻ ồn ào chấm dứt. Nhưng lúc đó bà Bernarda bước ra giữa phòng và, tay chống nạnh, bà nói oang oang phá tan bầu không khí lặng ngắt đang ngự trị trong phòng. - Này các con bồ câu bé nhỏ! Sao cứ ngây người hết ra như thế? Hay là chưa bao giờ nhìn thấy con người? Lời hô hào của bà chủ nhà mau chóng có hiệu nghiệm. Các nàng làm bộ cúi đầu bẽn lẽn, còn các chàng công tử trở lại mạnh dạn. - Mà bà Bernarda nói đúng đấy! – ai đó kêu to – Nào, chúng ta nhảy điệu Kadril đi! Một trong những người bạn của gia đình ngồi vào chiếc đàn dương cầm do chính mình đã tỏ nhã ý đem tới vào ban sáng để phục vụ đêm hội và lanh lẹ chơi điệu kadril. Các cặp lập tức được hình thành, không câu ne6. tuổi tác cũng như những ước lệ vô bổ, tất cả muốn tham dự vào điệu nhảy. Bên cạnh một bà sồn sồn cỡ tuổi 50 là cô con gái 14 tuổi chỉ thiếu điều nhảy cẫng lên vì sốt ruột. Cô nàng muốn tỏ ra đã trưởng thành và cũng vì thế mà cứ cố kéo cái váy ngắn cũn cỡn xuống. - Có thôi đi không, mày xé rách cả váy bây giờ - bà mẹ bực bội cằn nhằn, làm cho ông bạn nhảy thấy chán vì đang ham muốn tột độ được nổi bật lên trước Raphael và Martin bằng những điệu bộ lịch lãm của mình. Tromg một góc khác của căn phòng, một chàng nào đó cố ý nói thật to mấy câu tâng bốc bạn gái để làm ra vẻ mấy vị khác quan trọng không hề làm cho chàng ta phải ngượng ngập. - Thưa tiểu thư – tiếng chàng ta vang lên – tiểu thư đúng là một kẻ lừa đảo thật sự chỉ chực đánh cắp trái tim người khác. Cô gái đỏ mặt khẽ đáp: - Công tử đánh gía về tôi khá cao đấy. Bà Bernarda, để xứng đáng là bà chủ nhà, đi từ cặp này đến cặp khác, và nói với khách tớ câu đùa vui theo kiểu của mình. Khi đến gần bà sồn sồn mà bạn đọc đã biết, bà Bernarda nheo mắt ranh mãnh rồi lắc đầu thốt lên: - Các vị xem này, bà già đã ly dị thế nào mà chiếm được một chàng cừ khôi biết bao! Đấy con gái cứ học tập mẹ ấy, đừng có bỏ lỡ. - Thì sao nào – bà mẹ không hề bối rối – thế nghĩa là theo bà chỉ có các cô gái mới có thể tiêu khiển hay sao? Amador không sao kiếm được cho mình một cô bạn nhảy – không hiểu sao các nàng không thèm ngó tới hắn. - Thưa tiểu thư – hắn gạ gẫm một cô nàng – liệu tiểu thư có ban tặng vinh hạnh cho tôi không? - Nhưng cả đời tôi chưa hề nhảy điệu Kadril. Giá như ông mời tôi nhảy Porka [1] - nàng đáp với giọng khàn khàn. - Đừng làm bộ làm tịch, Marikita – bà Bernarda ném một câu – cô học được ngay thôi, chẳng có gì là phức tạp đâu. Sau một phút lưỡng lự, cô nàng thích polka đánh bạo tham dự vào điệu kadril mà mọi người cuối cùng đã bắt đầu nhảy theo nhịp đệm của chiếc dương cầm bị mất điều hướng, chàng nghệ sĩ chơi say sưa đến nỗi chiếc ghế đang ngồi kêu lên kèn kẹt như một nhạc cụ huyền bí nào đó. Tiếng nhạc Kadril nghe được một cách khó khăn trong tiếng ồn ào náo loạn của những cặp nhảy và khán giả. Marikita và cô bé 14 tuổi chốc chốc lại nhảy sai và tất cả tranh nhau chỉ dẫn cho họ. - Bước về phía này, Marikita! - Đúng rồi, còn bây giờ nghiêng người… - Ồ, không phải, hoàn toàn không phải thế… - Hãy nhìn tôi và làm theo cho thật đúng – Amador nói với Marikita và ẻo lả lắc lư cùng cô bạn nhảy. - Xin các vị đừng có la hét nữa, chẳng nghe thấy tiếng nhạc gì hết – nghệ sĩ dương cầm la lên. - Tốt nhất là uống một chút rượu vang để lấy can đảm đi – bà Bernarda đưa ra một ly lớn cho chàng ta. Lúc ấy Amador vỗ tay ra hiệu cho nghệ sĩ dương cầm bắt đầu chuyển qua vũ điệu mới. Nhưng cô bé 14 tuổi của bà sồn sồn không hiểu sao cứ nghĩ đến việc lặp lại các bước nảy của vũ hình ban đầu làm cho chàng bạn nhảy rối tung cả lên, điều đó dẫn đến sự nhốn nháo khủng khiếp, một lô những lời quở trách bực bội trút lên những cặp nhảy vụng về. Sự nhốn nháo xảy ra làm não ruột ghê gớm những người đã cố sức tạo cho bữa tiệc tính cách của một buổi vũ hội thượng lưu chính cống. Trái lại đối với bà Bernarda thì toàn bộ cảnh náo động ấy đem lại niềm khoái cảm thật sự và các cặp nhảy càng lẫn lộn bao nhiêu bà càng cười bấy nhiêu. - Xem kìa, nhảy như thế chứ! Thật hết nói! – bà cười sặc sụa, tay vẫn không rời ly rượu. Điều làm cho Martin cực kỳ sửng sốt là Raphael vui đùa còn hơn cả những người khác. Giọng nói sang sảng của San Louis át hết tiếng ồn ào và chốc chốc lại vang lên ở những góc khác nhau của căn phòng. Chàng cố ý phá rối các cặp nhảy vốn đã rối trí quá rồi và khi trật tự cuối cùng đã ổn định thì chàng lại nẫng mất cô bạn nhảy trẻ của một anh chàng đang nhìn ngơ ngác làm cho mọi chuyện tiếp tục rối tung lên vô phương cứu chữa. Rivas đột nhiên khám phá được những nét mới của bạn mình, những nét hoàn toàn không phụ hợp chút nào với bản tính sầu tư nghiêm nghị thường nhật. Hơn nữa chàng cũng đoán nhận trong sự vui đùa buông thả của San Louis có cái gì đó như cố tìn hvà giả tạo. - Bạn ông được tất cả mọi người ở đây yêu mến – bà Bernarda nói khi đến gần Martin. - Có lẽ tôi chưa bao giờ nghĩ rằng Raphael lại vui nhộn đến thế - chàng trai đáp lời. - Ông không biết đấy thôi. Ở đây ông ấy luôn luôn là người đầu tiên nêu sáng kiến và làm chủ trò luôn, nhưng ông ấy có tấm lòng mới thật tuyệt vời. Mà ông có biết ông ấy đã làm gì cho chúng tôi chưa? - Chưa. Raphael không hề nói gì với tôi cả. - Ông thấy không, đó cũng là phẩm chất cao đẹp của ông ấy. Không khi nào Raphael hé nửa lời về những việc thiện mình đã làm! Nhưng tôi sẽ kể mọi chuyện để ông hiểu rõ hơn về bạn mình. Năm ngoái tôi bị bệnh rất nặng suýt nữa thì chết. Sau đó, nhờ trời, tôi hết bệnh. Và thế là khi tôi định trả tiền cho bác sĩ và hiệu thuốc thì mới biết rằng Raphael đã thanh toán đầy đủ với họ rồi, vâng, ông ấy là người thật quý hoá. Những lời chứa đựng lòng biết ơn chân thành của bà Bernarda gây cho Martin một ấn tượng mạnh mẽ và chàng càng chú tâm quan sát bạn mình hơn trong lúc chàng ta đang đùa vui hết cỡ, tạo cho căn phòng một vẻ gì đó không tưởng tượng được. Cảm nhận ánh mắt chăm chú của Martin hướng vào mình, Raphael vội đi về phía chàng. Bấy giờ trên mặt chàng ta đã không còn dấu vết nào của sự vui đùa mới có trước đó, chàng lại trở nên buồn rầu và ưu tư. - Cậu biết không, có một nguyên tắc – chàng nói với Martin – càng ít gò bó càng vui hơn. - Thế sự thật cậu có thấy vui không? - Ồ vui hay không thì có gì khác nhau? – Raphael chua chát đáp – Điều cốt yếu là lãng quên. Nói xong mấy lời ấy chàng đi khỏi, còn Martin sang phòng bên và bất ngờ chạm trán Agustin ăn diện cực kỳ bảnh bao. Hai chàng trai nhìn nhau đắn đo một chút, thậm chí hơi đỏ mặt và bối rối. - Anh cũng ở đây à, Rivas thân mến? – cuối cùng chàng công tử phá tan sự im lặng. - Như anh thấy đấy – Martin bình tĩnh đáp – và xin thú nhận là tôi không hiểu vì sao anh lại ngạc nhiên, bởi vì anh cũng tới đây mà. - Ồ không, anh không hiểu ý tôi. Đơn thuần chỉ vì ở nhà chúng tôi thấy anh thích cô độc, còn tôi thì, nói thành thực, rất muốn đến nơi này, các tiểu thư ở đây có cái gì đó làm tôi nhớ đến mấy cô gái Paris. Dứt lời, Agustin vội vã đến gặp bà Bernarda, người vừa ban cho chàng ta một nụ cười mê ly nhất, người dẹp thuở xa xưa hoàn toàn quên khuấy mất là trong miệng mình chỉ còn tất cả ba cái răng. Vừa trông thấy chàng Ensina, Raphael lại đến bên Martin và cầm khuỷu tay kéo đi theo mình - Cậu chào hỏi công tử Paris rồi hả? – chàng hỏi Martin trong lúc bắt tay Agustin – tất cả tiểu thư ở đây đều điên đầu vì chàng ta đấy. - Tôi thấy anh đang trong tâm trạng vui vẻ, anh bạn ạ - Agustin đỏ mặt khoái chí – tôi rất mừng vì điều đó. Rồi vung vẩy sợi dây đeo đồng hồ bằng vàng, chàng công tử đi vào phòng, tự dối mình bằng niềm hy vọng cuối cùng sẽ chinh phục được trái tim của nàng Adelaida kênh kiệu. Điệu Kadril chấm dứt và bà chủ nhà mời những người bạn thân thiết nhất cùng chơi bài monte. - Giải trí một chút đâu có tội lỗi gì – bà mệnh phụ khả kính tuyên bố khi đặt bộ bài lên chiếc bàn mà xung quanh đã đủ mặt những đối thủ quen thuộc. Từ phòng khách vọng lại tiếng đàn ghita và cánh trẻ trong đó có Raphael cùng Martin vội vã đến đó. Amador đang chơi. Ngồi trên một chiếc ghế thấp, hắn gẩy nhẹ lên hàng dây đàn và lướt nhìn đám thính giả với ánh mắt lờ đờ. Chínn cô người hầu đã mở cổng cho Rivas và San Louis mang rượu ra mời khách. Cả nam giới lẫn phụ nữ đều uống. Đặt ghitar sang một bên, Amador lấy từ khay hai ly rượu và yêu cầu Raphael cùng Martin uống cạn. Mọi người đều uống thật nhiều một cách thích thú và chẳng bao lâu mặt mũi cánh trẻ đã đỏ ửng hết lượt. sự vui vẻ tăng lên. Ai đó khoái chí kêu to: - Chúng ta nhảy điệu Kueka nào! Kueka[2]! Những chiếc khăn quàng bay tứ tung lên không, một cô gái trẻ bước ra giữa phòng và Rivas không tin vào mắt mình khi thấy nàng đưa tay cho chính viên sĩ quan đã từng tra hỏi chàng ở trạm cảnh binh. - Chàng lính này đã trực trong cái đêm tớ bị bắt đấy – chàng nói thầm với Raphael. - Xin nói thêm là chàng ta say mê Edelmira điên cuồng – Raphael đáp – Không hiểu vì lý do gì mà hôm nay chúng ta đến muộn. Những âm thanh hân hoan của điệu Kueka ngân vang dưới những ngón tay điêu luyện của Amador và cặp nhảy trẻ trung quay cuồng trong cơn lốc mãnh liệt của vũ điệu. Con trai bà Bernarda, mắt ngước lên trần nhà, vừa đệm ghitar vừa hát mấy đọan mà có lẽ cũng xa xưa như điệu nhảy. Hai hung thần hắc ám Hiện ra giữa ban đêm Bỗng rực rỡ lên sáng lóang Tưởng gươm – hoá ra mắt em Khán giả vỗ tay theo nhịp điệu Kueka và hò hét ầm ĩ, và khích lệ các vũ công. - Này, nàng da nâu! – ai đó cuồng nhiệt la to. - Chà chà! – từ góc khác của căn phòng vọng lại. - Hãy cho nàng biết tay, anh bạn! - Đừng có tha nàng đấy! - Tóm lấy cái khăn của nàng! - Ngài sĩ quan, hãy bốc nữa lên! Không hề lưu ta6m đến những tiếng la ó, Amador tiếp tục hát với giọng điềm tĩnh. Đôi mắt em lấp lánh Làm mê đắm hồn anh Lanh lẹ hơn gà trống Anh vội đến bên em… Khi điệu múa sắp kết thúc, viên sĩ quan làm một động tác cầu kỳ với vẻ điệu đàng cổ điển, chàng ta nhẹ nhàng quỳ gối trước cô gái. Từ mọi phía vang lên những tiếng "hoan hô" đầy kích động. Ly cốc lại kêu lanh canh, rượu vang đốt nóng hưng phấn của đám khách chếch choáng say, các câu vui đùa trở nên suồng sã hơn, những lời tán tỉnh mỗi lúc một trắng trợn hơn. Lúc này chẳng còn ai làm ra vẻ thượng lưu nữa và trong phòng tràn ngập một sự vui vẻ hoàn toàn tự nhiên kết hợp với sự kiểu cách hơi buồn cười, tạo cho những cuộc liên hoan kiểu này một sắc thái đặc biệt. Những người được coi là giai cấp trung lưu ở Chi lê chiếm một địa vị trung gian giữa lớp dân thường mà họ khinh rẻ và lớp quý tộc mà họ căm thù sâu sắc nhưng lại học đòi một cách mù quáng. Tóm lại những người thuộc tầng lớp này là một hỗn hợp ngộ nghĩnh, nơi những tập quán dân tộc cùng với một vài tính cách quý tộc què cụt về tâm hồn núp dưới vẻ hào nhoáng của giàu sang và lịch lãm bị hoà trộn một cách cực kỳ méo mó, có lẽ thậm chí còn vô cùng lố bịch nữa. Raphael đã nói với Martin đúng về điều đó khi cuối cùng hai người thoát khỏi anh chàng nào đó cứ ám họ như quỷ bằng cách nằng nặc đòi cùng uống cạn một ly lớn rượu chanh. - Chính vì thế - San Louis nói – những kẻ yêu nhau ở đây không trải qua bước đường dài dặc và mệt mỏi trước khi họ trao gởi tim cho nhau như vẫn xảy ra ở những phòng khách xa hoa của chúng ta. Còn những ánh mắt im lặng, rụt rè, bất tận kia thì sao? Không, ở đây có lẽ cậu sẽ không bắt gặp được cái trò ngu xuẩn ấy đâu. Cậu thích cô gái nào đó, thì cứ nói thẳng với nàng điều đó, khỏi cần vòng vo gì hết. Thật ra cũng đừng tưởng tượng rằng cậu sẽ lập tức nhận được câu trả lời chân thành. Trong tình ái thì phụ nữ ở đây cũng giống như ở bất cứ mọi nơi thôi, họ không đời nào chôi bỏ việc làm khổ kẻ ái mộ mình. - Phải thú nhận với cậu là tớ không thấy vui vẻ gì lắm ở ngôi nhà này, Raphael ạ. - Cũng chẳng ai ép cậu phải vui hết – San Louis phản đối – Nhưng cậu nên biết rằng nếu nỗi buồn của cậu không tan biến đi sau khi tớ dựng cho cậu xem một màn diễn ngay bây giờ thì coi như cậu đã chết thật sự. Bởi vì cậu chưa bao giờ được xem một cảnh như thế đâu. - Cậu nói gì vậy? - Cậu có muốn nhìn thử xem chàng nhà giàu kiêu ngạo trông đáng thương ra sao khi yêu một cách vô vọng không? Hãy đợi một lát. Rồi Raphael gọi ngay chàng Ensina đến trong khi chàng ta vẫn đang quấy nhiễu Adelaida bằng những lời tỏ tình sôi nổi. Khuôn mặt Agustin nóng bừng vì men rượu và tuyệt vọng bởi vì cô gái không bỉêu lộ một chút cảm tình nào với chàng ta. - Thế nào, chuyện tình cảm của anh kết quả thế nào rồi? – San Louis hỏi thăm. - Thế thôi – Agustin hơi lảo đảo trả lời. - Anh có muốn tôi cho một lời khuyên hữu ích không? - Có lẽ tôi sẽ nghe… - Anh xử sự sai lầm và do đó sẽ không đạt được gì đâu. - Sao lại thế? - Đó là vì anh ve vãn Adelaida cứ như là một tiểu thư thượng lưu ấy. Với những người thuộc tầng lớp này anh cần phải mạnh bạo và cư xử chân thật hơn nhiều. - Nhưng mà làm thế nào? - Đã có lần nào anh nhảy với nàng chưa? - Chưa. - Vậy thì anh hãy mời bằng được Adelaida nhảy Kueka với anh đi, và lúc ấy nàng sẽ tin tưởng rằng anh không cảm thấy hổ thẹn phải là bạn nhảy của nàng. - Và anh cho là điều đó sẽ giúp ích cho tôi ư? - Hoàn toàn đúng như thế. - Anh chàng Agustin say mèm thấy những lý lẽ của Raphael quả là rất thuyết phục. thật ra, vẫn còn một trở ngại không nhỏ. - Nhưng thật là bực mình – chàng công tử lầu bầu – tôi lại không biết nhảy điệu Kueka. - Thật là chuyện vớ vẩn! chẳng lẽ không phải chính anh đã tự kể rằng anh vẫn nhảy điệu Kanka ở Pháp sao? - Ồ, không chỉ một lần! - Thế thì tốt rồi. Điệu Kueka không khác điệu kanka là bao. Agustin nghĩ ngợi một chút rồi tiến về phía Adelaida mời nàng nhảy. Cặp nhảy mới xuất hiện kéo theo những tiếng hò reo thích thú, Raphael đưa cho Amador cây ghitar và hắn hát rống lên bằng giọng của người say, vừa đi vừa bịa ra lời ca Anh căm hờn số mệnh Đã đem lại khổ đau Còn em sao tàn nhẫn Vẫn cứ nhoẻn miệng cười Chàng Ensina thực sự được những lời của San Louis khích lệ đã bắt đầu nhảy múa với niềm hăng say đến nỗi hầu như bị vấp ngã ngya tức thì và chút xíu nữa là bị váy của Adelaida phủ kín. Cả một trận cười trút xuống chàng vũ công vụng về, ai cũng cho rằng mình có nghĩa vụ châm chọc chàng công tử càng đau càng tốt. - Dũng cảm lên, đây đâu phải là sân băng? - Mau lên các bạn, ta ỷêm trợ cho ông ấy nào! - Việc gì phải sợ khi ngã êm ái như thế? - Đưa ngay cho ông ấy cái gậy kẻo ông ấy đổ sập xuống bây giờ. Nhưng, nhờ một phép màu nào đó, Agustin gượng đứng lên được và trong tiếng hò reo ầm ĩ của quan khách chàng ta sáng tác luôn mấy động tác nhảy không ai hiểu nổi. Giờ đây mọi người đều thích thú khi Amador giả giọng nữ cao tiếp tục hát: Bên bờ sông cuộn sóng Nàng chân thọt khẩn cầu "Hãy đỡ tôi đứng vững kẻo chìm giữa dòng sâu" khán giả đồng thanh hoà theo câu hát cuối, còn Agustin lại tưởng rằng mọi người thán phục vì chàng ta nhảy giỏi nên khuỵu ngay gối trước mặt Adelaida, giống hệt như viên sĩ quan mới làm khi nãy. Nhìn cái vẻ điệu đàng của anh chàng, người đẹp phá lên cười thoải mái làm cho khách khứa cũng phải cười theo. Chàng vũ công hẩm hiu đờ người bối rối trong cái tư thế ngộ nghĩnh ngay giữa phòng. rivas qua người ra khỏi phòng khách. Raphael ra theo. Martin thấy buồn bực khi chứng kiến con trai người bảo trợ của mình rơi vào tình cảnh thảm hại vừa rồi và chàng nói với bạn điều đó. - Thật vớ vẩn! – San Louis cắt lời chàng – chàng ta đơn thuần là một tay công tử ngạo mạn, hơn nữa cũng giống như tất cả bọn giàu có, cứ vênh váo tưởng như một người có của thì không thể trở nên tức cười được. Trong xã hội chúng ta đồng tiền được sùng kính đến mức quá đáng vì thế, nhờ trời, đâu có tội lỗi gì nếu cười giễu một trong những kẻ tín đạo vô sỉ của nó. Raphael đến bên chiếc bàn mà bà Bernarda và mấy người bạn đang chơi bài, còn Martin quay vào phòng khách. Nhận thấy có chỗ trống bên cạnh Edelmira, chàng tiến lại phía đó và ngồi xuống chiếc ghế gần nàng. - Tôi thấy ông hầu như không tham dự vào cuộc vui chung – nàng nhận xét. - Tôi không thích những cuộc vui ồn ào, thưa tiểu thư. - Thế nghĩa là ông không thích ở chỗ chúng tôi? - Sao lại thế, đơn thuần là tôi chưa quen với những cuộc vui như thế này. - Tôi rất hiểu ông. Tôi cũng không thể nào quen được, mặc dù tôi thường xuyên phải có mặt. - Nhưng tại sao? – Martin bị những lời của cô gái gây tò mò hỏi. - Tại vì những cuộc vui này hạ phẩm giá của chúng tôi. Rõ ràng là những chàng trai như ông và bạn ông, San Louis đến đây chỉ để giải trí. Và không phút nào họ quên rằng họ và chúng tôi không bằng vai bằng lứa. - Ồ, cô lầm rồi, ít nhất là về những gì liên quan đến tôi, và để đáp lại tấm lòng cởi mở của cô dành cho tôi, tôi cũng muốn thổ lộ một điều, ngay một phút trước đây, nhìn vẻ mặt của cô tôi đã phỏng đoán được điều mà cô vừa nói. - Chà, hoá ra ông tự hiểu điều đó? - Vâng, phải thừa nhận rằng tôi đã thầm vui thích. Tôi cảm thấy dễ chịu vì cô không ưa cái kiểu đùa này. - Ông nói đúng, rõ ràng là không đời nào tgquen được những trò ầm ĩ mà mẹ và em trai tôi rất thích thú. Giữa lớp người trẻ tuổi ngoài xã hội và chúng tôi có một khoảng cách quá lớn. Lấy đâu ra ở đây những mối quan hệ trong sáng và không vụ lợi cơ chứ? "Cô gái tội nghiệp" Rivas thầm nghĩ với sự cảm thông bất ngờ vì hiểu rằng trước mắt chàng là một thực thể mà cũng như chàng không thể tránh khỏi bất hạnh một khi đã bị mang dấu ấn của sự đói nghèo đáng nguyền rủa. ngay lúc ấy chàng nhớ đến mối tình đơn phương của mình và có cảm tưởng rằng Edelmira cũng yêu mà không được đáp lại. - Song dù sao thì tôi cũng không thể tin được – chàng nói – rằng những lý do xác đáng để buồn chán lại có thể có ở một cô gái trẻ đẹp như cô. Xin đừng cho đó là phỉnh nịnh – chàng nói thêm khi nhận thấy một bóng tối thoáng qua nét mặt Edelmira – nhưng tôi thành thật nghĩ rằng dĩ nhiên là cô đáng yêu và dứt khoát sẽ hạnh phúc. - Những cô gái như tôi – Edelmira buồn bã thốt lên – được yêu hoàn toàn không như những tiểu thư con nhà giàu có. Và không hiếm những người mà chúng tôi dại dột gửi gấm trái tim mình đã chỉ lăng nhục và buộc chúng tôi phải cảm nhận một cách sâu sắc hơn sai lầm vô cùng nguy hại của mình khi không tự thoả mãn với những thứ xung quanh vốn có. - Thế nghĩa là cô không tin rằng mình có thể gặp được một người sẽ hiểu đúng… - Ai mà biết được? Nhưng tôi tin vào một điều, không khi nào và không một người nào có địa vị xã hội cao hơn tôi lại đi sẽ yêu tôi mãnh liệt đến mức quên đi cái hố ngăn cách giữa chúng tôi cả. - Đáng tiếc chúng ta mới quen biết và tôi không đủ sức bẻ gãy những lý lẽ của nó – Martin đáp lời. - Mặc dù chúng ta đúng là biết nhau còn ít, tôi vẫn nói với ông cởi mở như thế bởi vì bạn ông đã kể nhiều điều tốt đẹp về ông cho tôi nghe, và bây giờ thì tôi đã tin rằng ông ấy đúng. - Xin tạ ơn! - Đó là vì ông nói chuyện với tôi giản dị và chân tình chứ không có ý ve vãn như tất cả những kẻ khác đến đây để giải khuây. Chú thích: [1] Polka, điệu nhảy nhanh, nói sai thành Porka [2] một điệu nhảy dân gian Chi lê Chương 14 Men rượu dần dần làm mụ mẫm đầu óc các vị khách và cuộc vui đã lên đến mức cao điểm. Như vẫn thường xảy ra trong những buổi liên hoan như thế này, mọi người ra sức kêu gào với nhau, ngay cả những người lúc đầu giữ được vẻ đạo mạo, mực thước cũng bắt đầu khua môi múa mép và chỉ có lượng rượu thật lớn mới làm cho một vài người bớt mồm mép mà thôi. Bây giờ thì không phải một mình Amador hát mà song ca với hắn là một nữ ca sĩ hơi có giọng mũi và tự đệm bằng đàn thụ cầm. Nghệ sĩ dương cầm ngưng bặt bởi tiếng ghitar và thụ cầm hoà hợp hơn nhiều với tâm hồn của các thính giả đã chếnh choáng hơi men đang ra sức hoà theo những điệp khúc bằng thứ giọng khàn đặc, làm cho bà Bernarda thỉnh thoảng lại phải rời khỏi sòng bài để ngăn bớt các vị khách đã bốc lên quá mức. - Ô, xin các vị hãy thương cho! Đừng ồn ào như thế! Sợ rằng mình bị ép nhảy Kuela lần nữa, Martin rời khỏi chỗ Edelmira. Lập tức bên nàng xuất hiện ngay viên sĩ quan cảnh binh Ricardo Kastanios, chàng ta trách cô gái đã chuyện trò quá lâu với người chưa thật quen biết. Trong khi đó quên cả việc nghĩ đến phong thái thượng lưu, Agustin ừng ực nốc cạn ly rượu lớn do Adelaida đưa cho. - Nếu như cô không chú ý gì đến chàng ta – viên sĩ quan khăng khăng nói với Edelmira – thì cô to nhỏ gì lâu thế? - Trái tim tôi chỉ thuộc về một mình tiểu thư mà thôi – Agustin thuyết phục Adelaida một cách hoa mỹ - và tôi xin đặt nó trước đôi chân tiểu thư. Giọng hát của cô gái và Amador lại hoà thành một bè song ca lộn xộn: Anh ra đi vĩnh viễn Nhưng phải cùng với em Trái tim anh nóng bỏng Ôm ấp một bóng hình Đám khách say mèm tay vẫn cầm ly rượu đi từ phòng này qua phòng khác, và hoà theo lời ca một cách hỗn loạn. - Ôm ấp một bóng hình! Bản tình ca lần nữa làm thức tỉnh trong tâm hồn Martin cái cảm giác cô đơn cay đắng, và chàng buồn bã nhủ thầm "Mình không bao giờ được tận hưởng niềmk khoái lạc siêu nhiên do tình yêu đầy hạnh phúc mang lại cho những trái tim trẻ trung, trinh trắng". Bị kích động bởi sự ồn ào và những tiếng la hét của người say, chàng trai chán chường nghĩ về sự dễ dãi quá mức của cánh trẻ khi họ coi tình yêu như sự giải khuây chốc lát của men rượu. Trong lúc Rivas đắm mình vào suy tư buồn chán, Raphael kéo đám khách ra sân và tổ chức ở đó một cuộc đốt pháo bông, những mũi tên lửa muôn màu bay vọt lên trời trong tiếng reo hò hoan hỉ, từ mọi phía vang le6n những lời chúc tụng người đóng vai chủ xướng của cuộc vui, bà Bernarda. Sau đó nghe thấy giọng nói oang oang của Amador: - Còn bây giờ thì mời các vị khách yêu quý vào bàn cho! - Như thế là còn ăn tối nữa! – những lời tán đồng vang lên sôi nổi – thế mới bảnh chứ! - Thế các vị tưởng sao? – con trai bà Bernarda thốt lên long trọng – Mọi cái ở đây đều là trả ân! Cả hội vui vẻ ùa vào một căn phòng nhỏ quét vôi trắng tinh trong đó chiếc bàn ăn đã được bày biện sẵn sàng. Chàng nào cũng cố chiếm cho được một chỗ ngồi kề bên thần tượng của trái tim mình, còn mấy chàng chậm chân hơn thì cuống quýt giậm chân đàng sau các nàng. - Thế nào, mấy chú bồ câu? – bà Bernarda phá lên cười – sai lầm rồi hả? Thôi không sao. Ai không có nĩa thì cứ việc mượn bồ của mình. Lời bông đùa được vỗ tay tán thưởng ầm ĩ và như theo lệnh, tất cả hăm hở tấn công các món ăn. Bà Bernarda ngồi ngay đầu bàn và trước mặt bà ngất ngưởng một con gà tây to tướng có tẩm hương vị vàng óng mỡ, đúng cách trình bày phòng tiệc truyền thống trong mọi gia đình Chi lê. Cá chiên, rau sống trộn dầu dấm và món thịt heo rulet hồng tươi kích thích khẩu vị của đám khách đã đói ngấu, nhưng đối tượng hãnh diện đặc biệt của bà chủ là một đĩa lớn ô liu mà theo lời bà đó là món quà mới nhận được sáng nay từ một bà em họ làm tu sĩ trong tu viện. Để cho thực khách dễ tiêu thụ số đồ ăn nhiều như thế, trên bàn còn có mấy bình chứa đầy rượu nho hảo hạng Garcia Pic và một vại khổng lồ rượu chanh. Amador nhã nhặn đề nghị mọi người dùng ly của mình để múc rượu chanh sao cho không ướt các ngón tay. Rồi sau lời nhắc nhở bổ ích ấy, hắn tự múc đầy ly và nốc cạn với vẻ sành sỏi. Các chàng trai tâng bốc các nàng một cách tao nhã và đua nhau trổ tài ví von lịch lãm nhất mà thậm chí không thể nghe thấy ở bất cứ đâu. Một anh chàng nào đó đặt lên đĩa của cô bạn diễm lệ ngồi bên miếng thịt gà tây – ngay phần từ đó mọc lên lông đuôi và khi cô gái lấy hết sức ấn chiếc nĩa vào miếng thịt, chàng ta nhã nhặn nói rằng chẳng khác gì thần Cupidon, nàng đã xuyên mũi tên vào trái tim mình. Viên sĩ quan cảnh binh thì lúc nào cũng đòi uống rượu vang trong chiếc ly của Edelmira. Còn Amador nốc cạn ly này sang ly khác để chúc tụng cô nàng ngồi với mình mà không thèm nghĩ đến kết cục nguy hại. Agustin sau khi đã tuôn hết mọi lời tán tỉnh trong kho dự trữ ra với Adelaida, bắt đầu hồi tưởng đến những bữa ăn tối ở Paris và trong lúc quan khách chăm cnú nghe các mẩu chuyện về cái món Suprême de Volaille phi thường, chàng ta lại dồn hết sự chú ý vào mấy miếng thịt heo rulet ngon lành. Rượu chanh làm choáng váng đầu viên sĩ quan đến mửc cả gan hôn luôn Edelmira trước mắt mọi người và không đếm xỉa đến tiếng kêu la bất bình của nàng. Tự coi mình bị xúc phạm trong tình mẫu tử, bà Bernarda đứng bật dậy, nhảy ngay đến và té tát một tràng chửi rủa thậm tệ, lôi cả bà của kẻ xúc phạm ra gọi là mụ già ngu ngốc bệnh họan. Amador cũng muốn dạy cho anh chàng láo xược một bài học, nhưng không đứng vững được nên ngã sóng soài ra sàn. Sự kiện gây nên lộn xộn một chút nhưng ngay lúc đó Agustin làm cho tất cả phải chú ý. Thức uống thừa mứa đã phát huy tác động đến mức chàng ta bị mang đi trong tình trạng bất tỉnh nhân sự chẳng khác nào mang một thương binh ra khỏi trận địa, còn viên sĩ quan cảnh binh say khướt thì cứ oang oang la ầm lên những câu ra lệnh như thể trước mắt mình là những người lính đang xếp hàng diễu hành vậy. Ai đó trong đám khách say đến nỗi nước mắt chảy tràn lan, ngây dại dựa vào tường mà khóc than cho số phận. Trong một góc phòng khác, một nhóm trai trẻ chụm đầu vào nhau thề thốt thuỷ chung trong tình bạn, còn mấy chiến hữu của viên sĩ quan thì xúm xít chung quanh bà Bernarda mà thuyết phục đến khàn cả giọng để bà thôi tức giận về việc anh ta đã hôn cô con gái của bà. Tóm lại, tất cả những màn kịch do các diễn viên này thủ vai đều không tuân theo lý trí nữa mà chịu ảnh hưởng của men rượu, chúng có tính chất lố bịch làm ta sửng sốt nhớ tới những bức tranh nổi tiếng mà các hoạ sĩ trường phái Flamand đã từng mô tả một cách không thương xót những hậu quả tồi tệ do việc đàn đúm nhậu nhẹt lu bù kiểu như thế này gây ra. Tất cả diễn tiến đều nói lên rằng cuộc vui đang đi đến chỗ kết thúc, đa phần khách khứa rơi vào tình trạng thảm hại nhất và dù cho các người đẹp có ra sức làm dịu đau khổ các chàng trai đến đâu đi nữa thì nỗi bất hạnh vẫn cứ trở nên tệ hại đến mức mấy nàng mất hết cả lòng kiên trì lẫn hăng hái. Song vẫn có vài kẻ còn đứng được nên khi nghe thấy Martin và Raphael chuẩn bị ra về thì mấy tay chơi bời bạt mạng đó phản đối ầm ĩ nhất quyết giấu chìa khoá cửa ra vào. Thế là xảy ra cảnh bế mạc của buổi liên hoan kéo dài cả mười lăm phút và cãi vã kịch liệt giữa người muốn đi và kẻ vẫn đòi tiếp tục cuộc vui. Mãi đến cuối cùng mấy tay trác táng hiếu động mới chiều theo lời năn nỉ của bà chủ và đưa chìa khoá ra, cửa được mở để cho những ai còn có thể vận động mà không cần người trợ sức được trở về nhà. Bà Bernarda cùng hai cô con gái trở vào phòng khách. Ở đây trên sàn nhà viên sĩ quan và một sô khách nữa nằm bất động y như trên một bãi chiến trường, ở phòng kế bên trên giường Amador là người thừa kế của ngài Damasso Ensina đang ngủ say sưa, chàng ta bị đưa đến đây ngay từ lúc cuộc vui náo nhiệt nhật Sau khi lấy chăn đắp cho mấy người nằm trên sàn nhà, bà chủ nhà cùng các cô con gái đi về phòng ngủ. Amador cũng vào theo, nhậu nhẹt kiểu này đối với hắn chẳng phải mới lạ nên giờ đây hắn đã hoàn toàn tỉnh táo. - Thế nào, bà chị - chàng ta nói với Adelaida – theo em thì anh chàng kẻng trai ấy mê chị như điếu đổ rồi. - Còn cô này nghĩ ra cái trò ngu ngốc gì không biết – bà Bernarda quay qua hỏi Edelmira – Con định cù cưa với chàng sĩ quan đến bao giờ thế? Hãy học chị con ấy. - Nhưng mà con chưa muốn lấy chồng, mẹ ạ - cô gái trả lời. - Con nói gì hả, định ngồi lên cổ mẹ suốt đời chắc? Đã đến lúc con phải lấy chồng rồi đấy. Ricador nhận lương cao, hơn nữa mai đây lại được lên chức thôi. Cậu trung sĩ người nhà của cô hầu nói với mẹ như vậy. - Không phải ai cũng được làm hầu tước phu nhân đâu – Amador liếc nhìn Adelaida một cách ẩn ý. - Nhưng mà ở đây cũng cần xét cả hai phía – bà mẹ thốt lên – cái bọn nhà giàu vô công rồi nghề vẫn thường cố lừa cho được một cô con gái chân thật. Hãy nhớ đấy, Adelaida, sẽ mê mẩn rồi mất tiêu. - Nếu như hắn không muốn cưới con thì Amador sẽ tống ngay ra khỏi cửa – Adelaida kêu lên. - Mọi chuyện cứ tin ở con – Amador tự mãn – chẳng cần chờ qua một năm chúng ta sẽ là người thân của bọn người giàu có ấy. Mọi người chúc nhau ngủ ngon. Họ quyết định sẽ đánh thức sớm mấy vị khách trọ ngoài ý muốn để họ kịp giải tán về nhà trước lúc ăn trưa. Trong khi đó Agustin nằm ngáy với vẻ bình yên, không ngờ tới những âm mưu thâm độc của những chủ nhân hiếu khách đối với mình. Chương 15 Ra khỏi nhà bà Molina, Raphael và Martin mau chóng về đến đường Senis. Nhưng đến khi San Louis đưa được bạn vào nhà thì cũng đã gần ba giờ đêm. - Bây giờ cậu mà về thì muộn quá – chàng nói với Martin – thôi tốt hơn hết cậu cứ ở lại đây. Agustin không đủ sức rời khỏi chỗ ấy đâu, vì thế sẽ không có ai nhận thấy sự vắng mặt của cậu. Nói xong San Louis đốt mấy cây nến và đẩy cho Martin chiếc ghế. - Tớ có cảm tưởng là cậu không được vui lắm thì phải? – chàng hỏi. - Thành thật mà nói, đúng thế - Rivas vừa đáp vừa uể oải ngã xuống ghế. - Tớ có nhìn thấy cậu nói chuyện với Edelmira – Raphael tiếp tục – tội nghiệp, nàng rất bất hạnh. Giá như cậu biết rằng nàng xấu hổ vì gia đình như thế nào và luôn hướng tới những con người gần gũi với mình về tâm hồn cũng như tình cảm. - Những điều tớ biết được qua cuộc chuyện trò ngắn ngủi làm cho tớ thương cảm cô gái tội nghiệp một cách sâu sắc - Cậu thông cảm với nàng ư? - Đúng vậy. Theo tớ nàng có một tâm hồn dịu dàng và nàng đang rất đau khổ. - Cậu nói đúng. Nhưng biết làm thế nào được? lại một chú bướm cả tin nữa bùng cháy trong ngọn lửa khát vọng chói loà – Raphael thở dài và hất tung mái tóc, chàng nói thêm – Làm sao được, số phận những chú bướm vĩnh viễn là như thế, còn những kẻ không bị chết đi thì bao giờ cũng giữ một hoài niệm đắng cay về ngọn lửa đã từng một lần nào đó đốt cháy mất đôi cánh của mình. Lạy trời! Tớ hình như đã dấn thân vào thi ca! Đấy, thế nào là uống quá độ. - Cậu nói tiếp đi, xin cậu đấy. – Martin van nài vì trong đáy lòng chàng nhận thấy những lời nói của bạn mình chứa đựng âm hưởng của nỗi buồn. - Cái thứ rượu mạnh đáng nguyền rủa ấy làm cho đầu của tớ vỡ mất – Raphael phàn nàn – thôi bọn mình uống trà rồi tâm sự. cơn say làm cho cái lưỡi huyên thuyên, còn tim thì đập loạn xạ cả lên. Raphael đốt cây đèn cồn rồi ghé châm điếu xì gà. - Như vậy là cậu hoàn toàn không vui phải không? – chàng hỏi lại Martin khi duỗi dài trên sô pha. - Không vui chút nào. - Cậu có một khuyết tật rất lớn, anh bạn ạ. - Khuyết tật gì? - Với số tuổi đời như thế mà cậu nhìn nhận cuộc đời khắt khe quá. - Nhưng tại sao cậu lại nghĩ thế? - Tại vì cậu yêu thật sự chứ không đùa. - Về chuyện này thì cậu đúng. - Trong thời buổi chúng ta mọi thứ đều phải tính toán. Nào, chúng ta thử phỏng đoán xem triển vọng của cậu có lớn không. - Cậu nói về triển vọng gì vậy hả? - Tớ nói về chuyện Leonor có yêu cậu hay không. Vì rằng nàng là đối tượng cho cậu yêu và hy vọng, đúng không? - Than ôi, tớ chẳng có hy vọng nào cả. - Thôi đủ rồi, điều đó chưa phải là tai hoạ! – Raphael đứng dậy. - Cảm thấy rằng trên thời gian này không có tai hoạ nào lớn hơn là một tình yêu đơn phương. Rivas sửng sốt nhìn bạn mình. - Có nghĩa là không một ánh mắt trìu mến, không một nụ cười, không một dấu hiệu gì đó của cảm tình – San Louis gạn hỏi. - Chẳng có gì cả. - Càng tốt! - Mà cậu có biết Leonor là người như thế nào không? – Martin hỏi, mỗi lúc một ngạc nhiên hơn về những lời của bạn. - Dĩ nhiên rồi. Nàng thật kiều diễm. - Trong trường hợp đó tớ không thể hiểu được cậu. - Chờ một chút, tớ sẽ giải thích mọi điều. Hãy tưởng tượng trong một phút là nàng yêu cậu. - Không thể có chuyện ấy. - Thì cứ cho là như thế…chắc cậu không phủ nhận là tình yêu song phương ngự trị mãnh liệt hơn nhiều, một tình yêu vô vọng chứa toàn những thở dài ngao ngán. Vậy thì ta cứ cho rằng nàng yêu cậu. Cũng nhờ đó mà cậu chế ngự toàn thế giới và, để củng cố cho thắng lợi, cậu ao ước cưới nàng làm vợ. Cuộc đời cậu đầy lạc thú triền miên. Cậu cảm tạ Chúa trời, nhưng chỉ trong thời gian chưa cầu hôn thôi. Tình cảm đáp lại của nàng chắp cánh cho cậu, còn cậu cứ ngỡ mình là thiên thần nào đó và quên cả nghĩ đến sự nghèo khó của mình. Nhưng sự thật phũ phàng trong vai cha mẹ người vợ chưa cưới lại lôi cậu từ trên trời xuống, nhìn cậu như một kẻ bị bệnh hủi và đủôi khỏi nhà như một con chó! Những thiên tình sử như thế không phải là hiếm đâu, anh bạn yêu quý ạ, chỉ thiếu chút nữa thì chúng xảy ra hàng ngày trong cái xã hội gọi là văn minh của chúng ta. Cậu cứ nhất quyết muốn trở thành người hùng của cuộc phiêu lưu kiểu đó hay sao? Martin ngạc nhiên nhận thấy Raphael mỗi lúc một xúc động hơn, chàng nói ra những câu cảm xúc với một nụ cười gượng gạo và kiềmchế. - Vậy đó anh bạn ạ! – San Louis nói tiếp trong lúc pha trà – cậu cứ tin rằng tuy tớ còn trẻ nhưng đã trải qua nhiều rồi, và số phận của tớ có thể coi là một bài học. Tớ chưa bao giờ kể cho ai nghe câu chuyện đáng buồn này.Cứ để cho nó giúp cậu cảnh giác trước. ngay từ đầu làm quen với cậu, tớ đã thấy mến cậu và đánh giá cao trí tuệ và tâm hồn cao thượng của cậu. Tớ muốn dành cho cậu thật nhiều điều để tránh cho cậu nỗi bất hạnh! - Cảm ơn cậu, Raphael – Rivas đáp – tình bạn của cậu là niềm an ủi duy nhất đối với tớ. San Louis rót đầy hai ly trà, đẩy một chiếc bàn thấp về phía Martin rồi ngồi đối diện với chàng. - Cậu nghe đây – chàng bắt đầu – câu chuyện tớ sẽ kể không phải là thiên tiểu thuyết tê tái tâm hồn mà là chuyện tình có thật của tớ. Nếu như cậu không yêu thì có lẽ tớ không chia xẻ với cậu làm gì. Bởi vì lúc ấy chắc cậu chẳng hiểu được, dù rằng nó có vô cùng đơn giản đi nữa. Tớ vẫn chưa kể cho cậu nghe về cuộc đời của tớ nên sẽ kể từ đầu. Mẹ tớ mất khi tớ mới có sáu tuổi. Đôi lúc trong mơ tớ có nhìn thấy hình ảnh kỳ diệu của bà do những ký ức mơ hồ của tuổi thơ dệt nên, nhưng lúc tỉnh dậy thì khó khăn lắm tớ mới nhớ lại được những đường nét thân yêu. Tớ được dạy dỗ trong một học xá và bố tớ vẫn đến thăm nom thường xuyên. Tuổi thơ với những niềm vui thơ ngây đã vụt trôi qua, rồi tớ bước vào tuổi thanh niên. Tớ đã từng là một cậu bé thật hồn nhiên, thậm chí vẫn giữ được sự hồn nhiên khi đã có lý trí để điều khiển mọi hành vi của mình. Ở tuổi 18 tớ bị thi ca lôi cuốn và đã từng làm thơ với sự say mê mà Decard miêu tả khi viết về tình yêu. Đúng lúc đó tớ làm quen với cô gái trong bức chân dung kia. Martin liếc vào bức chân dung mà chàng để ý tới từ trước lúc họ đi dự cuộc vui. - Nhưng đấy là Matilda, cô em họ của Leonor phải không? – chàng chăm chú ngắm bức ảnh và thốt lên. - Ừ, đúng là nàng – Raphael đáp, mắt nhìn về hướng khác. - Hôm qua tớ mới gặp nàng ở nhà ngài Ensina. - Tình yêu đối với cô gái này đã tràn ngập trái tim tớ và xua tan mọi cám dỗ mà những khát vọng vẫn thường bừng dậy lôi kéo chúng ta ở tuổi thanh niên. Suốt hai năm tớ không nói gì với Matilda về tình cảm của mình nhưng hai trái tim đã trao cho nhau nỗi niềm thầm kín và rạo rực, xốn xang. Thế rồi, tới một ngày tớ nhận ra rằng nàng cũng yêu tớ. Biết truyền đạt như thế nào với cậu cảm giác của tớ lúc ấy? Tớ ngỡ rằng hình như đã chiếm lĩnh được toàn thế giới, bởi vì chàng trai ở tuổi 20 cứ tưởng là thế giới với tất cả sự giàu có và huy hoàng của nó vẫn không xứng đáng với một trái tim của người phụ nữ mà chàng ta đã yêu. Raphael ngừng kể, và đốt lại điếu xì gà đã bị tắt. - Như vậy là cậu đã hạnh phúc! – Martin thốt lên và thực lòng cho rằng dư âm của hạnh phúc đã qua có thể trở thành tấm bùa hộ mệnh để con người tránh được mọi điều tai ác. - Trước lúc 20 tuổi đối với tớ, thế giới được tô điểm bởi những sắc màu kỳ diệu nhất – San Louis tiếp tục nói – cha mẹ Matilda rất tán thành với tớ vì bố tớ giàu có và công việc của ông đang tiến triển tốt đẹp. Còn bản thân Matilda đối với tớ cũng tỏ ra âu yếm tới mức tớ ngỡ cuộc đời như một giấc mơ thần tiên. Tóm lại là tớ đã hạnh phúc vô cùng. Dĩ nhiên cậu đã tững bắt gặp vào một ngày xuân tươi sáng, bầu trời bỗng bị những đám mây che phủ rồi chứ? Cũng giống như thế, trên bầu trời không mây của niềm hạnh phúc bỗng xuất hiện một bóng đen – tớ có tình địch. Chàng ta còn trẻ, giàu có và đàng hoàng. Những sắc hồng bao quanh tớ mờ đi, ánh dương hạnh phúc đôi khi bị đám mây xám che khuất, nhiều khi tớ đã bị hành hạ ghê gớm còn ban đêm thì những giấc mơ u ám kia làm tim tớ thắt lại đau đớn. Lòng kiêu hãnh của chúng ta đứng lên chống lại tình cảm ghen tuông đó. Song nó bất lực trước một tình yêu chân thành. Một tình yêu không thể không gắn liền với sự ghen tuông. Và thế là tớ ghen! Tớ đã ghen, bởi vì tình yêu của tớ vô bờ bến. Có lần Matilda đã đem lại cho tớ nìem vui sướng của cuộc đời khi nàng thề non hẹn biển một tình yêu chung thuỷ. Tình cảm của tớ càng nồng nhiệt thêm và tớ đã điên cuồng lên vì lời hứa hẹn của nàng. Nhưng con tim đã không còn được yên ổn nữa rồi, những nỗi hoài nghi hệt như những đám mây vẫn cứ bao phủ chân trời hạnh phúc của tớ, ánh dương thì lúc bị che khuất, lúc lại hiện ra. Một năm đã trôi qua trong những dằn vặt ấy của tâm hồn. Và một hôm tớ được bố tớ gọi đến. Chưa kịp bước qua ngưỡng cửa văn phòng, bố đã lao đến áp vào ngực tớ. Suốt thời gian qua tớ bận rộn cho bản thân mình đến nỗi mãi đến lúc đó mới nhận thấy rằng ông đã già đi và gầy xọp hẳn. - Raphael, chúng ta đã bị phá sản rồi! – ông thốt lên cay đắng. Tớ sững người. Mọi người trong xã hội đã từng coi ông là một người giàu có… - Bố đã trang trải tất cả nợ nần – ông nói tiếp – còn big thì nghèo khổ sẽ đến với cha con ta. - Mình sẽ sống bằng cách nào đó – tớ âu yếm đáp lời – việc gì mà phải sầu não thế ạ? Con sẽ làm việc. Nếu như tớ giải thích tại sao bố tớ phá sản, thì Martin ạ, tớ sẽ phải kể cho cậu nghe một trong những câu chuyện vẫn xảy ra gần như hàng ngày trong giới buôn bán, những con tàu chở hàng hoá bị đắm, hay ngũ cốc phải bán với giá rẻ mạt ở California. Tóm lại, những đảo điên của nghề thương mại, đó là các nguồn cơn của giàu sang đối với một số ít người và nguyên nhân phá sản của đại đa số người khác. Còn phải nói, tớ rất đau buồn cho bố tớ khi được biết tin ấy. Còn đối với riêng tớ thì nó tác động không nhiều hơn cái tin mà ông vua Trung Hoa nhận được về cái chết của một kẻ tôi tớ. Làm sao sự mất mát năm hay sáu trăm nghìn peso lại có thể làm cho tớ buồn bã sâu sắc được trong khi tớ đang sở hữu trái tim của Matilda – một kho báu vô giá mà mọi sự giàu có trên thế gian này đều không thể nào so sánh! - Thế nàng vẫn yêu cậu mặc dù cậu nghèo đi à? – Rivas hỏi và tự dưng nghĩ đến Leonor. - Cậu biết không, đúng như thế đấy. Tớ vẫn đến nhà Matilda như trước. Với con gái thì nói chuyện yêu đương, còn với ông bố thì những chuyện cao siêu. Như lẽ thường, tình yêu làm cho người ta mù quáng và tớ bướng bỉnh không chịu nhận thấy rằng dần dần ông Fidel cố ý tỏ ra lạnh nhạt chứ không còn săn đón như trước nữa. Một lần vào buổi tối khi bước vào nhà ngài Elias, tớ bắt gặp có một mình ông Damasso, người bảo trợ của cậu, ở phòng khách. Không hiểu vì sao, nhưng vừa được ông ấy chào, mọi thứ trong tớ trở nên ớn lạnh. - Tôi được giao cho một nghĩa vụ rất không vui vẻ gì – ông ấy bắt đầu – nhưng tôi hy vọng rằng anh tiếp nhận những lời tôi nói như một công tử chân chính. - Thưa ngài, ngài có thể mạnh dạn nói ạ - tớ đáp – tôi đã được các ông thầy dạy bảo những nguyên tắc đối đáp lịch thiệp và không cần phải nhắc tới đến đó. - Anh đã biết rõ – ông Damasso tiếp tục – trước khi lấy chồng thì cô gái ở trong trạng thái tế nhị như thế nào và bổn phận cha mẹ là phải che chở cho con cái mình khỏi tất cả những gì có thể làm tổn hại thanh danh. Em rể của tôi là ông Fidel được biết rằng mọi người ngoài xã hội nói nhiều đến những cuộc gặp gỡ thường xuyên giữa anh với con gái ông ấy, điều đó e rằng sẽ có hại cho danh giá của Matilda. Tớ có cảm giác như bị một mũi dao găm sắc nhọn đâm vào giữa ngực và nhận thấy một nỗi đau đớn cùng cực đến mức chút nữa thì ngất xỉu. - Nói cách khác – khó nhọc lắm tớ mới mở miệng được – ông Fidel không cho phép tôi đến nhà phải không ạ? - Ông ấy chỉ yêu cầu anh chấm dứt các cuộc gặp gỡ - ông Damasso nói dằn từng tiếng. - Sự lịch thiệp được tán dương quá đáng của tớ biến đâu mất rồi? Trong cơn giận dữ điên cuồng, tớ lao vào kẻ trước khi xảy ra chuyện ấy it lâu một trong số bạn bè báo trước cho tớ rằng ông Damasso nợ tình địch Adriano của tớ một khoản lớn và đã điều đình được việc trả nợ chậm lai bằng cách hứa hẹn sẽ đàm phán với ông em rể để ông ta chấp thuận lễ cưới của Matilda với Adriano. Trước kia, tớ kiên quyết không tin, nhưng khi ông Damasso tự nhận trách nhiệm bội bạc đuổi tớ ra khỏi nhà ngài Elias thì mọi ngờ vực tan biến hết và nỗi tức giận của tớ vượt qua mọi giới hạn. Không kềm nén được giận dư, mỗi lúc tớ càng bóp chặt cổ kẻ xúc phạm mình hơn nữa cho đến lúc bỗng nhận thấy gương mặt ông ta đỏ tím, còn nhịp thở thì bị đứt quãng, tớ ném ông ta xuống sô pha rồi bỏ chạy trong nỗi chán chường tuyệt vọng. Về tới nhà, tớ thấy bố tớ nằm trên giường. lăng xăng bên cạnh ông là di Clara mà hiện giờ cùng sống với tớ. Dì bốc thuốc cho người bệnh mà không rời khỏi đó cho tới tận đêm khuya, lúc ông thiếp đi mới thôi. tớ cũng ngồi ở đầu giường của ông đến tận sáng. Tớ cố gắng đọc sách, nhưng chỉ vô ích vì nỗi đau khổ cứ bóp nghẹt tớ, các dòng chữ cứ nhảy nhót trước mặt, đầu nóng bừng như rơi vào lửa. tớ không có khả năng diễn đạt cho cậu hiểu là tớ đã trải qua đau khổ ghê gớm thế nào trong những giờ thao thức ấy. Bố tớ thở nặng nề, nhưng những ý nghĩ của tớ lại không hướng vào ông, tớ hình dung đến hơi thở khò khè của ông Damasso, kẻ đã xúc phạm tớ, đã báo cho tớ cái tin bất hạnh làm cho hạnh phúc của tớ vĩnh viễn bị chôn vùi. Đến gần sáng người bệnh bị một cơn ho dữ dội đến ngạt thở làm cho tớ phải quên đi nỗi choáng váng của mình để lo cho tính mạng của ông. Cuối cùng bác sĩ đến khám và phát hiện ra bố tớ bị viêm phổi cấp tính. Bệnh tình mỗi giờ lại thêM trầm trọng, bố tớ bị sốt cao ba ngày liền. Tớ không rời khỏi giường bệnh lấy một phút và cả bà dì của tớ vừa mới đến nhà tớ cũng không chịu lùi bước. Cả ông cậu cũng đến thăm vào mỗi sáng, lúc ấy ông vẫn còn nghèo, mãi sau này mới giàu lên. Ông bố tội nghiệp chết trong vòng tay của tớ không kịp cả chúc phúc cho tớ nữa! Khỏi cần phải nói tớ đã nỗ lực phi thường như thế nào để gánh lấy nỗi buồn thương lớn lao ấy. Một tháng trôi qua, rồi trong một buổi mọi người đến chia buồn, tớ được biết rằng đám cưới của Matilda và Adriano sắp được tổ chức. Kể từ giây phút đó đối với tớ thế giới đã hoàn toàn sụp đổ. Rõ ràng là số phận vẫn cho rằng quá ít khi tớ bị mất người cha nên nó quyết chí giết cho tớ chết hẳn! - Tội nghiệp cậu, Raphael! Cậu đã đau khổ biết dường nào! – Martin nghẹn ngào. - Thì chính vì thế mà tớ nói rằng nỗi bất hạnh của cậu vẫn có thể khắc phục được. Dù sao thì Leonor cũng chưa đáp lại tình cảm của cậu, và cậu cần phải quên nàng đi trong lúc còn chưa muộn. - Không dễ gì quên được cô gái đã đánh thức tình yêu trong trái tim mình! – Rivas thốt lên – thà chịu đau khổ còn hơn! - Cậu thử cố yêu một cô gái khác xem sao? - Điều đó vượt quá sức của tớ, hơn nữa tớ nghèo và mọi cánh cửa đều đóng kín trước mặt tớ, những người như tớ không dễ gì dành được sự quý trọng trong xã hội. - Đúng, điều đó tớ đã trải qua bằng thực tế của mình rồi. – Raphael cay đắng nói – Sau trọn một năm trời chìm đắm trong đau khổ và trong buồn chán, tớ phủi tay bất cần đức hạnh để tìm kiếm các trò tiêu khỉên. Nỗi chán chường đã đẩy tớ đến vực thẳm truỵ lạc và tớ cảm thấy sẽ tìm được ở đó sự lãng quên. Tớ đã hành động như một kẻ tự làm hại mình để trả thù số mệnh bất công. Lúc ấy, tớ cho rằng số phận một cô gái đáng thương nào đó bị biến thành vật hy sinh cho những khát vọng của tớ chẳng là cái gì so với những nỗi khốn khổ mà cuộc chia ly với Maltida đã gây cho tớ. tớ vứt bỏ hoàn toàn việc học hành, bây giờ mình cố kiếm lấy học vị luật sư để làm gì khi người mà mình yêu đã bị kẻ khác chiếm mất! Thay vì đi nghe giảng bài, tớ ngồi ở tiệm cà phê hàng giờ liền hoặc say sưa với trò chơi billard. Chính ở đó tớ kết bạn với mấy chàng trai thuộc loại hay nạt nộ bồi bàn và nói chuyện với nhau cứ oang oang như thể công việc của họ cần phải được mọi người quan tâm đến. - Chẳng bao lâu sau đó tớ đã nổi danh là một kẻ vô công rồi nghề thích trăng hoa, nhưng trong khi đó tớ vẫn giữ lòng thuỷ chung với tình yêu và vẫn còn trinh trắng như trước. Thế rồi đến một hôm, vào một dịp lễ tôn giáo gì đó, tớ cùng với một trong số những người bạn mới có mặt trên quảng trường Armas và tớ bị thu hút bởi ba người phụ nữ. Cậu dứt khoát sẽ bắt gặp những phụ nữ như thế trong những ngày có hội hè. Một trong số họ đã đứng tuổi, còn hai cô kia thì hoàn toàn trẻ trung xinh đẹp. Bất kỳ một người dân thủ đô nào cũng căn cứ vào những dấu hiệu rất khó nắm bắt nào đó để liệt họ một cách không lầm lẫn vào cái giới mà chúng ta bắt đầu gọi là tiểu tư sản. - Mấy nàng đẹp quá kìa! – tớ nói với người bạn đồng hành. - Chẳng lẽ cậu không quen họ hay sao? – chàng ta ngạc nhiên. – đấy là bà Molina cùng với hai cô con gái của bà. - Cậu vẫn đến nhà họ đấy à? – tớ tò mò hỏi. - Dĩ nhiên rồi – chàng ta nói – bọn tớ vẫn thường tổ chức các cuộc liên hoan rất lý thú ở đó mà. Tớ lập tức chú ý đến Adelaida, sắc đẹp của nàng ẩn giấu một vẻ kiều diễm rất đặc biệt. Đôi môi màu san hô tươi thắm của nàng hứa hẹn cho tớ sự lãng quên mọi nỗi đắng cay. Cái nhìn mạnh dạn cháy bỏng, đôi lông mày đen sắc cạnh, làn tóc thầm màu bướng bỉnh rũ xuống từ chiếc khăn san, thân hình cân đối – tất cả đều bộc lộ rằng trước mắt tớ chính là người phụ nữ mà tớ cần trong thời kỳ ấy. Chỉ sau vài hôm tớ đã tới nhà bà Molina. Tự tin vào khả năng chinh phục của mình và quyết chí đóng vai một kẻ say mê hết lòng, tớ xán lại ngồi gần Adelaida và thổ lộ ngay tình yêu với nàng. - Tôi sẽ không che giấu là tôi đã không nhìn thấy cả đoàn diễu hành lẫn những gì diễn ra trên quảng trường. Sắc đẹp của cô đã che lấp mọ thứ - tớ nói và chăm chú nhìn cô gái. Lời tâng bốc vô cùng tầm thường này đã làm nàng thích thú, anh bạn đưa tớ đến đó đã nói rằng tớ thuộc con nhà giàu có, thế là quanh tớ đã có vầng hào quang để mơ/ được cánh cửa bất cứ phòng khách nào. Về đến nhà, trước khi ngủ thiếp đi, tớ ngắm rất lâu bức chân dung của Matilda. Vầng trán của nàng thật trong sáng, còn ánh mắt ngời sáng trầm tư thì tưởng như đang nhìn tớ đầy trách móc và ngăn tớ bước vào co ndg tội lỗi. Song tình cảm ghen tuông đã bóp chết ngay niềm ăn năn hối hận vừa chớm nảy sinh. Chẳng bao lâu tớ đã trở nên thân thiết với gia đình Molina, mong muốn quên lãng, tớ vui chơi như điên dại. Một số người không muốn tin rằng giữa thế kỷ 19 này lại có thể có thứ tình yêu bất hạnh đưa một chàng trai vào tình trạng chán ngán tăm tối không lối thoát. Rõ ràng là họ không hiểu rằng trái tim trong mọi thời đại đều tuân theo cùng một quy luật như nhau. Thế nhưng ngay những lúc truy hoan say sưa thì nỗi đau vẫn không rời bỏ tớ lấy một phút, rồi trong những lời hẹn ước của Adelaida mà chỉ sau một tháng tớ đã chinh phục được, tớ vẫn nghe thấy giọng nói của Matilda. Ý thức về sự hèn hạ nhiều lần chế ngự tớ, tớ đã muốn lui bước, nhưng rồi vẫn cứ rơi vào vòng sai lầm tai hại dường như mình có quyền trút hết oán hờn lên một phụ nữ chẳng hề có lỗi gì trogn nỗi oán hờn ấy cả. Đừng ngạc nhiên Martin ạ, nỗi bất hạnh làm cho những tình cảm tốt đẹp trong tâm hồn chúng ta tàn lụi, và không có kẻ nào tìm kiếm lãng quên phóng đãng thường xuyên như những kẻ bị lừa dối trong tình yêu! Những kẻ đi phá huỷ mối liên kết thiêng liêng giữa hai trái tim không thể sống thiếu nhau thường không nghĩ rằng họ đã dồn kẻ bị bỏ rơi đến một cái chết dần mòn. Lẽ ra cần phải nhớ đến điều đó trước khi tự cho phép mình đùa cợt một cách buông thả với số phận của Adelaida, thế nhưng nỗi chán chường đã lấn át hết lý trí của tớ. Những người quen cũ đôi lúc tớ gặp lại hình như cùng âm mưu với nhau hành hạ tớ bằng những câu chuyện cặn kẽ về đám cưới sắp tới của Matilda với Adriano. Một bà là bạn từ xưa của gia đình tớ luôn miệng thao thao là Matilda hạnh phúc quá, nào là chỉ riêng đồ trang sức quý giá nàng nhận được cũng đáng ba nghìn peso. Bây giờ thì cậu hiểu hơn vì sao tớ lại tự cho mình cái quyền chà đạp lên những quy phạm đạo đức – chẳng phải là số phận cay nghiệt đã tước bỏ quyền được yêu của tớ hay sao? hơn nữa phải thú thật là còn xa tớ mới còn trong trắng được. Cuộc sống đã sớm chứng minh rằng chỉ có thể chống cự được với khổ đau một cách mỹ mãn nếu biết nhún nhịn một cách kiêu hãnh. Ngay sau đó ít lâu tớ đã tự cảm thấy mình còn bất hạnh hơn cả trước kia. Lối sống vô sỉ của một kẻ quyến rũ phụ nữ một cách vô lương ta6m đã làm cho tớ xấu hổ đến cực độ, những thú vui đê tiện tớ đã lao vào chẳng những không đem lại quên lãng mà trái lại chỉ nhắc tớ nhớ mình đã sa ngã đến mức nào và tớ tự hiểu rằng mình không xứng đáng với tình yêu của Matilda, mặc dù tớ vẫn không ngừng mơ ước ngay cả khi đã mất hết mọi hy vọng. Rồi sau mấy tháng, trách nhiệm của tớ đối với Adelaida trở nên còn nghiêm trọng hơn nữa, chúng tớ có con. Kể từ lúc đó, bằng khả năng của mình, tớ hết sức giúp đỡ tiền nong cho gia đình bà Molina, nhưng quyết định sẽ dứt khoát cắt đứt quan hệ với Adelaida. Nàng lắng nghe tớ nói với vẻ lạnh lùng đáng kinh ngạc. Ngay từ trước kia trái tim của nàng đã tỏ ra khắc nghiệt rồi, nhưng lần này thì nó dường như hóa đá và tớ không hề nghe thấy một lời trách móc nào hết. Sau ngày ấy Adelaida cư xử như thể giữa chúng tớ chưa lúc nào có một lời yêu đương. Nàng còn yêu tớ hay căm thù – chính tớ cũng chẳng rõ nữa. Cậu có quyền chất vấn tớ có ý định gì khi đưa cậu tới ngôi nhà mà ở đó có thể xảy ra với cậu cái đã từng xảy ra với tớ. - Có lẽ là thế - Martin thốt lên. - Tớ thu lượm được kinh nghiệm sống bằng cái giá của những khổ đau ghê gớm – San Louis tiếp tục – tớ nhận thấy cậu bị đắm chìm trong nỗi buồn chán nên hiểu rằng cậu cần phải được tiêu khiển. chính vì thế mà bọn mình đã tới các ngôi nhà vui nhộn ấy. Cứ để bài học của tớ giúp cậu cảnh giác. Hơn nữa, cậu hoàn toàn không giống như cái lũ trác táng hiện nay, nếu không tớ chẳng mạo hiểm đưa cậu đến nhà Molina làm gì. - Cậu có lý, Raphael ạ, và cậu đánh giá tớ rất đúng – Martin trả lời – tớ nghĩ thế này, hoặc là Leonor, hoặc không ai hết! tớ chẳng có gì phải oán trách cả, chẳng lẽ nàng có lỗi trong việc tớ yêu nàng sao? Nhưng tốt hơn hết là ta bàn về cậu đã. Cậu sẽ nói sao với tớ nếu đem lại cho cậu tình yêu của Matilda? Raphaël đứng bật dậy: - Cậu? – chàng hổn hển hỏi lại – bằng cách nào? - Hiện thời thì tớ chưa biết. Nhưng mọi điều có thể xảy ra. San Louis giơ hai tay ôm chặt đầu. - Không, không thể được – chàng thì thào – Thật ra thì chồng chưa cưới của nàng đã chết, nhưng tớ vẫn nghèo như trước. Nói xong chàng đi tới chỗ sô pha và bắt đầu trải đệm. - Cậu sẽ ngủ ở đây, Martin ạ - chàng nói – Chúc cậu ngủ ngon. Rồi không cởi quần áo, chàng ngã lên giường. Chương 16 Cuộc tấn công các hội viên của Hội Bình Đẳng vào ngày mười chín tháng tám càng làm cho những kẻ nhàn tản lưu tâm đến chính trị nhiều hơn, và họ bàn cãi sôi nỏi về sự kiện bất ngờ ấy trong tất cả các phòng khách. Điều đó cũng có thể thấy ở phòng khách ở nhà ngài Damasso Ensina, nơi những vị khách thường nhật đã tề tựu đông đủ vào đêm ngày hai mươi mốt tháng tám. Câu chuyện xoay quanh những tin đồn lan truyền trong ngày hôm đó về việc dường như ở thủ đô đang có tình trạng giới nghiêm. - Chính phủ cần phải khẩn cấp áp dụng biện pháp này – ngài Fidel Elias tuyên bố. - Và thành trò cười cho thiên hạ - bà vợ châm chọc tiếp lời. - Francisca! – ông Fidel phẫn nộ la lên – phải nhắc đến bao nhiêu lần rằng chính trị không phải là việc của đàn bà hả? - Tôi cho rằng nền chính trị ở Chi lê đâu phức tạp đến nỗi tôi không thể hiểu – bà mệnh phụ có học vấn đối đáp. - Bà tức giận là vô lý – ông Simon, cha đỡ đầu của Matilda, can thiệp – Dù sao thì phu quân của bà vẫn nói đúng, bà khó mà hiểu được thế nào là tình trạng giới nghiêm, bà đâu có nghiên cứu hiến pháp. Đức ông đáng kính ấy, tự làm giảm uy tín của một người thông minh trước bạn hữu bởi những xét đoán khuôn sáo, luôn luôn đứng ra làm trọng tài tối cao cho những cãi vã như cơm bữa giữa bà Francisca với chồng. - Dĩ nhiên rồi! – ông Fidel hoà theo – và bởi vì hiến pháp, đó là căn cứ của mọi căn cứ, cho nên nếu không biết về nó tức là không hiểu được cả điều chính yếu nhất. Lần này ông Damasso không muốn ra mặt ủng hộ em gái, bạn hữu đã làm cho ông sợ nỗi hiểm hoạ cách mạng và đứng về phía chính phủ. - Lẽ ra anh có thể lên tiếng bảo vệ em mới phải – bà Francisca nói với ông, vẻ trách móc – Ô, George Sander nói đúng thật, phụ nữ chỉ là nô lệ! - Nhưng em ạ, nếu chúng ta bị cách mạng đe doạ thì có lẽ sáng suốt nhất là… - Cái ông George Sander của bà có thể muốn nói gì thì nói – ông Fidel tuyên bố trong khi đưa mắt tìm sự ủng hộ của ông Simon. - Nhưng tôi xin thưa thẳng rằng cái bọn tự do ấy sẽ trèo lên cổ chúng ta mà ngồi nếu như không ban bố giới nghiêm. Đúng thế không nào? - Mấy người tự do bất hạnh đã làm cho các ông sợ hãi như thể họ chí ít cũng là những kẻ dã man phương Bắc thời trung cổ ấy. - Họ còn đáng sợ hơn cả bản án tử hình kiểu Ai cập – ông Simon lên giọng bác học. - Nói thật, tôi cũng không biết ai đáng sợ hơn – ông Fidel lầu bầu – những người tự do hay bọn da đỏ Araukan (bộ lạc da đỏ Nam Mỹ) mà không hiểu vì lẽ gì bà Francisca lại gọi là dân phương Bắc. - Trời đất ơi! Nhưng tôi nói về bọn dã man thời trung cổ kia mà! – nổi giận vì cái vẻ tự tin và bât nhã của ông chồng, bà Francisca lên giọng gay gắt. - Thời đại thì có nghĩa gì ở đây kia chứ - ông Fidel thản nhiên bình phẩm – trong bọn da đỏ hay những kẻ dân chủ đều có cả những người già lão sin ra từ thời đại trước, cả những thiếu niên chưa có ria mép. Thế nhưng cả hai lớp người đó đều rất đông. Và nếu như tôi ở trong chính phủ thì dứt khoát tôi sẽ ra lệnh giới nghiêm. - Tình trạng giới nghiêm là sự đảm bảo cho trật tự và yên tĩnh, ngài Damasso yêu quý ạ - ngài Simon Arenal nhận thấy chủ nhân lại có vẻ hoài nghi nên nói ngay. - Ồ, một chính phủ lo lắng cho sự yên tĩnh của chúng ta thì dĩ nhiên tôi đứng về phía chính phủ thôi – ngài Ensina thốt lên. - Thật là hết nói, thưa ngài Damasso! – Clemente Valencia la lớn – làm gì có yên bình ở đây nếu như người ta đã dùng đến dùi cui? - Coups batons! – Agustin lại thò ra mấy từ tiếng Pháp. - Cần phải xử sự như thế - Emilio Mendossa, người mà như bạn đọc đã biết, thuộc đội ngũ quan chức, chen lời. – Chính phủ buộc phải cương quyết. - Bằng không thì đến ngày mai là hiến pháp chẳng còn lại dấu vết nào nữa – ông Fidel nói với vẻ nghiêm trọng. - Theo tôi được biết thì trong hiến pháp không có điều nào nói về dùi cui hết – bà Francisca cố tình chọc tức ông chồng. - Bà ơi, bà ơi! – ông Fidel bất bình – phải nhắc đến bao giờ nữa, rằng… - Chớ nổi nóng, người anh em, - ông Simon cắt ngang – tốt nhất là nhắc cho bà nhớ rằng ngoài hiến pháp ra còn có cả điều lệnh quân sự mà ở đó đúng là có nhắc đến gậy đấy. - Thấy chưa? Tôi đã nói gì với bà hả? – ông Fidel mừng rỡ - bà có biết dù một chút xíu nào về cái điều lệnh ấy không chứ? - Thế nhưng ngay bản thân tên gọi của nàng đã chỉ rõ rằng, nó chỉ áp dụng cho quân đội – bà Francisca không lùi bước. - Mọi sự đấu tranh chống lại chính phủ đều phải xem như tội phạm quân sự - ngài Simon Arenal tuyên bố - Muốn chống đối chính quyền phải có vũ khí, mà những kẻ có vũ trang chính là quân nhân rồi còn gì. - Thấy chưa hả? – ông Fidel nhắc bằng vẻ đắc thắng, thầm cảm phục tính logic của người bạn tâm giao. Bà Francisca bực bội quay về phía bà Engracia đang ngồi vuốt ve âu yếm Diamela như thường lệ. - Phát nực cả người lên vì tranh cãi với mấy nhà chính trị này! – bà phàn nàn. - Em nói đúng đấy, trong phòng khách nực nội không chịu được – bà Engracia vốn bị khó thở như chúng ta đã biết, kêu lên. - Em nói rằng tranh cãi với họ làm cho mình lúc thì phát nực, lúc thì ớn lạnh cả người – bà Francisca bực bội giảng giải, trong lòng thầm rủa sự đần độn của người chị dâu. - Thì chị nói chính về điều đó – bà Engracia hoà nhã trả lời – không có tranh luận gì thì cả ngày chị đã thấy đầu nóng như lửa, còn chân lạnh nh băng ấy. Bà Francisca im lặng và cố để lấy lại bình tĩnh, quay ra lật xem cuốn album của Leonor. Trong khi đó cô gái đang thì thầm với cô em họ trong góc kín đáo của phòng khách. Đúng lúc ấy ở phòng bên vang lên tiếng bước chân và Martin hiện ra ở cửa, chàng vừa mới bỏ mũ ra để vuốt lại mái tóc. Vừa trông thấy Martin, Agustin vội ra đón. - Chớ nói một lời về buổi tối hôm qua – chàng ta khẽ nói nhanh – gia đình tôi không ai biết là tôi vẫn đến đó. Cũng chính lúc ấy Leonor nói nhỏ với Matilda: - Tối nay chị sẽ thử bắt chàng ta phải mở miệng và kể hết những gì biết về Raphael. Một tình huống bỗng xảy ra hỗ trợ cho mưu mô của Leonor, người hầu mang vào phòng khách những mẩu vải mà bà Engracia yêu cầu một hiệu may thời trang gởi đến. Nhờ mấy mảnh vải đẹp mà bà Francisca lấy lại được sự sảng khoái tinh thần, bà quên cả nghĩ đến chính trị mà chỉ sôi nổi bàn luận với chị dâu các kiểu may áo váy. Ông Damasso tiếp tục tranh cãi kịch liệt với bạn hữu về vận mệnh của tổ quốc bằng cách viện dẫn những lý lẽ vốn đã quen thuộc với chúng ta. Agustin đã chán ngấy các câu chuyện về chính phủ với những người tự do nên đến ngồi cạnh Matilda và gợi nàng tán dóc về Paris. Còn Mendosa và Valencia cố làm ra vẻ lo lắng nghe các cuộc tranh luận về chính trị vì họ không đủ can đảm đứng dậy để đến với các cô gái. Khi tuyên bố với cô em họ ý định của mình nói chuyện với Rivas, Leonor không chỉ bị thúc đẩy bởi mong muốn giúp đỡ Matilda mà còn bởi dục vọng tự mình biện minh cái mà cách đây không lâu nàng cố tình gọi là sự yếu đuối không thể tha thứ. Cô gái cần đến Martin và nàng nóng lòng thể hiện những nỗ lực của mình để chống lại mối quan tâm bỗng trỗi dậy trong lòng con người nà. Như vậy, ít nhất là nàng cũng tự nghĩ đến việc tìm một lý do có vẻ chính đáng để bắt chuyện với chàng. Thế là Leonor đã đi một bước đầu tiên và nó buộc phải đưa nàng tới việc tham dự vào cuộc quyết đấu của tình yêu. Hiện thời đúng là mới chỉ nói tới những trận giao chiến đầu tiên của cuộc đấu sau này mà có thể gọi chúng là trò chơi thử lửa. Trái tim hiếu thắng của cô gái bùng cháy một ước vọng chiến thắng trong cuộc chiến mà nàng đã biết rằng ở đó nhiều bạn bè của nàng đã chịu thất bại, và nàng kiêu hãnh bước vào cuộc phiêu lưu ấy với sự vũ trang đầy đủ của sắc đẹp. Martin cố sức để gặp được ánh mắt của Leonor và bỗng dưng nhận thấy nàng nhìn mình rất chăm chú. Khi bước vào phòng khách của ông Damasso, mặc dù với một lý do khác nhưng chàng cũng giống như Leonor, muốn tìm kiếm sự biện minh cho nỗi yếu đuối đã tàn nhẫn đặt chàng xuống chân cô gái này – người con gái mà người hùng si mê của chúng ta coi là Thượng Đế. Và để làm được điều đó, chàng thấy cần phải kể lại thật cặn kẽ buổi tâm sự cuối cùng với Raphael, như vậy, chàng cũng giúp đỡ bạn mình một cách vô cùng quý giá. Nhận thấy ánh mắt người đẹp ban phát cho mình đến gần, Martin tiến lại và cúi đầu chào với vẻ kính cẩn của một thần dân chào đón quân vương. Nỗi hồi hộp của Martin lan sang cả Leonor, tim nàng đập nhanh hẳn lên, cho dù nàng đã động viên mọi nỗ lực để giữ vẻ bình thản. Rivas đã giải thích sự xúc động của cô gái một cách sai lầm vì cho rằng nàng tức giận với mình, chàng mong sao lúc đó có thể trốn xa nàng hàng nghìn dặm, trên gương mặt chàng trai tội nghiệp hiện rõ nỗi chán nản tột độ. Cuối cùng Leonor trấn tĩnh được và nhìn thẳng vào Martin. Điều đó xảy ra đúng vào cái khoảnh khắc chàng trai tự thề rằng sẽ rời bỏ ngôi nhà này mãi mãi. Chương 17 - Ngày hôm kia mẹ tôi đã làm gián đoạn cuộc nói chuyện của chúng ta – cô gái nói – và tôi rất tiếc vì việc đó. Rivas không sao tìm được lời đáp lại, chàng không hiểu Leonor muốn nói gì, trong khi đó nàng tiếp tục. - Tôi e rằng đã giải thích chưa đủ rõ với anh lý do vì sao tôi lại hỏi cặn kẽ như vậy về ông bạn San Louis của anh. Những lời ấy khẳng định rằng Martin chưa làm điều gì sơ suất khi tiếp xúc với Leonor và gương mặt chàng tươi tỉnh hẳn lên. - Không đâu, thưa tiểu thư, cô đã giải thích rất rõ – chàng đáp. - Thế nhưng anh đã cho rằng đó là tôi quan tâm đến San Louis cơ mà? - Ồ, bây giờ thì tôi đã vỡ lẽ mọi điều và hiểu được điều cô muốn nói rồi. - Tôi thấy anh vừa biết thêm cái gì đó – Leonor thốt lên. - Như cô đã đóan ra, tôi đã rõ mục đích thật sự của những câu cô đã hỏi. - Mục đích đó là gì nào? - Muốn được giúp bạn gái của cô. - Ô, ra thế đấy! Như vậy thì anh hãy kể hết những gì anh biết đi. - Người bạn ấy quan tâm đến Raphael rất nhiệt thành. - Vâng, thế rồi sao? - Hoàn cảnh đã chia lìa họ. - Tôi thấy anh đã được biết những điều bí mật. - Vâng, đúng như vậy. - Và đến bây giờ anh mới quyết định nói với tôi? – Leonor hỏi với ý trách móc. - Chính tôi mới chỉ được biết chuyện ngày hôm qua – Martin trả lời, trong lòng mừng rơn vì mới cách đây không lâu cô gái này còn nhìn chàng với vẻ miệt thị, nay đã nói chuyện rất thân mật. - Thế nghĩa là anh có thể trả lời tôi một câu hỏi quan trọng? - Tôi hy vọng như thế. - Một khi anh đã biết mọi chuyện thì anh sẽ không khó khăn gì hiểu rằng tôi chỉ băn khoăn có một điều, cho đến bây giờ bạn anh còn yêu Matilda không? - Yêu hết lòng. - Thật thế à? - Tôi xin sẵn sàng thề! Mọi thứ đều khẳng định niềm tin của tôi – cả nỗi xúc động khi anh ấy kể lại mối tình đầu của mình, cả nỗi buồn day dứt trong trái tim bị lừa dối, cả nỗi chán chường khi anh ấy nhìn đến tương lai. Martin thốt ra những lời này với sự nhiệt thành như thể chàng nói về chính mình vậy. Sửng sốt vì giọng nói của chàng, Leonor vô tình buột miệng: - Anh xúc động cứ như là đang nói về chính trái tim của anh vậy… - Tôi tin vào tình yêu, thưa tiểu thư – chàng buồn bã thốt ra. Câu trả lời của Martin gây nên nỗi lo ngại nào đó trong tâm hồn cô gái và nàng đã muốn im lặng, song tự xấu hổ vì tính nhút nhát của mình, nàng bỗng nhiên đặt một câu hỏi chưa bao giờ nàng đặt ra cho bất kỳ một người đàn ông nào: - Có lẽ anh đang yêu chăng? Martin chỉ có thể che giấu nỗi kinh ngạc mà câu hỏi gây ra bằng một nỗ lực phi thường và chàng không kìm nổi ý muốn chứng tỏ với Leonor rằng trong lồng ngực của chàng trai tỉnh lẻ vô danh nghèo khó đang đập một trái tim cao thượng, không thua kém với trái tim của bất kỳ kẻ nào đang ái mộ nàng. - Trong hoàn cảnh của tôi thì cần phải trốn chạy tình yêu – chàng đáp – Nhưng có thể tin tưởng ở nó bởi vì cũng giống như niềm hy vọng, nó ban cho người ta sức mạnh trong cuộc đấu tranh với những phong ba của số kiếp. - Rõ ràng là sự vỡ mộng của San Louis lây sang cả anh phải không? - Ồ, không phải thế, thưa tiểu thư. Nhưng sự ngạc nhiên chứa đựng trong câu hỏi của cô buộc tôi nhớ đến thực tại đáng buồn. Mặc dù tôi còn biết quá ít về cuộc sống thủ đô nhưng cũng đã kịp hiểu ra rằng ở đây tình yêu được nhìn nhận như một cách dùng thì giờ để giải trí, còn những ai cho s. rỗi việc là xa xỉ không cho phép thì lại không có quyền yêu một cách say mê. - Nhưng như người ta nói, trái tim không chấp nhận việc cưỡng ép – cô gái nhận xét. - Tôi không coi mình hiểu biết nhiều về tình yêu – Rivas nói. - Thế thì điều gì bắt anh phải tin vào tình yêu? Chính anh vẫn nói về điều đó đấy thôi. - Niềm tin ở tình yêu sống trong trái tim tôi. Tiếng nói tâm hồn vẫn luôn luôn đoan chắc với tôi rằng trái tim sinh ra không phải chỉ để làm cái việc truyền máu cho cơ thể, cuộc sống không chỉ nhằm vào việc chạy theo tiền bạc, rằng trong các cuộc dạo chơi, trong rạp hát hay trong các phòng khách, đâu đâu những tâm hồn trẻ trung cũng có khả năng không phải chỉ đơn thuần ngó nghiêng về mọi phía hay lắng nghe những lời tán dóc về mọi thứ vớ vẩn mà còn tìm kiếm những niềm vui hoàn toàn khác nữa. - Và anh gọi những niềm vui chưa nếm trải ấy là tình yêu ư? – Leonor hỏi – có phải thế không? - Tôi cho rằng ai không được biết sự tồn tại của tình yêu – Rivas nói với vẻ thách thức – người ấy sẽ bị thiếu thốn suốt đời. Ngoài ra, như tôi biết, cũng có thể người ấy hạnh phúc hơn tất cả những người khác. - Hạnh phúc hơn ư? Nhưng tại sao vậy? - Người ấy sẽ phải chịu đau khổ ít hơn, thưa tiểu thư. - Nghĩa là, theo anh tình yêu là nỗi bất hạnh sao? - Mỗi người hiểu nó theo ý mình. Vị trí của tôi trong xã hội buộc tôi phải nhìn nhận tình yêu như nguồn gốc của đau khổ. - Tôi thấy đúng là anh đã yêu nếu như đã kịp khẳng định cho mình những quan niệm vững chắc đến như thế về đề tài này. Những lời của Leonor vang lên như một sự chế giễu làm cho Martin đỏ mặt. Vốn bản tính nóng nảy, trong phút chốc chàng quên khuấy sự rụt rè do người đẹp gây ra cho mình. - Tôi tự cho phép nghi ngờ rằng cô thực sự quan tâm đến điều đó và chờ đợi ở tôi lời đáp chân thành – chàng cứng cỏi nói – Thế nhưng tôi thấy trả lời câu hỏi chàng cô cũng không có gì khó khăn cả. Sau khi hiểu ra đối với tôi tình yêu là nguồn gốc của đau khổ, tôi đã quyết định phản kháng lại nó. - Có nghĩa là anh tự coi mình là cao hơn những người khác ư? - Tôi chỉ có ý muốn tự vệ. Cũng xin nói thêm, tôi cho rằng không xứng đáng đối với người đàn ông nếu đi kiếm lợi lộc nào đó trong tình yêu. Cô Leonor ngang bướng và đỏng đảnh cảm thấy bực bội khi phát hiện ra tính cu cứng cỏi không ngờ nấp dưới vẻ ngoài thuần phục của Martin và nàng quyết chí đè bẹp tính cách ấy. Cô gái liền thử nghiệm một phương cách vẫn được áp dụng thành công khi trò chuyện với những người ái mộ mình, nhìn đối phương bằng ánh mắt kiêu kỳ và nói bằng giọng sai khiến. - Anh quá lạc đề trong câu chuyện rồi đấy – nàng thô bạo tuyên bố, không che giấu bất mãn. - Nếu cô còn muốn hỏi tôi điều gì – Martin điềm tĩnh trả lời, làm ra vẻ không hiểu ý sâu xa của những lời nàng nói – tôi xin sẵn sàng thoả mãn trí tò mò của cô. Còn nếu như cô không muốn thì tôi cũng có thể đi ra. - Hình như chúng ta đang nói về bạn của anh – Leonor thốt ra một cách lạnh nhạt. - Raphael đang yêu và đang bị đau khổ. - Thế tại sao anh không làm cho chàng quen với triết lý về sự ẩn nhẫn của mình? - Tiểu thư biết không, Raphael có triết lý của anh ấy và anh ấy cũng cố gắng làm cho tôi quen nó. San Louis cho rằng chỉ có thể tránh được thât tình nếu như ta không chờ đợi được đáp lại. - Vì sao anh cứ nghĩ rằng dứt khoát anh sẽ bị thất tình? - Đó là vì tôi hoàn toàn không tự coi mình cao hơn những người khác, mặc dù cô vừa trách mắng tôi điều đó. Tôi dám cam đoan với cô rằng tôi có đủ đức khiêm tốn và tôi không đánh giá quá cao giá trị của mình. - Đôi lúc sự nhún nhường tốt hơn lòng kiêu hãnh – Leonor đáp – Tôi cảm thấy anh khẳng định hoàn toàn không phải điều anh nghĩ. Rõ ràng khi tự nhận vai trò thầy giáo, bạn anh đã quên giảng cho anh rằng lòng kiêu hãnh không giáo bao giờ cũng thích hợp. Rồi không chờ lời đáp, Leonor bỏ đi, thậm chí không nhìn đến Martin. Lần đầu tiên trong đời, cô cảm nhận nỗi hổ thẹn trong cuộc chiến do mình gây ra. Cho đến bây giờ nàng đã quen tiếp xúc với những trang công tử hào nhoáng luôn hết lời tán tụng mình một cách nhạt nhẽo và xun xoe, còn hôm nay thì nàng đụng phải sự nhún nhịn đầy kiêu hãnh của một con người vô danh tiếng, nghèo khổ nhưng lại không có ý muốn cam chịu trước lòng tự ái cao độ của nàng và không hề có một chút dao động để chứng tỏ rằng sè không bợ đỡ quỵ luỵ. Song nàng cũng tìm thấy nét mặt sáng rỡ ccc khi được biết nàng không có điều gì quan tâm đến Raphael San Louism, và chính lúc đó nàng cũng đã nghĩ rằng Rivas yêu mình. Chẳng lẽ nàng bị nhầm lẫn? Thật là ngao ngán và đáng nhạo báng biết bao cho cái niềm tin cố hữu vào sức mạnh toàn năng của sắc đẹp! Thói hiếu danh của Leonor đã bị tổn thương sâu sắc vì nàng tưởng là mình đã có thêm một kẻ nô lệ từ nay gắn chặt vào sổ vàng với những chiến thắng không đếm xủê của nàng. Chính vì thế, đột ngột đứng lên bỏ đi, cô gái cũng không còn nghĩ đến việc làm bộ làm tịch hay thử nghiệm lại quyền lực của sắc đẹp nữa. Không, giờ đây nàng đã nguyền trả thù tàn nhẫn đối với chàng trai có lỗi trong khi khêu ngọn lửa tình yêu cuồng dại cho cái kẻ dám cả gan nghĩ rằng mình sẽ không gục ngã trước vẻ đẹp lộng lẫy của nàng. Như sau mỗi lần chuyện trò với Leonor, bao giờ Martin cũng bị một nỗi buồn sâu lắng xâm chiếm. Cứ mỗi ngày chàng càng tin chắc hơn rằng mình chỉ là đồ chơi cho cô gái, chỉ là phương tiện tiêu khiển của nàng, rằng nàng cười giễu mối tình mà chàng đã không biết che giấu ngay từ buổi nói chuyện đầu tiên. Nàng đã bỏ đi rồi nhưng chàng vẫn còn thầm nhắc lại toàn bộ câu chuyện giữa họ và nguyền rủa sự vụng dại của mình, một lần nữa chàng đã để vuột mất cơ hội chứng tỏ cho cô gái kiêu căng ấy biết trong lồng ngực của mình đang đập một trái tim cỏ đủ khả năng tự hiểu rõ mình không thiếu thông minh và có quyền được nàng coi trọng. Những lời cuối cùng của Leonor đã làm cho Rivas chán nản. chàng hiểu rõ trong mắt của cô tiểu thư được cưng chiều ấy, trái tim và trí tuệ chẳng có gì giá trị gì nếu chúng không được đi kèm với giàu sang hay dòng dõi thượng lưu. Đắm chìm trong suy tư say đắm và buồn bã ấy, Rivas rời phòng khách. Giống như tất cả những kẻ si tình vô vọng, chàng cầu xin Thượng Đế không phải sự quên lãng mà một sự ban bố hoàn toàn khác – chàng cầu xin sao cho xảy ra phép màu và trong trái tim cô gái mà mình yêu tnương bỗng bừng cháy nỗi khát vọng để có thể bắt buộc nàng khuất phục trước ý chí nam nhi của chàng. Như vậy Leonor và Martin cùng tiếp tục nghĩ ngợi về nhau, trong khi nàng tin vào quyền lực của sắc đẹp thì chàng, mặc dù không hy vọng vào điều gì, vẫn hết lòng cầu xin Thượng Đế sáng tạo ra một điều phi thường. Nhận thấy bà Francisca chuẩn bị ra về cùng ông chồng và Matilda, Leonor vội đến chỗ họ. Vừa sửa lại khăn che đầu cho cô em họ, nàng vừa khẽ nói nhanh: - chàng vẫn yêu em! Mai chị sẽ tới nhà em và chúng ta sẽ tâm sự mọi chuyện. Matilda nắm chặt tay cô chị vẻ biết ơn. Nàng ra về trong lòng hân hoan, đã lâu lắm tâm hồn nàng không được nhẹ nhõm và vui vẻ như thế. Sau khi còn lại một mình với vợ, ông Damasso vì cuối buổi đã được mấy ông bạn phe bảo thủ lung lạc niềm tin, long trọng tuyên bố: - Nói gì thì nói nhưng có lẽ những người theo phe chính phủ vẫn đúng. Đảng tự do đã làm được cái gì hay ho nào? Họ đã cho tôi một lời khuyên rất đích xác, vì rằng ở mọi ngõ ngách của thế giới những người giàu có luôn đứng về phía chính phủ, ví dụ như ở Anh đấy – tất cả các thượng nghị sĩ đều là tư bản. Đưa ra một kết luận đầy ý nghĩa như thế xong, ngài Ensina bỏ đi ngủ, tự an ủi bằng niềm hy vọng rằng những ý tưởng sáng suốt ấy sẽ giúp cho mình sớm chiếm được một ghế trong nghị viện. Chương 18 Chúng ta đã biết Raphael San Louis sống cùng bà dì trên đường Senis, bà dì ấy không có hồi môn và ngốc nghếch nên vẫn là một cô gái già, rồi đến khi số phận tước đoạt hết của đứa cháu tài sản cùng với sự chăm sóc của người cha, bà đã dồn toàn bộ lòng gắn bó vào chàng trai. Nhập hết số vốn liếng nhỏ nhoi của mình với số tiền tám nghìn peso mà người cha để lại cho Raphael sau khi đã thanh toán mọi nợ nần, bà Clara San Louis đã hoàn toàn hiến mình cho việc chăm nom chàng. Ngoan đạo và trọng danh dự một cách hiếm có, bà không bao giờ bỏ một buổi lễ thánh hay lễ cầu siêu nào, thế nhưng toàn bộ thì giờ còn lại bà dành hết cho đứa cháu chẳng khác gì cho chính con trai mình. Với sự nhạy cảm của người phụ nữ độc thân, bà có khả năng đón nhận rất chính xác trạng thái tinh thần của chàng chỉ qua một biểu hiện trên nét mặt. Bà Clara không khi nào dò hỏi bất cứ điều gì nhưng bao giờ cũng biết cái gì đang dày vò Raphael và thỉnh thoảng lại dè dặt nhắc nhở chàng rằng một tín đồ Kito giáo chân chính không được phép lãng quên đức nhẫn nhịn và phẩm hạnh của mình. Trong những ngày xảy ra những sự kiện đã được mô tả ấy, bà Clara gắng hết sức tìm cho Raphael một công việc nào đó khả dĩ có thể buộc chàng rời khỏi thủ đô, bà lo ngại cháu bà hy vọng quên được những khổ đau bằng cách bỏ bê việc học hành hoàn toàn để lao vào cuộc sống hội hè, mơ mộng. Sớm ngày hai mươi mốt tháng tám, lúc Raphael vẫn còn ngủ do chuyện trò với Martin mãi đến gần sáng, bà Clara khoác tấm khăn san rời khỏi nhà để đi đến chỗ người em trai là ông Pedro San Louis hiện sống ở một trong những đường phố chính của Satiago. Theo San Louis kể chúng ta đã biết cậu của chàng là người giàu có. Cách thủ đô không xa ông có hai trang trại nhưng do sức khỏe yếu nên ông không tự mình quản lý được mà đã phát canh thu tô. Gia đình ông còn có bà vợ và cậu con trai mới mười lăm tuổi tên là Demetrio. Trên đường đi, trong đầu bà Clara đã thoáng một ý nghĩ phấn chấn, bà bỗng hy vọng nếu kế hoạch của mình được thực hiện thì số phận của Raphael sẽ thay đổi một cách tốt đẹp hơn. Ông Pedro là người gắn bó thật sự với họ hàng và luôn sẵn sàng giúp đỡ họ. Ông đón chào chị gái rất niềm nở và sau khi được biết bà chị đến tìm mình vì một chuyện quan trọng, ông lập tức đưa bà vào văn phòng. - Đứa cháu của chúng ta sống thế nào rồi hả chị? – ông hỏi khi bà Clara đã ngồi yên ổn trong ghế bành. - Cám ơn cậu, chị đến chính để nói chuyện về nó đây. Cậu biết đấy, chị rất yêu quý Raphael. - Chị không quá nuông chiều nó đấy chứ? – ông Pedro nhận xét – có lẽ chị chỉ làm hư nó, mà nó là một chàng trai có năng lực. - Thật thế à? Cậu có biết không, thằng bé tội nghiệp hoàn toàn kiệt lực vì buồn khổ và đã bỏ cả học hành. - Chà, điều đó chẳng có ích lợi gì, lẽ ra chị phải dắt nó đi theo con đường chân chính. - Chị có một kế hoạch mà thành công phụ thuộc ở cậu. - Ở em à? Sự thể ra sao? - Chị đã suy nghĩ nhiều rồi – bà Clara nói tiếp – và đã đi đến kết luận là điều tốt nhât cho thằng bé – đó là rời khỏi thủ đô để sống ở nông thôn. Ở đó, nó có thể làm giàu, còn cuộc sống hoạt động đầy lo toan sẽ giúp Raphael thát khỏi nỗi buồn đang hành hạ nó. - Có lẽ chị nói đúng, chị Clara ạ! Nhưng chị chờ đợi ở em điều gì? Có phải để em giúp nó nhận phát canh một phần đất không? - Kế hoạch của chị còn hay hơn, Pedro. Cậu đã nói với chị không phải một lần cậu mơ ước sao cho con trai thích nghi với cuộc sống nông thôn, đúng thế chứ? - Đúng thế, chị thân mến, sức khoẻ của Demetrio rất tồi và nó học vất vả lắm. Chính vì thế nó cần phải biết nghề nông thật giỏi, bởi vì các trang trại của e, rồi sẽ do nó thừa kế. - Thế thì tuyệt! Vậy thì tại sao cậu không đưa nó đi cùng với Raphael đến một trong những trang trại ấy? - Một phát kiến không tồi! - ông Pedro mừng rỡ vì đã từ lâu ông lo lắng không biết Demetrio sẽ sống ra sao ở trang trại mà không có người thân ở bên cạnh – thế Raphael có muốn đi khỏi đây không? - Chị vẫn chưa hỏi gì nó cả, rồi sẽ biết thôi. Khi nào hết thời hạn phát canh trang trại "El Roble"? - Tháng 5 năm sau, ngài Simon Arenal vừa đến chỗ em ngày hôm qua và thay mặt ông Fidel yêu cầu gia hạn phát canh thêm chín năm nữa. - Thế rồi sao? - Em chưa trả lời. Vì còn phải quyết định xem có cần phải đưa Demetrio tới đó không đã. - Nghĩa là bây giờ cậu sẽ từ chối chứ? – bà Clara mừng rỡ. - Em không có gì phản đối, chỉ cần Raphael từ bỏ ý định trở thành luật sư và đồng ý chuyển về nông thôn. - Chị sẽ thuyết phục nó. Chị không nghi ngờ việc nó sẽ chấp thuận, theo chị thì trái tim nó không còn hướng đến học hành nữa đâu. Bà Clara trở về nhà trong tâm trạng hết sức phấn khích và thực hiện kế hoạch với cháu mình không chút chậm trễ. Chàng trai đề nghị được phép suy tính vì ngày. Sáng hôm sau Raphael ra khỏi trường đại học cùng với Martin. Rivas vẫn còn giữ ấn tượng của buổi nói chuyện tối qua với Leonor. Chàng đã định kể ra cho Raphael nghe nhưng tính cách lịch sự đã ngăn chàng lại, dù sao thì cô gái cũng chưa cho phép làm điều đó. Đôi bạ im lặng bước đi một lúc, sau đó Raphael nói. - Martin này, tớ nhận được một đề nghị có tính chất làm ăn và muốn rằng sẽ được nghe ý kiến của cậu. - Về cái gì thế? - Tớ nhận được đề nghị phát canh một trang trại. - Việc đó sẽ làm cho cậu giàu lên chứ? - Có lẽ. - thế còn việc học tập của cậu thì sao? - Nó làm cho tớ chán ngấy rồi. - Nếu thế thì đồng ý đi. - Ở đây còn tồn tại những hoàn cảnh phụ thêm vào làm cho tớ phải lưỡng lự. Cậu có biết ai đang nhận phát canh cái trang trại ấy và phải nói thêm là còn muốn gia hạn phát canh nữa không? Ngài Elias, cha của Matilda. - Ồ, điều dó làm thay đổi tình thế rất nhiều. Cậu hãy kể cụ thể hơn về mọi chuyện cho tớ nghe đi. - Ông Fidel không phải bao giờ cũng là người ủng hộ chính phủ một cách ngây ngô và nhiệt thành như cậu biết đâu – Raphael mở đầu – Cũng giống như nhiều người ở nước ta, ông đã thay đổi những quan điểm chính trị của mình. Đã từng có một thời ông Fidel thuộc một đảng phái được gọi là "ủng hộ đổi mới" và cùng với nhiều người khác đã đứng lên chống lại những quan điểm bảo thủ mà rất buồn là sẽ còn thống trị Chilê nhiều năm nữa. Những quan điểm đồng nhất đã gắn bó ông chặt chẽ với những người cùng chính kiến, trong đó có bố tớ và cậu của tớ. Ông cậu tớ định toàn tâm toàn ý cho nông nghiệp và dồn hết vốn liếng vào ruộng đất cho nên khác với bố tớ là người chuyên buôn bán để rồi mất hết thành quả của nhiều năm lăn lộn chỉ vì mấy vụ đầu cơ thua lỗ, cậu Pedro đã bảo tồn được tài sản của mình. Tới khi vì đau ốm nên ông chuyển về thủ đô thì khắp mọi nơi nhao nhao những đề nghị xin lãnh canh trang trại "El Roble" và rất tự nhiên là ông đã dành ưu tiên cho người bạn đồng thời là người "đồng chí" tức là ông Fidel, người rất chú tâm đến việc này. Tất nhiên đó không phải là vô cớ. Bên cạnh trang trại "El Roble" còn có trang trại của chính ông Fidel với hàng trăm mẫu đất trồng toàn linh lăng. Còn trên đât trang trại của cậu tớ thì trồng tiểu mạch, có thể phát triển chăn nuôi các loài lấy sữa rất tốt. Khi giao kèo lĩnh canh sẵn sàng và chỉ còn chờ được ký thì bỗng phát sinh trở ngại. Không kiếm được người bảo lãnh. Thời gian đó ông Damasso chưa về sống ở Santiago, còn những bạn hữu khác của ông Fidel vì những lý do khác nhau đều không thể giúp việc ấy. Ông cậu tớ cứ đòi phải có người bảo lãnh bởi vì ông mua trang trại bằng tiền hồi môn của vợ và cho rằng mình có nghĩa vụ phải nhận được những bảo đảm cần thiết. Thế là trong hoàn cảnh đó ngài Simon Arenal đã cứu cho ông Fidel, chẳng khác nào một vị thần hộ mệnh. Họ hầu như không quen biết nhau, và cho rằng việc đứng ra bảo lãnh là vô cùng khoan đại, ngài Simon Arenal đã hành động không phải không có dụng tâm – ông ta vốn háo danh. Vấn đề là ở chỗ cho tới lúc đó ông Fidel đã và đang có ảnh hưởng lớn trong những cử tri ở địa phận có trang trại của ông nên ông Simon rắp tâm dựa vào ảnh hưởng ấy mà để trở thành dân biểu. cậu có thể thắc mắc rằng một người giàu có như Simon Arena thì trở thành dân biểu để làm gì. Song nào ai có thể nghĩ ra, ông Simon – một con người có xuất thân rất đáng ngờ, bằng cách nào đó đã phất lên giàu có một cách nhanh chóng và do đó cần cái danh vị dân biểu để đạt được những mối quan hệ trong giới thượng lưu, cái mà "tất cả các ngài mới ra lò" quá nhiều trong thời buổi chúngta đều khao khát. Kể từ lúc hai ông Fidel và Simon kết thân với nhau tới mức có thể nói không thể tách rời, họ trở thành những người che chở cho nhau và ông Simon giờ đây quen thuộc với các phòng khách sang trọng nhất ở thủ đô. Còn ông Fidel thì dưới ảnh hưởng của người bảo trợ mới của mình, dần dần từ một người theo phái tự do đã biến thành một kẻ bảo thủ hoàn toàn, bởi vì đã từ lâu ngài Arenal ủng hộ những nguyên tắc thủ cựu, do kinh nghiệm nhiều năm đã khẳng định với ngài rằng ở Chi lê chỉ có những kẻ nào ủng hộ chính phủ một cách mù quáng thì mới thành đạt trên chính trường được. Càng ngày cậu Pedro càng thấy rõ kẻ lĩnh canh cứ tách khỏi mình hơn, nhưng giao kèo đã ký mất rồi và chẳng làm gì hơn được nữa. bây giờ khi thời hạn lĩnh canh đã hết, ông Fidel gắng hết sức để lĩnh canh tiếp, bởi vì thời cơ thuận lợi cho nghề nông đang đến – một khu chợ mới đã xuất hiện ở California! Cũng vì thế mà ông ta đã cử người đỡ đầu của mình là ông Simon đến chỗ ông cậu tớ. Còn cậu Pedro lại đề nghị tớ đến trang trại cùng với đứa con của cậu ấy để điều hành công việc ở đó. Dĩ nhiên là ông sẽ hỗ trợ tiền nong để cho công việc được tiến triển tốt đẹp. Lời đề nghị là như vậy đấy. - Theo tớ, cậu nên chấp nhận – Martin nói. - Tớ đã hứa sẽ trả lời sau vài ngày – Raphael nói – và bây giờ đang còn phân vân. Tớ không sao dứt khoát được bởi vì cho tới giờ vẫn nuôi hy vọng Matilda còn yêu tớ. - Cứ cho là thế, nhưng cậu vẫn còn nghèo cơ mà – Rivas nhận xét, mặc dù trong lòng rằng khát khao chia xẻ với bạn những ước đoán xảy ra trong lúc chuyện trò với Leonor, và chàng cố nén sự cám dỗ xuống. - Cậu có lý, dù sao thì tớ vẫn còn nghèo – Raphael nói tiếp – Thế nếu như Matilda yêu tớ thì, từ chối việc lĩnh canh vì lợi ích của ngài Fidel – người coi công việc đó có ý nghĩa rất trọng đại, có lẽ tớ có thể giành được nàng. Vì một hành động như thế này sẽ nâng tớ cao lên trong tầm mắt của cha nàng, và cả ông lẫn tớ đều sẽ quên chuyện cũ. Matilda có thể hoà giải cho hai gia đình, còn tớ nhờ sự hỗ trợ của ông cậu có thể cùng con trai ông làm việc gì đó khác. Càng nghĩ Martin càng tin chắc rằng cuộc nói chuyện giữa chàng với Leonor sẽ có ảnh hưởngqd tới số phận của San Louis, không thể cho rằng cô gái dò hỏi về tình cảm của Raphael kiên nhẫn đến thế chỉ đơn thuần là tò mò. - Đúng thế - chàng nói với bạn – nhưng chỉ có điều nếu ở địa vị của cậu thì tớ sẽ không kéo dài trả lời một cách vô nghĩa mà sẽ nói toạc móng heo với ông cậu. Hai cậu cháu chắc sẽ mau chóng tìm ra cách giải quyết. Trong thâm tâm Martin quyết định rằng nếu con gái của ngài Ensina nói chuyện lần nữa về Raphael thì chàng sẽ kể hết mọi chuyện cho nàng nghe. Chương 19 Ngày hôm sau như đã hứa, Leonor đến nhà cô em họ lúc 9 giờ, Matilda ôm chầm lấy chị. Sau một đêm niềm hy vọng đã làm thay đổi cả gương mặt nàng. Matilda rạng rỡ niềm vui, đôi mắt long lanh một thứ ánh sáng đặc biệt do tình yêu đốt cháy. - Chúng mình chỉ có hai đứa ở nhà – nàng nói và kéo Leonor ngồi xuống – mẹ đi đâu rồi…còn em thì cứ tưởng chị không đến. - Em thấy đấy, hôm qua chị đã gọi Martin đến và dò hỏi chàng về Raphael. - Chắc anh ấy đã kể cho chị nghe nhiều điều mới mẻ, vì câu chuyện kéo dài quá lâu – Matilda mỉm cười nhận xét. - Tất cả những gì chị được biết – Leonor nói tiếp – có thể gói gọn vào ba chữ: Raphael yêu em. - Làm thế nào Martin biết được điều đó? - Nếu chị không nhầm thì chính San Louis đã nói với anh ta. - Cứ cho rằng thậm chí anh ấy đã nói điều đó – Matilda thốt lên buồn bã – có gì thay đổi đâu? - Em cũng yêu chàng chứ? - Tất nhiên rồi. Nhưng dù sao thì chúng em vẫn cứ cô lẻ. - Chính em có lỗi trong chuyện này. - Em ư? Thế chị bắt em phải làm gì? - Theo chị, mọi chuyện rất đơn giản. phải chăng Raphael đã tự ý bỏ rơi em sao? - Không, nhưng mà… - Em thừa nhận đi, chính em đã tự bỏ rơi chàng. - Chị biết rất rõ là em không thể cãi lời ba em. - Đối với chàng thì điều đó không phải là sự biện minh – Leonor phản đối – Raphael bị đuổi ra khỏi nhà em, và chàng có đủ quyền cho là em đã quên chàng, hơn nữa lại không nhận được tin tức gì của em cả. - Em đã hàng nghìn lần thề nguyền trước chàng là em sẽ không bao giờ quên chàng… - Nhưng rồi chấp thuận lấy người khác. Đấy không phải là sự phụ tình hay sao? - Raphael đã biết rằng em làm việc đó không phải theo ý mình. - Em nghe đây, Matilda – Leonor bắt đầu cương quyết – dù sao thì lời thề yêu đương cũng thiêng liêng. Mà em đã thề nguyền yêu một người được mọi người trong nhà tiếp đón và quan tâm. Sau đó chàng bị phá sản, nhưng điều đó hoàn toàn không có nghĩa là em được quyền huỷ bỏ lời thề ước. Đã đến lúc thực hiện nó. - Nhưng mà chị biết đấy – Matilda chán nản nhắc lại, hai mắt ngấn lệ - em không thể chống lại ý của ông được. - Chị biết – Leonor ngắt lời – và dù thế nào chị cũng cho rằng nếu em thật sự yêu Raphael thì bây giờ, khi em tin chắc vào tình cảm thuỷ chung của anh ấy, em phải chuộc lại lỗi của mình. - Được rồi, nhưng phải làm thế nào ạ? - Hãy viết thư cho anh ấy – Leonor cứng cỏi đáp. - Chị nói gì thế? Không đời nào em làm đâu! – Matilda thốt lên. - Thôi, một khi em không thể tiến một bước đầu tiên để giải hoà thì có thể nói "vĩnh biệt" với tình yêu của mình rồi đấy! Matilda lấy tay ôm mặt và thổn thức. - Đủ rồi, em yêu quý ạ - Leonor nói mềm mỏng hơn và vuốt tóc cô em – chẳng cần phải sầu não quá như thế. Dù sao đôi lúc cũng phải thể hiện lòng can đảm. - Chị nói thì dễ lắm. Nếu như chị rơi vào hoàn cảnh của em… - Cứ tin rằng – Leonor sôi nổi cắt ngang – nếu như lúc nào đó chị nói ra lời nguyện ước, chị sẽ đủ sức để thực hiện nó. - Ồ, nhưng em không có đủ can đảm, chị giúp em với. - Sẵn sàng. Nhưng giúp thế nào? - Chị hãy nhờ Martin chuỷên cho Raphael những lời em không dám viết ra. - Có thể - Leonor trầm tư kéo dài – xét theo cách Rivas trả lời những câu gạn hỏi của chị về bạn của anh ta thì đúng là anh ta biết được nhiều điều. Nhưng cứ giả định là anh ta chuỷên lời cho San Louis là em vẫn yêu chàng như trước kia, chẳng lẽ như thế là đủ sao? Em cần phải tự mình giải bày với chàng và bằng cách nào đó bào chữa cho hành vi trước đây của mình. - Chị nói đúng, chị yêu quý ạ - Matilda buồn rầu đáp. - Em biết không – Leonor nói tiếp – trước khi có một bước quyết định em cần phải suy nghĩ. Em hãy hiểu thật rõ, vừa mới được Rivas cho biết rằng em vẫn yêu mình như xưa, tất nhiên là Raphael sẽ đến gặp em để nghe chính miệng em giải thích về những điều xảy ra, và em không thể từ chối chàng việc đó. Trong trường hợp ngược lại, thì bọn em sẽ chia tay. Nhưng sẽ là mãi mãi, bởi vì Raphael có đủ quyền để cho rằng em chỉ đơn thuần đùa cợt với trái tim của chàng. - Em yêu chàng và sẵn sàng làm tất cả, chỉ cần chị giúp em! – Matilda thốt lên, lau khô nước mắt và âu yếm nắm tay Leonor. - Thế là cuối cùng em đã quyết! – cô chị vui mừng – Em biết không, sự lưỡng lự của em thậm chí làm cho chị ngờ vực lòng chân thành trong tình yêu của em đấy. - Chà, chị hãy tin rằng em yêu chàng vô cùng! Suốt thời gian vừa qua em đã khóc biết bao nhiêu, và đôi lúc em nóng lòng muốn được nhìn thấy Raphael, để lại được nghe từ miệng chàng lời thề yêu đương. Thậm chí em đã tưởng rằng em có đủ sức để thắng nỗi sợ hãi. - Thôi được cứ chờ xem em có khả năng làm gì – Leonor đáp. - Em trông cậy ở chị, còn chị đừng bỏ rơi em nhé – Matilda dịu dàng hôn chị và thầm thì. - Một khi em không có can đảm viết cho Raphael thì em hãy gặp mặt chàng. Vì chuyện đó, như chị đã nói, Martin sẽ giúp chúng ta. - Chị cứ làm theo kế hoạch của chị. - Sẽ phải chuyển lời cho Raphael là chàng có thể gặp em ở Alameda. - Nhưng vào lúc nào ạ? – Matilda hỏi, giọng nói run run. Chỉ một ý tưởng về cuộc gặp gỡ với San Louis cũng đã làm cho nàng xúc động mạnh. - Ngày mai, chúng ta sẽ cùng đi và đưa theo cả Agustin. - Trời ơi! – Matilda thầm thì, mặt trắng bệch như thể Raphael đang đứng trước mặt nàng – Thế sẽ ra sao nếu ba em biết được? - Hãy để việc đó cho chị - Leonor trả lời. nàng càng trở nên can đảm hơn để nâng đỡ cô em họ yếu đuối. Matilda ôm chầm lấy nàng và nhiệt thành cám ơn với giọng đứt quãng vì nức nở. - Em không cần phải cám ơn chị làm gì – Leonor trìu mến nói – Chị hành động như thế không phải chỉ vì yêu mến em mà ở đây chị cũng có lợi ích của mình đấy. - Lợi ích ư? – Matilda sửng sốt ngạc nhiên ngước khuôn mặt đẫm nước mắt. - Đúng thế - Leonor đáp – chị có ý định chuộc lại lỗi của ba chị mà, như em nói nhiều lần, đã đuổi Raphael ra khỏi nhà em. Khi nói đến lợi ích của mình, Leonor còn giấu một nguyên nhân cực kỳ quan trọng thúc đẩy nàng thực hiện kế hoạc đã đặt ra. Đúng là nàng thực sự muốn sửa sai lầm do cha nàng gây nên nhưng ngoài ra nàng còn tha thiết mong muốn lãng quên và dịu bớt nỗi buồn bực đã chế ngự mình sau cuộc nói chuyện gần đây với Martin. Cuộc nói chuyện ấy không rời khỏi tâm trí nàng mà chính nàng là nguyên nhân mọi chuyện. Nàng yêu cầu Rivas cởi mở và khoái trá nghĩ đến sự thú nhận sẽ làm thoả mãn lòng kiêu hãnh của mình, thế nhưng nàng lại thành phố nghe một sự thật đắng cay. Lần đầu tiên tính hiếu thắng của Leonor bị giáng một đòn tàn nhẫn nên thật dễ hiểu khi nàng định trả thù kẻ xấc xược đã hạ nhục mình, và đồng thời cảm thấy nhu cầu không thể kìm nén được là phải hành động bởi vì đối với bản tính hăng hái và bồng bột của nàng thì thụ động chờ đợi là một sự hành hạ thật sự. tính khí sôi nổi đã cản trở Leonor tỉnh táo cân nhắc mối hiểm hoạ của kế hoạch vừa nghĩ ra đối với thanh danh của chính mình cũng như của người em họ. - Thế nhưng chị đã nghĩ đến mọi người khi trông thấy chúng ta ở Alameda và sẽ kể lại cho ba em nghe chưa? – Matilda hỏi sau một lúc im lặng. - Em hãy biết một điều – Leonor nổi nóng vì tính không cương quyết của cô em họ làm nàng bực bội – đã đến lúc phải lựa chọn dứt khoát, hoặc là em từ bỏ tình yêu với Raphael, hoặc là em thu hết sức lực để chống lại ý của cha em muốn tìm lựa chồng cho em theo sở thích riêng của ông. Khi đưa ra kế hoạch của mình, chị nghĩ rằng em đã dứt khoát chọn lựa Raphael nếu không thì chúng ta chẳng có gì để nói nữa! Hãy quên chàng đi. - Có thể đợi ít lâu để có điều kiện thuận lợi chăng? - Theo chị biết thì chồng chưa cưới của em đã chết một năm nay rồi, phải không nào? - Đúng. - Và suốt thời gian ấy San Louis không hề thử hoà giải một lần? - Không hề - Matilda thở dài buồn bã – cũng chính vì thế mà em cho rằng chàng coi thường em. - Thế nhưng rõ ràng là chàng yêu em mà. Song việc bị xúc phạm hoặc có thể là sự rụt rè đã ngăn cản chàng tiến một bước đầu tiên. Và một khi chính em không làm chuyện đó thì sẽ không thay đổi được gì hết. Từ nay chàng vẫn sẽ nghĩ rằng em đã lừa dối, còn cách xử sự của em chỉ càng làm cho chàng tin chắc thêm ở ý tưởng cay đắng ấy. - Em cũng tự hiểu như thế, nhưng chỉ cần nghĩ đến việc ba em biết là em đã thấy cuống lên rồi. - Gía như chị là em, chị đã làm mọi cách để rõ sự thật. nếu em yêu Raphael và tin tưởng rằng không khi nào yêu được ai khác thì sớm muộn gì điều bí mật của em cũng sẽ lộ rõ thôi. - Em đã định khuất phục, và âm thầm chịu đựng đau khổ. - Nhưng em muốn biết chắc chắn là Raphael đã quên mem hay chưa. - Đúng thế. - Em đã thú nhận với chị rằng sẵn sàng từ bỏ mọi thứ trên đời, chỉ cần lấy lại tình yêu của chàng? - Ồ, vâng ạ! Giá như em cũng can đảm được như chị! - Một khi không có đủ lòng can đảm, em hãy từ bỏ tình yêu của chàng trong lúc vẫn còn có thời gian. Em yêu cầu chị khuyên và nâng đỡ em, mà chị đã nói rõ chị sẽ làm gì nếu chị ở địa vị của em. Song nếu như ngay cả vì người mình yêu mà em vẫn không thể thắng lại được tính nhút nhát của mình thì hãy rút lui đi. Em đừng tự làm tổn hại thanh danh làm gì bởi vì xã hội sẽ tỏ ra khinh bỉ, còn em thì càng cảm thấy bất hạnh hơn. - Ô, không đâu! Em sẽ không từ bỏ tình yêu với Raphael – Matilda kêu lên – Chị nói hoàn toàn đúng, em đau khổ như vậy đủ rồi và có quyền giành hạnh phúc cho mình. - Như thế thì khác rồi, trong trường hợp ấy hãy dũng cảm lên! Âm thầm đau khổ thì nghĩa lý gì cơ chứ? Chị nghĩ thà đau khổ để giành lấy hạnh phúc còn hơn. - Em đồng ý với chị - Matilda cứng cỏi nói. - Có nghĩa là đã quyết. Chị sẽ nói chuyện với Martin. - Thế chị sẽ nói gì với anh ấy? - Chị sẽ nói rằng em yêu Raphael. Chị nghĩ là Martin cũng tự đóan ra điều ấy. - Rồi sao nữa ạ? - Chị sẽ nói là ngày mai từ lúc 1 đến 2 giờ chúng mình sẽ đi dạo ở Alameda, gần đài phun nước. San Louis có thể làm như vô tình gặp hai chị em và tiến lại gần nếu em chào hỏi chàng. - Hay lắm – Matilda thì thầm, cố nén cơn rung động đang lan suốt cơ thể. - Thôi, bây giờ chị sẽ về - Leonor vôị vã – vì còn phải kịp thời nói với Martin, ngay lúc anh ta ở văn phòng ba chị ra. Bằng không thì buổi tối có thể không còn cơ hội nữa đâu. Cỗ xe do ông Damasso phái đến đón Leonor đã chờ sẵn ở cửa. Lúc từ biệt, hai chị em họ hôn nhau âu yếm và giao hẹn sẽ gặp lại vào buổi tối. Leonor tìm chỗ ngồi thoải mái và cỗ xe mau chóng lăn bánh trên đường Chương 20 Trong lúc hai cô gái bàn soạn về Raphael và Leonor ra sức cổ vũ lòng can đảm trong trái tim của Matilda thì ngài Fidel Elias đang trên đường về nhà với tâm trạng đầy lo âu. Simon Arenal vừa thông báo rằng công việc lĩnh canh "El Roble" có chiều hướng phức tạp. Vẻ mặt của ông Fidel vô cùng ưu tư khi bước qua ngưỡng cửa căn phòng mà bà vợ ngồi gần như suốt ngày để đọc những cuốn sách của những nhà văn, nhà thơ yêu thích. Lần này bà đang khoan khoái mơ màng đến Adam trong trường ca "Thế giới là quỷ dữ" của Espronceda [1] và nghe thấy giọng nói của ông chồng đúng vào cái giây phút đọc đến đoạn nhân vật ấy khẩn khoản xin Salada trao cho mình con ngựa, y hệt Richard III đã làm khi bị nung nấu bởi lòng khao khát chiếm giữ vương quốc của mình. Sự xuất hiện của ông Fidel đã phá tan trạng thái hưng phấn và kéo bà trở về cuộc sống tầm thường. - Arenal báo tin là không chắc gì chúng ta được nhận lĩnh canh "El Roble" nữa đâu – ngài Elias mở đầu. Bà Francisca ngỡ ngàng nhìn lên. Ngoài ra đã từ lâu bà có thói quen không nêu ý kiến về công việc của chồng, nói chung bà thích bộc lộ quan điểm của mình trước những người khác hơn để mọi người có thể đánh giá đúng trí tuệ của bà. - ngài Simon Arenal thông báo cho tôi – ông chồng nhắc lại vì nghĩ rằng vợ không nghe hết lời mình – rằng ngài Pedro San Louis chưa trả lời chấp thuận việc lĩnh canh trang trại. Chắc ông ta còn phải suy xét thêm. - Biết làm thế nào, đành phải chờ thôi – bà Francisca đáp, nóng lòng muốn được tiếp tục đọc sách. - Bà nói nghe dễ lắm! – ông Fidel nổi giận – còn tôi cần sự đồng ý của ông ta vô cùng, bởi vì nếu bị từ chối thì chúng ta sẽ bị đe doạ phá sản. - Trong trường hợp đó thì phải tìm người khác để yêu cầu giúp mình. - Tôi đã tự nghĩ đến việc đó. Mà tệ hơn mọi cái ấy là nền chính trị khốn nạn này đã làm cho tôi mất đi mối thiện cảm của ông Pedro, người mà giờ đây tôi rất cần. - Vậy cuối cùng rồi ông cũng thừa nhận sự đứng đắn của tôi! – Bà Francisca long trọng thốt lên, tưởng rằng đấy là điều kiện thuận lợi để thanh toán với chồng về việc ông đã công khai hạ thấp bà trước mọi người. - Tôi biết tôi đang làm gì, tôi không phải là đứa con tốt và không cần đến lời khuyên của bà – ông Fidel bực tức đáp – Thôi ta nghĩ chuyện khác. Bà nghĩ sao, Agustin sẽ định cưới Matilda không? - Thật tình tôi không rõ. Người nào xếp đặt… - Thôi, không cần phải trả lời một cách quá sâu sắc làm gì – Fidel cáu kỉnh nhận xét – Tôi hỏi bà điều đó vì tôi quá bận rộn nên không có thì giờ cho nó, vả lại phụ nữ cũng thông thạo việc đó hơn. - Rất tiếc là tôi không có gì bổ sung cho điều đã nói – bà Francisca cắt lời, nóng lòng muốn tiếp tục được đọc sách. - Trong đầu óc bà chỉ toàn là sách vở với tình cảm uỷ mị mà thôi! – ông chồng phẫn nộ - vậy là một mình tôi phải lo toan cho hạnh phúc gia đình. - Thế ông muốn cái gì nào? Chẳng phải ông vẫn thường khẳng định rằng ngoài ông ra, trong nhà này không ai làm được trò trống gì hay sao? - Thì đúng là như thế, công việc là dành cho đàn ông. Nhưng không thể đổ mọi việc lên đầu tôi được và chẳng có hại gì nếu như bà cũng nghĩ đến hạnh phúc của con gái. Agustin là một đám hời, để vuột mất thì thật tội lỗi! Tôi sẽ tự bàn luận với ông Damasso về việc ấy, bởi lẽ không ai trong nhà này muốn giúp đỡ tôi hết. Thay vì trả lời, bà Francisca mở sách và làm ra vẻ đang đọc. Ông chồng đã giận giữ cực độ vớ lấy chiếc mũ và bước ra khỏi phòng với tâm niệm chắc chắn rằng một mình ông mới có khả năng làm luôn một lúc nhiều nhiệm vụ, bởi vì nhà tư sản đáng kính ấy, cũng giống như những ông bố thương con vẫn cho rằng xếp đặt số phận cho con gái cũng là một "phi vụ". Bà mệnh phụ uyên bác không hề mảy may ngạc nhiên với sự ra đi đột ngột của chồng. Từ lâu bà đã quen với cái kết cục như thế của mọi cuộc nói chuyện giữa hai vợ chồng. Nhưng sau khi quay về với giấc mơ Adam, bà rầu rĩ rất lâu việc con người mà số phận đã bắt mình gắn bó bằng những nút buộc không thể gỡ được lại quá xa lạ với thi ca đến thế. Kết luận buồn bã này cuối cùng đã buộc bà phải bỏ cả sách để suy tưởng đến George Sander, chính vì quý bà của chúng ta cũng giống như một nữ văn sĩ nổi danh, vẫn thấy ghê sợ gánh nặng gia đình. Mặc dù đường xá ở trong tình trạng cực kỳ tồi tệ không hề được chính quyền thành phố hạ cố đóai hoài tới như hiện nay, cỗ xe của ông Damasso mà Leonor đang trở về nhà vẫn phóng như bay. Cô gái chạy vụt qua sân và tiến về phía phòng của cha. Ngay từ lúc trên đường đi, nàng đã đắn đo suy nghĩ tìm cách tốt nhất để nói chuyện với Martin, bởi vì bản tính bộc trực thôi thúc nàng phải chân thật đến cùng. Tin chắc rằng chỉ có một mình Rivas trong văn phòng, nàng bước nhanh vào và đến gần bàn viết, nơi chàng đang làm việc. Vừa nhìn thấy Leonor, Martin đứng bật dậy. Tim chàng đập dữ dội làm cho gương mặt trong khoảnh khắc tái hẳn đi. - Xin anh cứ ngồi xuống – Leonor nói hơi có chút kênh kiệu. - Ồ không, cho phép tôi cùng đứng, thưa tiểu thư – Martin trả lời khi nhận thấy nàng tiếp tục đứng, hơi tì tay vào bàn. - Tôi có việc cần đến anh – Leonor vội vã tuyên bố, dường như lo ngại Martin giải thích việc nàng đến theo nghĩa khác. - Tôi xin hầu, thưa cô – chàng trai điềm tĩnh đáp với vẻ tự tôn mà ngay từ đầu đã làm cho cô gái kiêu hãnh để ý. - Tôi muốn nói về ông bạn San Louis của anh. Hôm qua anh đã kể cho tôi nghe về lời thú nhận của anh ấy với anh. Vậy thì anh ấy có nói tên người mà anh ấy yêu không? - Dĩ nhiên là có, đó là em họ của tiểu thư – cô Matilda Elias. - Theo anh nói thì Raphael vẫn yêu nàng như trước ư? - Ồ, vâng! - Anh nghĩ sao, liệu anh ấy có mừng hay không nếu biết rằng Matilda cũng đáp lại anh ấy như trước đây? - Tôi đoán chắc rằng tin này sẽ làm anh ấy hạnh phúc, thưa cô. - Thế thì anh hãy nói với anh ấy điều đó. Chắc rằng được nghe cái tin này từ bạn mình sẽ là niềm vui gấp đôi. - Tôi vô cùng sung sướng được báo tin cho anh ấy! – Martin nói rất nhiệt tình. Chàng trai nói những lời ấy với một tình cảm chân thực đến mức Leonor khẳng định, trái tim của Rivas là trái tim của người bạn hào hiệp không hề vụ lợi. Và cô gái ấy, mới hôm qua còn ấp ủ ý định trả thù bỗng mềm yếu hẳn đi. Rõ ràng là trên đường về Leonor đã sửa đổi kế hoạch đã bàn soạn với cô em họ, nàng bước ra cửa. - Xin hỏi một câu, thưa cô – Martin thốt ra – dù sao thì Raphael cũng cho rằng mình bị lừa dối. Liệu anh ấy có tin lời tôi chăng? - Tôi không biết. Nhưng nếu như lo lắng về chuyện đó thì anh ấy sẽ tìm được cách khác để xác định sự chính xác trong lời nói của anh thôi. Cô gái ra khỏi phòng, còn Martin thì bất lực buông người xuống ghế, gục đầu vào hai tay. "Trời ơi! Tôi là gì đối với nàng? – chàng cay đắng nghĩ – chỉ hơn người hầu một chút, nhưng lại thấp kém hơn quá nhiều so với bọn công tử thượng lưu vẫn vây quanh nàng". Những ý nghĩ quá buồn nản ấy đè nặng trong tâm trí chàng bởi vì Leonor đã nói với giọng ngạo mạn, còn trên trán thì lộ rõ vẻ bình thản hoàn toàn trong khi chàng bối rối một cách khủng khiếp. Đầu rối tinh những suy nghĩ u uất, Rivas làm nốt công việc một cách chiếu lệ rồi về phòng mình, song chỉ sau ít phút chàng đã ra khỏi nhà và đến chỗ San Louis. Như thường lệ, Raphael niềm nở đón bạn. - Không bao giờ cậu có thể đem đến cho tớ một tin vui như cái tin tớ đem đến cho cậu đâu – Martin nói. - Tin vui? – Raphael kêu to, lờ mờ đoán ra ý nghĩa của câu nói – cậu nói ngay đi! - Matilda yêu cậu! Raphael buồn rầu nhìn Martin - Bạn thân mến, đừng bao giờ đùa giỡn với cái mà tớ cho là hệ trọng nhất trong đời – chàng khẽ nói – vì cậu mà bây giờ tớ phải nếm trải những nỗi khổ cùng cực. ngay cả khi tớ không tin vào cái điều mà cậu khẳng định quá dễ dãi như thế thì cho đến giờ trong sâu thẳm tâm hồn tớ vẫn cứ cồn cào hy vọng kia mà. - Thế nhưng thực tế đúng là như vậy – Rivas đáp – Tớ rất thấu hiểu những đau khổ của cậu nên không gieo hy vọng hão huyền cho cậu làm gì. cậu nghe đấy! Và chàng kể lại cho San Louis nghe toàn bộ những lần nói chuyện của mình với Leonor, đặc biệt chi tiết về lần cuối cùng. Raphael ôm chặt lấy bạn, niềm vui của chàng vượt quá mọi giới hạn. - Không phải cậu chỉ đem lại cho tớ hạnh phúc – chàng sôi nổi – cậu đã trả lại cuộc sống cho tớ! Vừa dạo bước khắp phòng, San Louis vừa không ngừng kể lể về niềm hân hoan của mình và những hy vọng vừa hồi sinh. Trước mắt Martin hiện lên toàn bộ chi tiết của thiên tình sử trong trắng và cuồng nhiệt đã từng ngập tràn trong trái thơm của Raphael, đến mức Martin bỗng thầm ghen với chàng. - Mà sao chúng mình hoàn toàn quên mất cậu nhỉ, Martin thân mến – Raphael chợt nhớ khi ngồi xuống ghế - thế còn tình yêu của cậu thì sao? - Chẳng có gì mà bàn về nó đâu – Rivas thốt lên cay đắng – tình yêu của tớ không có quá khứ, không có thực tại, không có cả tương lai, nó hoàn toàn vô vọng! thật là điên rồ khi yêu nàng. Cậu đã có lý khi nói rằng tớ cần được chữa trị cho hết căn bệnh của chính mình. Cậu thấy đấy, nàng đã nói chuyện với tớ chỉ vì muốn chuỷên cho cậu lời nhắn nhủ của Matilda mà thôi. - Chớ có nhụt chí, Martin! Sớm muộn gì thì Leonor cũng sẽ yêu cậu. Cứ thử suy xét xem, nàng đã quan tâm đến số phận của cô em họ biết bao nhiêu, và điều đó có nghĩa là nàng có trái tim cao quý và nhất định sẽ nhận rõ giá trị của cậu. Giờ đây tớ không chỉ sẵn sàng giảng hoà với nàng mà thậm chí với cả cha nàng nữa và tớ từ bỏ ý định trả thù các điều độc ác ông ta đã làm với tớ. Martin cầm mũ định ra về. - Cậu đừng vội – Raphael ngăn chàng lại – Chúng mình sẽ cùng đi ăn trưa. Bây giờ chúng mình đến gặp dì tớ, để bà mừng cho tớ chứ! Rồi sau đó tớ còn rất nhiều điều còn phải bàn với cậu. Từ tất cả những điều cậu kể, tớ hiểu là phải gặp và nói chuyện với Matilda. Nếu tớ không lầm thì Leonor đã nói… - Rằng nếu như lo lắng về việc đó thì cậu sẽ tìm được cách để xác định sự chính xác của những lời tớ nói. - Đó, đó! Thế nghĩa là cần phải nghĩ ra cách để gặp được Matilda, cậu rõ là người sáng trí. Vậy cậu làm gì nếu ở địa vị tớ hả? - Có lẽ tớ sẽ viết thư cho nàng, đó là cách đơn giản nhất. - Tớ không chịu đựng nổi thư từ đâu! Tớ muốn nghe giọng nàng, muốn nói với Matilda rằng tớ yêu nàng còn hơn cả trước kia nữa. cậu thử nghĩ ra cái gì đó khác đi. Những lá thư tình hoặc là quá lạnh nhạt, hoặc là bay bướm đến tức cười. Hơn nữa, nếu nàng tự nghĩ đến chuyện viết cho thì đi một lẽ…Riêng tớ, tớ ước ao được nhìn thấy nàng. - Trong thư cậu có thể đề nghị gặp gỡ. - Nhưng mà ở đâu? - Cứ để nàng tự quyết định việc đó. - Thôi được, tớ sẽ viết cho Matilda. Đôi bạn được mời vào bàn. Vừa mới bước qua ngưỡng cửa phòng ăn, Raphael đã báo tin vui cho bà dì làm gương mặt bà Clara sáng rỡ. Trong bữa ăn, khi người hầu đã đi khỏi phòng, Raphael nói: - Dì ơi, dì hãy nói ngay với cậu Pedro về mọi chuyện vừa xảy ra đi, cháu dường như đã linh cảm được nên đã xin lui vài ngày để suy nghĩ. - Dẫu sao thì di phải nói thế nào cho cậu ấy đây? – bà Clara hỏi. - Dì hãy giải thích cho cậu ấy rằng đây là cơ hội vô cùng thuận lợi để hoà giải với ông Fidel. Nếu cậu Pedro đồng ý thì cháu xin từ chối lĩnh canh "El Roble" vì lợi ích của cha Matilda, và chúng ta sẽ quên chuyện cũ đi. Khi chấp thuận gả Matilda cho cháu nếu ông Fidel yêu cầu thì cháu sẽ tiếp tục học tập để trở thành luật sư, nếu ông Fidel muốn cháu cũng sẽ đến một trang trại nào đó và sẽ thử sức với giúp đỡ của cậu Pedro. Dì thân yêu, tất nhiên dì đủ sức thuyết phục cậu Pedro, cậu ấy cao thượng và yêu quý chúng ta. Cháu không nghi ngờ việc cậu ấy sẽ đáp lại nguyện vọng của cháu. Sau khi từ biệt bà Clara và Raphael, Martin trở về nhà. gia đình ngài Ensina đã ăn trưa xong và bước lên cầu thang, chàng trai nghe thấy có tiếng đàn dương cầm, vào giờ này Leonor thường chơi đàn cho cha cô nghe. Cô gái xinh đẹp đã định trong bữa ăn trưa sẽ cư xử với Rivas một cách khinh mạn và lạnh nhạt để trừng phạt chàng vì những lời chạm tự ái của nàng ghê gớm. Khi nhận thấy chàng trai vắng mặt, nàng hiểu ngay rằng chàng đến chỗ San Louis và quyết định sẽ thực hiện ý đồ của mình vào buổi tối. Leonor cảm thấy sung sướng trước sự việc ấy – nàng tin rằng sẽ có thể bắt Rivas phải tiếc cay tiếc đắng về những lời nói xấc xược của chàng. Chú thích: [1] Espronceda – I – Delgado Hose (1808 – 1842) Nhà thơ Tây Ban Nha, đứng đầu trường phái lãng mạn Chương 21 Sau cuộc vui đáng nhớ ở nhà bà Bernarda, cậu con đầu của ngài Ensina định bụng sẽ hạ cố kết bạn với Rivas. Những động cơ ích kỷ ẩn náu trong hành vi của con người đã buộc chàng công tử thủ đô phải kiếm tìm tình thân nơi chàng trai tỉnh lẻ ăn vận xoàng xĩnh mà mới cách đây không lâu còn bị chàng ta khinh rẻ. "Martin có thể cùng đi với mình đến nhà Molina và sẽ rất có ích cho mình" – Agustin tự nhủ. Suy tính ấy đã giúp chàng ta chiến thắng lòng kiêu ngạo vốn có của mình để cư xử bình đẳng với Martin. Để bạn đọc hình dung rõ hơn thâm ý của Agustin khi tự nhủ "Martin sẽ có ích cho mình", cần phải nói về vài tính cách và lề thói của dân thủ đô chúng ta. Một chàng trai bắt đầu thăm viếng một ngôi nhà. Cái thúc đẩy chàng tra đến đây chính là tình yêu – ngôi sao dẫn đường cho mọi con người trẻ trung. Trong các cuộc liên hoan gia đình, không phải lúc nào cũng có được bầu không khí tự nhiên thoải mái, vậy là kẻ si tình dù là đã được ở bên đối tượng hoài vọng của mình mà vẫn không dám thốt ra những lời yêu đương, hơn nữa chàng ta còn e ngại rằng những lời lẽ ấy sẽ lọt vào tai những người không đáng được nghe. Thế nhưng như chúng ta biết, loài người rất sùng bái tình yêu. Và đối với kẻ đang yêu thì hôm nay sẽ không còn thoả mãn với cái đã thoả mãn từ hôm qua. Những ánh mắt chứa chan lời bỉêu lộ một cách tuyệt hảo cái mức độ tình cảm được Standan gọi là "sự cảm phục thuần tuý" đã không còn đủ sức đóng vai trò tiếng nói cho một trái tim đang sa vào mức độ cao hơn của thứ tình cảm mà chính tác giả này mệnh danh là "sự thán phục đầy trìu mến". Giờ đây kẻ si tình bị choáng ngợp bởi ước muốn không thể kìm nén là được nghe giọng nói của người tình và thổ lộ với nàng những nỗi đau ngọt ngào trong tâm hồn mình. Song làm sao thực hiện được việc đó ở cái phòng khách đang kéo dài những câu chuyện đạo mạo nhạt nhẽo và khó có thể dành được một phút cho việc tâm tình với cô gái? Lúc ấy một người bạn sẽ đến trợ lực. Chàng ta có thể thu hút sự chú ý của bà mẹ thượng lưu lắm lời và tốt hơn nữa là cả những chị em gái có cặp tai thính hơn bất kỳ ai. Còn kẻ si tình của chúng ta lợi dụng cơ hội không bị ai quấy nhiễu để giải bày một cách hùng hồn những tình cảm được thêu dệt bằng những lời bóng gió xa xôi hay những thán từ hay ho nhất. Ích lợi mà Agustin dự định trong tình bạn với Martin là như thế bởi vì mặc dù rất ham mê bài bạc, bà Bernarda vẫn cảnh giác trước mọi mối nguy hiểm nhỏ nhất, và kể từ lúc cô con gái lớn được chàng trai giàu có ái mộ thì bà càng giữ miếng hơn. Vừa mới từ chỗ San Louis về, Martin được chàng Ensina nghênh tiếp, chàng ta bước vào phòng, miệng hát một bài tiếng Pháp. - Anh không đến nhà Molina nữa à? – vừa hỏi chàng ta vừa mời Rivas một điếu xì gà hảo hạng. - Không – Martin đáp. - Và cũng không có ý định sao? - Thực tình thì tôi không nghĩ đến việc đó. - Nhưng các cô rõ ràng là xinh xắn đấy chứ? - Vâng, tôi thấy rất thích hai chị em. - Tối nay tôi định đến thăm họ. Anh có muốn đi cùng không? - Sẵn lòng. - Anh làm quen với Adelaida ra sao? - Thực ra tôi không được nàng cảm mến đến mức như anh – Martin mỉm cười. - Tôi thấy là anh đã được báo là tôi si mê nàng. - Tôi hiểu điều đó ngay từ ánh mắt đầu tiên. - Và anh đã không lầm, anh bạn ạ! Trong số những người đẹp của chúng ta, tôi không thích ai bằng Adelaida. - Rất buồn – Rivas buông xõng. - Tại sao thế? - Tại vì sự ham thích của anh có thể biến thành sự đam mê và đẩy anh đến chỗ thiếu cân nhắc. - Anh cho thế nào là thiếu cân nhắc? Ở Paris tất cả đều dan díu như thế. - Tôi nói về sự thiếu cân nhắc cơ. Bởi vì anh còn nghĩ đến chuyện cưới Adelaida nữa mà. - Ô, bạn quý mến! anh thật là chẳng biết gì về thế gian! Mấy cô gái ấy hiểu rất rõ rằng những chàng trai thuộc tầng lớo như tôi không đời nào lại cưới họ. Martin viện dẫn mọi thứ lý lẽ về đạo đức nảy ra trong óc, nhưng thật vô ích. Anh chàng đỏm đáng vẫn bám chặt lấy những quan niệm đã tiêm nhiễm ở Paris và chỉ nhắc lại là Rivas chẳng biết gì về thế gian cả. - Chỉ có một điều chính xác: tôi yêu nàng – Agustin tuyên bố nhằm chấm dứt những thuyết giáo chán ngấy của Rivas – và tôi sẽ đến ngôi nhà ấy hoặc là cùng với anh hoặc là một mình. Tất nhiên tôi sẽ rất tiếc nếu như anh không nhập hội với tôi. - Một khi anh đã quá yêu cầu như thế, tôi sẽ đi cùng – Martin đáp và chấp thuận đi cùng Agustin là vì qua San Louis, chàng đã biết tính cách của Adelaida, và biết nàng mơ ước lấy được một người giàu có nào đó\ - Thế là hay nhất anh bạn ạ! – Agustin mừng rỡ - Tôi thấy anh là một người quảng giao. Hơn nữa chính anh cũng không có hại gì khi giải trí một chút, dù sao thì cuộc sống của chúng ta ở thủ đô cũng quá ư tẻ nhạt! như vậy là chúng ta nhất trí rồi nhé. Tôi đi thay quần áo và sau mười lăm phút sẽ ghé qua anh. - Thôi được, tôi sẽ không giữ anh – Rivas đáp, thầm nghĩ rằng thật ra mình cũng cần tiêu khiển chốc lát cho đầu óc bớt đi những ý nghĩ buồn khổ. Chàng Ensina vừa ra khỏi, Martin đã đắm mình trong suy tư "Mỗi ngày mình càng yêu nàng mãnh liệt hơn, dù rằng hy vọng được đáp lại mỗi lúc một thêm mờ mịt, có tốt hơn chăng nếu như mình làm theo Raphael và Agustin – dành hết tâm huyết cho những phiêu lưu tình ái để không còn chỗ cho sự tĩnh lặng?" Chàng mặc quần áo, song ý nghĩ này cứ khoan sâu vào tâm trí không chịu buông tha. Đối với kẻ thất bại trong tình yêu thường chỉ có một lối thoát: lấy độc trị độc! Quyết định ấy cũng nảy sinh ở Martin khi lòng tự ái của chàng đã bị sự kiêu ngạo của Leonor làm cho tổn thương nghiêm trọng. Dòng suy tư của chàng bị Agustin cắt đứt, chàng ta xuất hiện trong bộ y phục như trong phiêu lưu tình ái của mình… Nhưng chúng ta hãy quay về với Leonor. Nàng vẫn tiếp tục chơi dương cầm. Điều làm cho nàng vui thích là nàng đã bộc lộ/ được một cách rất tự nhiên sự thờ ơ hoàn toàn của mình với Rivas, người mà giờ đây nàng nóng lòng chờ đến cùng bằng sự khinh miệt. Làm sao chàng ta lại dám tuyên bố ý định của mình kháng cự lại tình yêu cơ chứ? Chẳng lẽ điều đó không phải là sự thách thức láo xược đối với sắc đẹp của nàng – cái sắc đẹp đã làm cho tất cả không chừa một ai, gục ngã. Khi đã chán âm nhạc, nàng đậy nắp đàn lại rồi chuỷên qua ghế sô pha ngồi trầm tư. Mới nghe những tiếng bước chân ngoài sân, tim nàng bắt đầu đập hối hả. Song lần nào Leonor cũng bị thất vọng, và thế là nàng đón khách một cách lịch sự nhưng lạnh nhạt. buổi tối kéo dài tưởng như vô tận, thêm vào đó là sự thiếu vắng Matilda – người mà nàng muốn giải thích vì sao mình đã giấu Martin những chi tiết của kế hoạch ban sáng đã cùng bàn soạn. Tin chắc Rivas sẽ không đến, Leonor vô cùng phẫn uất, hãy nghĩ xem, kẻ xảo quyệt đã thoát khỏi sự trừng phạt mất rồi! Không, đó thật là điều đáng công phẫn – hắn trốn ở đâu đó và làm cho nàng mất đứt khả năng trừng phạt sự láo xược! Trong những giây phút ấy Leonor thành tâm nghĩ rằng lối cư xử của chàng trai gây cho nàng sự xúc phạm nặng nề. Chẳng lẽ không phải là mọi người đều phải mê đắm sắc đẹp của nàng hay sao? Ông Damasso không hề lưu ý gì đến cả cô con gái đang tức giận lẫn bà vợ suốt tối cứ ngủ gà ngủ gật, tay ôm Diamela. Ông kiên định đánh lùi các cuộc tấn công của ông Fidel cùng ông Simon Arenal và về phần mình ông công kích chính phủ. Về đến nhà, ông Fidel thấy ở phòng khách có một mình bà vợ đang say sưa với cuốn tiểu thuyết gì đó của George Sander như thường lệ. còn Matilda do đau buồn không đến chỗ ông bác được có lẽ đã về phòng riêng. Suốt cả buổi tôi ngài Elias đã phụ hoạ với người bảo trợ của mình để chửi bới thậm tệ phe đôi lập nhưng trên đường về thì kẻ ủng hộ chính phủ kiên định ấy lại bắt đầu ngả theo suy nghĩ cho rằng, một khi mình chuỷên sang phe đối lập, có lẽ sẽ đạt được yêu cầu gia hạn lĩnh canh trang trại "El Roble" cũng không chừng. Còn bây giờ, đứng trước mặt bà Francisca, ông dõng dạc trình bày các suy tính khác về việc đó, đại loại ntt này: - Điều chính yếu là đừng bị nhầm lẫn! bởi vì nếu như tôi thoái lui khỏi phe chính phủ thì sẽ mất lòng tin của Simon Arenal, ông ta tự coi mình là một người nhất quán và sẽ mãi mãi quay lưng lại với tôi. Chính trị thật là khốn nạn. Bà Francisca do đọc sách nhiều mà có các kỉêu triết lý, thốt lên: - Ông nghe này, tôi cũng không nhớ một tác giả nào đã nêu ra tư tưởng cho rằng chính trị là cái vòng lửa và… - Tôi cóc cần ông tác giả ấy với cái vòng của ông ta – ông Fidel sốt ruột cắt ngang – chỉ cần ông Pedro lại chấp thuận cho tôi phát canh "El roble" là biển đối với tôi sẽ thành cái ao ngay[1] Bà Francisca chỉ biết ngước mắt nhìn trời, dường như muốn nói "Hỡi đấng tối cao, số phận đã gắn bó con suốt đời với một kẻ lăng xăng khốn khổ biết bao!" Chú thích: [1] Nguyên văn: Biên chỉ nông đến đầu gối ------------- Chương 22 Khi Martin cùng Agustin bước vào phòng khách của bà Bernarda, bà chủ nhà dang bày bàn chơi lombe. - Thế nào mấy bạn trẻ? – bà lớn tiếng gọi hai người bạn của Amador còn đang cùng chàng ta và viên sĩ quan cảnh binh tán gẫu với mấy cô gái – Tỏ tình thế là đủ rồi, tốt hơn hết chúng ta chia bài đi thôi. Các chàng trai vội vã nghe lời. Chợt thấy các tân khách, bà chủ bước ra đón, tay vẫn không rời cỗ bài. - Lạy Chúa, xin bà đừng bận tâm – Agustin nhã nhặn nói. - Có gì mà bận tâm hả chú bồ câu bé bỏng – bà Bernarda trả lời. - Vì Chúa, mong bà đừng bận lòng làm chi – chàng Ensina tiếp tục với nụ cười mê hồn. - Chao ôi, người bạn Pháp của chúng ta bỗng trở nên lịch thiệp quá! – bà Bernarda phá lên cười – Anh có muốn chơi bài với chúng tôi không? - Để lát nữa đã, thưa bà – Agustin trả lời – bởi vì chúng tôi còn chưa chào hỏi các tiểu thư xinh đẹp của bà. Bà Bernarda gọi to hai cô con gái đang ở phòng bên: - Hãy mang theo nến và sang đây cùng ngồi đi các con. Adelaida và Eldemira ngoan ngoãn vâng lời cùng bước vào phòng với viên sĩ quan tay cầm cái giá cắm nến. - Tôi yêu những quân nhân biết tuân lệnh! – bà Bernarda tỏ lời khen ngợi chàng trai lúc nãy đã ngồi cạnh Edelmira sau khi đặt cây nến xuống. Agustin lập tức hiểu rằng mình sẽ không có cơ hội để tâm tình với Adelalida và quyết định chơi trò ranh mãnh. Chàng ta quay ra tâng bốc giọng hát của Amador. - Tôi thật sự thán phục giọng hát của anh! – chàng ta nói với con trai bà Bernarda, còn hắn thì sẵn lòng nhận một điếu xì gà. - Anh thích bài hát nào nhất? – Amador hỏi. - Bài nào anh thích nhất thì tôi cũng thích. Mà bài nào tôi cũng thích cả. Amador lên giây đàn ghitar rồi vừa tự đệm vừa hát theo mô tip những bài hát rất cổ xưa. Nếu như yêu…xin em hãy biết Không việc gì anh phải sầu đau Anh muốn được yêu không dối lừa nhau Còn nếu không, xin nói lời vĩnh biệt! Lợi dụng sự ồn ào, Agustin thì thầm với Adelaida một cách đắm đuối: - Tôi khát khao được tình yêu của cô. - Thế ông có thể tự chứng minh ra sao? - Tôi ư? Bằng bất cứ cách nào mà cô yêu cầu. - Nếu như ông yêu tôi như vừa nói thì chỉ cần lời hứa cũng đủ tin rồi, không cần phải chứng minh. - Không một lần nào tôi không bị quấy rầy khi nói chuyện với cô – Agustin phân trần – Chính vì thế một lần nữa tôi cầu xin cái đã cầu xin lần trước. - Lần trước ư? Về điều gì thế? Tôi quên mất rồi. - Về một cuộc gặp gỡ. - Lạy Chúa tôi! ông muốn nói gì kia chứ! - Tại sao cô khắt khe quá thế? – Agustin phàn nàn. - Một khi tôi đồng ý, có nghĩa là tôi tự hạ mình trong mắt ông. Phải chăng không đúng? - Chẳng lẽ cô lại nghi ngờ sự cao thượng của tôi? - Trái lại ông quá cao thượng là khác! - Vì sao lại "quá"? - Vì rằng ông sẽ không bao giờ cưới tôi làm vợ, ông cứ thành thực điều đó di. Nói xong, Adelaiđa nhìn lên kẻ theo đuổi mình dò xét. Chưa khi nào nàng thẳng thắn như thế đối với chàng ta. Còn Agustin bị những lời ấy làm cho bối rối nên hơi do dự một lát, nhưng ngay sau đó, dựa vào cái đạo đức đáng ngờ vừa được Rivas răn dạy ngày hôm ấy, chàng ta trả lời không chút đắn đo: - Tại sao cô có thể nghi ngờ việc đó? Vẻ bối rối của Agustin không giấu được Adelaida và nàng không tin, nhưng cũng không để lộ ý nghĩ của mình. Ngược lại, cô gái giả vờ vui vẻ hỏi: - Ông không định lừa dối tôi chứ? Ông thề đi! Đã lỡ nói dối, Agustin trả lời không chút phân vân: - Xin cô cho phép, tôi thề! Việc chàng du đãng sẵn sàng thề nguyện đã làm cho Adelaida hoàn toàn tin tưởng rằng chàng ta không hề chân thành. - Ô, giá như đó là sự thật! – nàng thốt lên với sự nhiệt thành giả tạo. - Tôi xin thề đó là sự thật – Agustin vội đáp, nhầm tưởng những lời nói của nàng là thành thực – Cô cứ cho hẹn gặp và chúng ta sẽ bàn mọi chuyện. Amador ngừng hát nhưng Adelaida còn kịp nói nhỏ với Agustin: - Ngày mai, vào lúc nửa đêm. Cổng sẽ không bị khoá đâu. Agustin cố không nhảy lên khỏi chỗ vì vui mừng, gương mặt chàng ta sáng rỡ, hai mắt long lanh. - Kể từ nay tôi là người hạnh phúc nhất trần gian! – chàng ta say sưa thầm thì vì sợ người khác nghe thấy. - Còn bây giờ thì ông đổi chỗ đi, mẹ tôi đang nhìn kìa – Adelaida nói, hầu như không mấp máy đôi môi. Tâm hồn bay bổng trong niềm vui thành công, chàng công tử tiến lại phía trước bàn chơi bài, chàng ta dừng chân một chút ở chỗ Amador và rối rít khien mặc dù không hề nghe câu hát nào. - Người Pháp của chúng ta đây rồi – bà Bernarda mừng rỡ, tay vẫn giữ tiền đặt cửa – Anh có muốn đặt con bồi không? Martin ngồi im lặng ở một bên. Giống như mọi kẻ si tình, chàng cảm thấy cô đơn giữa những người ồn ào, chàng lắng nghe Amador và trong đầu chàng vô tình hình thành những vần thơ lộn xộn về một mối tình vô vọng. Khi bài hát kết thúc, Rivas ngước mắt lên và bắt gặp ánh mắt của Edelmira chăm chú nhìn mình. Ý muốn tìm kiếm sự an ủi trong tình yêu với một người đàn bà khác lại nảy ra trong trí óc chàng trai. Trong ánh mắt của Edelmira cũng đọng lại một nỗi buồn giống như nỗi buồn của chàng. Trong khi đó Amador mời viên sĩ quan cảnh binh nếm rượu mùi tự chế để cho biết ý kiến, Ricardo Kastanois không thể khước từ cái sứ mệnh vinh dự ấy. Rivas lợi dụng việc này để ngồi gần lại Edelmira. - Tôi không ngờ được gặp lại ông sớm thế - nàng nói. - Vì sao vậy? – Martin hỏi. - Tôi có cảm tưởng là lần trước ông không vui lắm thì phải. - Nhưng tôi đã nói chuyện với cô ít phút, và như thế cũng đủ để cho tôi muốn đến đây lại. Nói xong Martin chăm chú nhìn cô gái để đoán xem nàng sẽ đáp lời ra sao. Ý nghĩ đi tìm sự an ủi trong tình yêu mới vẫn chưa rời khỏi chàng. Edelmira nhìn chàng sửng sốt với vẻ trách móc: - Chẳng lẽ ông cũng giống như mọi người khác sao? - Tại sao cô lại hỏi tôi về chuyện ấy? - Tôi đã tưởng rằng ông không giống như người khác kia đấy. Rivas còn chưa đủ kinh nghiệm để hiểu được ý nghĩa của những lời thường được phụ nữ nói ra như thế. Chàng không hề ngờ rằng vẻ ngạc nhiên trước lời tán tụng chàng của cũng như câu nói cuối cùng mà Edelmira thốt lên với giống đặc biệt lại hứa hẹn cho chàng sự thành công trong tình yêu. - Thế cô cho tôi là người như thế nào? - chàng hỏi. - Một người chân thật và không thể đùa cợt với những điều nghiêm túc – cô gái trả lời. Trong tâm hồn nhạy cảm và tế nhị của Martin lời nhắc nhở mộc mạc về danh dự ấy vang lên nư sự quở trách cay nghiệt. Chàng mau chóng hiểu rằng chỉ chút xíu nữa là mình đi vào con đường không xứng đáng cho một người đứng đắn và trong trí não chàng hiển hiện thiên tình sử có tính cách răn đe của Raphael cũng như những cắn rứt lương tâm mà bạn mình đã thổ lộ sau khi thú thật mọi việc. - Xin đừng nghĩ tôi là phỉnh nịnh – chàng mở lời – Tôi đã nghĩ ngợi nhiều về cuộc nói chuyện giữa chúng ta và thật tình tôi muốn gặp cô. Cô đã rất chân thành khi kể cho tôi những nỗi đau buồn của mình, về sự bất mãn trong cuộc sống, làm cho tôi có thiện cảm thật sự, vì rằng trong số phận của chúng ta có nhiều nét chung. - Bây giờ thì ông nói theo cách hoàn toàn khác rồi – Edelmira thốt lên – và giống nói ấy tôi thích vô cùng. - Tất cả những điều tôi nói hôm nay là sự thật hoàn toàn – Martin nhấn mạnh. - Tôi rất muốn nghĩ như thế, và sẽ rất vui nếu như có một lúc nào đó ông cũng tin tưởng ở tôi và tâm sự với tôi cũng cởi mở như lần trước tôi đã tâm sự. - Khởi đầu cho việc ấy đã có rồi đấy thôi, chẳng phải tôi đã nói với cô là trong số phận của chúng ta có rất nhiều nét chung hay sao? Câu chuyện tâm tình ấy kéo dài rất lâu. Trong mắt Edelmira, Martin đúng là nhân vật lý tưởng mà các cô ham mê tiểu thuyết hằng mơ ước, chính vì thế mà nàng vô cùng buồn rầu khi cho rằng Rivas cũng có thể phung phí những câu tán tụng rẻ tiền như Ricardo và những gã trai vẫn đến nhà mình. Nàng mong muốn tột cùng chiếm được tình cảm dịu dàng của chàng trai. Đó cũng là khát vọng của những trái tim đa cảm, ghê tởm cực độ trước những lời tỏ tình thô tục. Martin đã bị lương tâm dằn vặt ghê gớm vì cái ý định hưởng thụ một tình yêu mà mình không thể đáp lại nên bây giờ chàng rất sung sướng khi Edelmira đề nghị với mình một tình bạn đầy lãng mạn. Chàng càng có cảm tình hơn với cô gái dễ thương này. Chàng phỏng đoán nàng có một tâm hồn nhạy cảm hiếm thấy và hiểu rằng người phải khinh rẻ đến mức nào những kẻ chiếm được tình yêu nhưng hoàn toàn không có khả năng hiểu được giá trị cao quý của bản tính nàng. Trong nỗi buồn của nàng ẩn chứa một vẻ gì đó cực kỳ thi vị mà không phải ai cũng cảm nhận được. Vậy là, say đắm trước vẻ đẹp tâm hồn của Edelimira, Martin đã vô tình hé mở cho nàng bí mật của trái tim mình. - Xin tiết lộ với cô một sự thật: tôi đang yêu mà không có chút hy vọng nào được đáp lại. Lời thú nhận chân tình của Martin không chỉ xuất phát từ mong muốn tỏ ra cởi mở mà còn từ ước vọng vừa mới nảy sinh: một lần và mãi mãi chấm dứt với sự cám dỗ đi tìm sự an ủi trong tình yêu với Edelmira. Còn những lời nói a lại làm trái tim cô gái thắt lại vì đau đớn. Chúng đã dập tắt những hy vọng mơ hồ vẫn cháy leo lét trong suốt cuộc chuyện trò với Martin. Nhưng dù sao trong lòng nàng cũng trỗi dậy một nỗi tò mò, điều bí mật được trao gửi cho mình vẫn còn chưa tiết lộ đến cùng, người đàn bà đó là ai. - Người được ông lựa chọn chắc là giàu có và xinh đẹp? – nàng hỏi. - Nàng thật tuyệt vời! – Martin xúc động thốt lên. Câu chuyện tạm ngưng, sự xuất hiện của Amador và Ricardo Kastanios làm cho nó bị gián đoạn. vừa bước vào phòng, cả hai đồng thanh tuyên bố rằng rượu mùi thật là hảo hạng. Rivas đứng lên. - Tôi hy vọng rằng ông sẽ còn đến thăm chúng tôi? – Edelmira hỏi. - Tôi sẽ coi cô như một người bạn mà tâm hồn tôi sẽ mãi mãi gắn bó – chàng trai nói thật lòng. Khách khứa xúm quanh bàn chơi bài, bà Bernarda đã thắng được một trăm peso và vui vẻ nhường chỗ cho Amador. Giờ thì hắn là người giữ tiền đặt cửa. Agustin Ensina bị thua nhiều nhất. Thắng lợi trong tình yêu làm đầu óc chàng ta quay cuồng nên chơi bài một cách thờ ơ và liều lĩnh, hơn nữa chàng ta muốn Adelaida cảm phục sự rộng rãi của mình. Để đốt nóng thêm hưng phấn cho Agustin, Amador ra lệnh đem đến một chai rượu mùi nữa và các con bạc cứ mỗi lần đặt tiền lại nốc cạn một ly lớn. Khỏi cần nghi ngờ rằng kẻ kế thừa xứng đáng của bà Bernarda co hàng kho dự trữ những thủ thuật để làm cho các con bạc loại này móc hết túi tiền của nhau. Có chăng hịo chỉ khác với bọn kẻ cướp ngoài đường ở cái vẻ lịch thiệp mà thôi! Có thể nghĩ rằng Amador đã thông đồng với chính vận số, bài của hắn đỏ tới mức chỉ sau mười lăm phút Agustin chẳng còn peso nào. - Tôi xin chơi chịu – chàng công tử la to, lật đổ cả ly rượu vang. - Tuỳ anh thôi – Amador đáp – nhưng nếu ở địa vị anh thì tôi không chơi nữa. - Vì sao lại như thế hả? – Agustin tỏ vẻ bạo dạn. - Điềm gở. - Tôi không sợ cái đó – con bạc đen đủi vênh váo nói và nhìn lũ bạn chơi đáng khinh với vẻ trịch thượng. Amador và các bạn hữu đưa mắt nhìn nhau đầy ý nghĩa. - Anh đặt bao nhiêu? – Amador đưa bài ra hỏi. - Sáu đồng vàng cho quân bảy rô – Agustin buột miệng nói bừa. Sau một tiếng đồng hồ, chàng Ensina thua đến một nghìn peso, rồi nửa giờ sau số tiền thua gấp đôi. Lần này thì Martin can thiệp và kết thúc cuộc chơi. - Đem giấy đến đây cho tôi ghi nhận – Agustin nói với Amador. Trên giấy ghi rõ số nợ là hai nghìn peso, Agustin đã định ký tên, nhưng bắt gặp ánh mắt thán phục của Adelaida, chàng ta sửa số "hai" thành số "bốn" với vẻ ngang tàng của một kẻ say sưa. Trên đường về nhà, chàng Ensina bị men rượu và thắng lợi torng tình yêu khích động cứ tự khen mình về việc khéo léo chinh phục được trái tim nàng Adelaida bất khả xâm phạm, không quên tô điểm câu chuyện bằng những từ tiếng Pháp như vẫn thường làm. Sau khi khách khứa về hết, bà Bernarda cùng Adelaida và Amador ngồi quanh bàn lombe. Edelmira đã về phòng mình sau khi được bà mẹ tiếp tục thuyết giáo về việc bất kỳ cô gái nào cũng phải tóm chặt phu quân tương lai béo bở. Amador khóa cửa lại rồi đến gần mẹ và chị gái. - Thế nào, chị thông báo đi! – hắn nói với Adelaida. - Ngày mai, lúc nửa đêm – người đẹp tiết lộ. - Chà chà! – bà Bernarda long trọng thốt lên – Chàng người Pháp ngọt ngào của chúng ta đã xin gặp gỡ rồi hả? - Và không phải lần đầu – Adelaida tiếp lời. - Cái bọn nhà giàu ấy cứ cố lừa cho được một cô gái vô tội – Amador ra vẻ phẫn nộ tuyên bố - được rồi, gã này sẽ phải trả giá đắt. - Như thế là ngày mai con sẽ đón tiếp chàng ta chứ? – bà mẹ đáng kính hỏi. - Chứ còn gì nữa! – Amador thốt lên. - Thế bỗng dưng chàng ta không muốn nữa thì sao? – bà Bernarda ngờ vực. - Đừng lo mẹ ạ - Amador nói và bước ra cửa, tay cầm ngọn nến, nhưng sau đó quay lại nói thêm – chỉ có điều đừng quên là mẹ phải nói ra sao đấy! - Cái gì? Tao là người ngu chắc? – bà Bernarda giận dỗi – tao sẽ không quên bất cứ điều gì. Rồi sẽ thấy mọi chuyện êm đẹp như thế nào. Amador đã đặt tay lên nắm đấm ở cửa nhưng lúc đó bỗng có tiếng động nhẹ vang lại từ ngoài hành lang. - Chắc con ngốc Edelmira lại nghe trộm đấy mà! – bà Bernarda nổi khùng. - Thôi cứ mặc cho chị ấy nghe – Amador điềm nhiên đáp – đằng nào thì ngày mai chị ấy cũng biết hết thôi. Rõ ràng lời đáp ấy làm bà mẹ yên lòng chúc hai người con đức hạnh ngủ ngon. Chương 23 Raphael San Louis chuyển từ trạng thái u sầu tột cùng sang những hy vọng chứa chan hạnh phúc mau lẹ tới mức sau khi Martin đi khỏi, tin vui do bạn mang lại đối với chàng bỗng cứ như một giấc mơ. Ý định đầu tiên sau đó của chàng là nhờ bà dì đến chỗ ông cậu Pedro để thông b ao những ý kiến mới về trang trại "El Roble", nhường việc phát canh trang trại này cho ngài Fidel Elia, Raphael hy vọng chiếm lại được tìm cảm của ông và vì thế mà loại được hố ngăn cách giữa họ. Ngồi trong căn phòng giữa những đồ vật quen thuộc đã nhiều năm âm thầm chứng kiến nỗi đau của mình, Raphael cầm bức chân dung yêu dấu mà hôn tới tấp, những ký ức về năm tháng hạnh phúc tràn ngập tâm trí chàng, nhưng chúng đã bị u ám bởi những ý nghĩ buồn bã về cái cuộc sống chàng đã trải qua kể từ khi số phận chia lìa chàng với Matilda. Hơn cả tháng trước đây, tiếng nói của lương tâm chàng vang lên mạnh mẽ và Raphael tự nguyền rủa mình đã hy sinh cả danh giá của Adelaida Molina cho việc tìm nguồn an ủi cho bản thân. Hạnh phúc đã trả lại cho chàng tâm hồn cao thượng vốn có mà trong cơn tuyệt vọng, chàng đã lỡ vi phạm những đạo lý của nó. Raphael xấu hổ tự nhủ rằng giờ đây chàng không còn có thể quỳ gối dưới chân Matilda với trái tim trong trắng để nguyện thề yêu đương với người cô gái đã giữ gìn được tâm hồn và tình yêu của mình không bị nhơ bẩn. Và ý tưởng ấy làm vẩn đục niềm hân hoan trong sáng của chàng, nó đưa chàng ra khỏi tâm trạng đang đắm chìm torng suy tưởng và Raphael cảm thấy chỉ có gặp được người yêu thì mới có thể thoát khỏi những hoài niệm dày vò. Ước muốn được nhìn thấy Matilda, được nghe từ miệng nàng những lời âu yếm của tình yêu mà nàng đã nâng niu như báu vật giờ đây hoàn toàn chế ngự Raphael. Chàng nhớ lại những lời của Leonor do Martin chuỷên đến – chính nàng đã ám chỉ không hề úp mở rằng chàng cần phải tìm gặp Matilda. San Louis ngồi vào bàn và bắt đầu viết thư với vẻ vô cùng xúc động. Bức thư đầu bị chàng xé vụn, rồi bức thứ hai cũng chịu chung số phận, mãi một giờ sau dưới ngòi bút của chàng mới tuônra được những lời sau đây "Anh bạn của tôi nói rằng cho đến giờ tiểu thư vẫn còn yêu tôi. Tôi không đủ khả năng diễn đạt hết niềm hạnh phúc lớn lao khi nhận được cái tin bất ngờ này. Tiểu thư cần phải nghe tôi nói trực tiếp, bởi vì qua thư thì không thể kể lại được cả một quãng thời gian sống trong đau khổ mà tôi đã trải qua cho đến cái giờ phút niềm hy vọng một lần nữa bừng sáng trước mặt tôi. Nếu như tiểu thư thật sự giữ gìn tình yêu của mình đối với tôi – một tình yêu luôn luôn là nguồn hạnh phúc và niềm an ủi duy nhất của đời tôi, thì xin hãy cho nghe giọng nói của mình. Giá như tiểu thư đang ở đây, ngay bên cạnh, tôi sẵn sàng quỳ gối xuống mà cầu xin điều đó. Còn nếu tiểu thư vẫn thờ ơ không thèm nghe lời cầu khẩn này thì tôi sẽ nghĩ mình lại bị lừa dối thêm lần nữa và một lần nữa tôi lại phải chịu đựng nỗi khổ đau không lối thoát, còn tồi tệ hơn cả cái chết!" San Louis hài lòng với bức thư này – ít nhất nó cũng bỉêu lộ được niềm xúc động của chàng. Những lời lẽ yêu đương tràn trề trong hai bức thư đầu đem lại cho chàng cảm tưởng lạnh lùng, chúng không thể hiện được chút nào những tình cảm đang cuộn dâng trong trái tim chàng. Sau khi dán phong bì, chàng đến thẳng nhà ngài Elias. Lúc đứng bên cửa ra vào, chàng trai run bắn cả người cứ như đang bị một hiểm họa nào đó đe doạ khủng khiếp. Ngay từ lúc bắt đầu viết thư, chàng đã đắn đo rất nhiều xem sẽ trao cho cô gái bằng cách nào. Vào cái giờ khuya khoắt này, chàng không lo ngại bị nhận diện trên đường phố tối tăm. Khi bước vào phòng ngoài, chàng liền hỏi thăm bà Francisca ở chỗ người hầu mà chàng đã quen biết từ thưở xa xưa, lúc còn là khách thường nhật của ngôi nhà. Chỉ cần bốn real đã đủ để người hầu ngồi ở ghế phải đứng lên đi tìm bà chủ, và mười phút sau Matilda đã nhận được thư. Như thường lệ, một lát sau đó cha mẹ của Matilda chuẩn bị đến nhà ông Damasso. Cô cô gái viện cớ đau đầu, từ chối không đi cùng, nàng sợ không thể giấu được nỗi xúc động sau khi đọc thư của Raphael. Ngày hôm sau lúc tám giờ sáng, Leonor đầu quấn khăn san bước ra khỏi nhà thờ cùng cô người hầu. Nàng đến nhà cô em họ và được đón tiếp ngay tại căn phòng hôm trước đã trò chuyện. - Em đau thật à? – Leonor lo lắng nhìn cô em họ trông nhợt nhạt như thể cả đêm không ngủ. - Chị đọc thư này đi – Matilda chỉ trả lời có thế rồi đưa cho chị mảnh giấy. - Thế mẹ em đâu? – Leonor ngã người vào ghế bành hỏi. - Vẫn đang ngủ. Leonor gỡ tấm khăn san ra khỏi đầu rồi bắt đầu đọc. Xong, nàng nhìn cô em h. đang ngồi bất động trước mặt, y hệt bị cáo ngồi trước mặt quan toà. - Dĩ nhiên em phải hiểu San Louis yêu cầu được gặp mặt bởi vì chàng đã rõ nội dung câu chuyện hôm qua của chúng ta, đúng như thế chứ? Bức thư của Raphael đưa Matilda vào tâm trạng lúng túng và nàng quên khuấy cuộc nói chuyện đó, mãi lúc này cô gái mới nhớ đến kế hoạch gặp gỡ với Raphael. - Đúng, đúng – nàng thì thầm. - Về đến nhà, chị đã sửa đổi kế hoạch – Leonor nói tiếp – Chị cho rằng để Raphael yêu cầu gặp em thì tự nhiên hơn. Và bức thư của chàng chứng tỏ rằng chị đã làm đúng. Em viết thư cho chàng rồi chứ? - Chưa, trước tiên em muốn gặp chị để xin lời khuyên đã. - Em có thay đổi quyết tâm sau đêm qua hay không? - Ồ, không đâu – Matilda đáp – Thực ra thì em rất sợ nhưng tự trấn an được. Bây giờ sau khi nhận thư của Raphael, không có gì có thể thay đổi nữa vì nếu em lùi bước, chàng cho rằng em không yêu chàng. - Đúng như thế, em yêu quý ạ. Vậy là cần phải trả lời chàng. - Nhưng biết viết cái gì đây? - Chẳng có gì đơn giản hơn. Hãy viết như hôm qua chúng ta đã thoả thuận. Bây giờ vẫn còn sớm và thư của em sẽ đến kịp thời. Đừng hẹn chàng muộn hơn lúc hai giờ. chị sẽ cùng đi với Agustin có mặt vào lúc một giờ. Sau khi cô chị họ ra về, Matilda viết ngay thư trả lời cho Raphael và sai chính cô hầu gái đem đi. Về đến nhà, Leonor đến chỗ anh trai, cửa phòng khóa chặt và nàng gõ mạnh ba lần. tiếng Agustin vọng ra: - Ai đó? - Anh vẫn chưa dậy kia à? – Leonor ngạc nhiên. - Cứ vào đi, em gái – chàng ta nói thay cho trả lời – Sao em lên đây sớm thế? Đã đến nhà thờ chưa? Leonor bước vào và ngồi xuống ghế bọc gấm màu xanh do ông anh đưa mời. - Còn anh, sao lại dậy sớm quá vậy? Agustin hầu như suốt đêm trằn trọc, chính vì niềm hạnh phúc, cũng giống như nỗi đau khổ, không cho người ta nhắm mắt. - Chỉ vì anh không ngủ được – chàng ta trả lời lảng tránh. - Đêm qua anh về khuya? - Ờ, anh bị mắc kẹt ở một nơi – Agustin hào hứng nhớ lại sự kiện xảy ra hôm trước. - Nơi nào thế? – Leonor hờ hững hỏi lại. - Đấy là nhà của những cô gái tuyệt vời. - Và ở đó chắc là các chàng đông lắm? - Còn phải nói. À mà có cả Martin nữa. - Martin ư? – Leonor sửng sốt – Các anh đã ở đâu thế? - A ha, cô em anh thấy em tò mò đấy! Chớ có nêu danh vị thánh khi nói về những điều huyền diệu. - Còn em cũng chẳng hề nghi ngờ việc chàng trai khiêm nhường của chúng ta thích đi chơi các nơi – Leonor nói, tay lật cuốn kinh thánh. - Cũng giống bất kỳ chàng trai nào thôi. - Mà các cô ấy chắc đẹp lắm phải không? - Thật tuyệt diệu! Giọng nói thích thú của anh trai gây cho Leonor ấn tượng bất ngờ. - Em có biết họ chứ? – nàng hỏi với vẻ tò mò lộ liễu. - Không chắc..mà cũng có thể… Agustin đã muốn khoe việc mình chinh phục được trái tim của cô gái xinh đẹp nhưng lại không muốn em g ai biết người tình của mình thuộc tầng lớp nào, vì thế câu trả lời của chàng ta mới lửng lơ. - Rõ ràng là anh thích một cô trong số đó – Leonor đoán. - Và cô đẹp nhất – Agustin không bỏ lỡ dịp khoe khoang. - Thế nàng có yêu anh không? - Anh có đủ cơ sở để nghĩ rằng có… Leonor cố ý hỏi lung tung để anh trai khỏi chú ý đến điều nàng quan tâm hơn hết: - Còn Martin….anh ta cũng theo đuổi ai đó chứ? - Anh không thể nói điều gì cụ thể. Nhưng anh có nhìn thấy chàng ta trò chuyện với em gái của cô nàng tuyệt vời của anh. Agustin nói hai chữ "của anh" với vẻ hiếu danh lạ thường bởi vì vẫn chưa hết say sưa với cuộc hẹn hò sắp tới với Adelaida. - Thế nàng cũng đẹp à? – Leonor hỏi. - Đẹp không ư? Ồ đẹp! mặc dù không bằng cô chị. Cô gái im lặng suy tư. Tin mới mẻ này làm cho nàng vô cùng bực bội. Giờ đây nàng không còn nghi ngờ việc Rivas đã dối trá khi cố tình nhún nhường tuyên bố né tránh tình yêu. Suốt tối hôm qua nàng đã đợi chàng để miệt thị thật cay độc, còn chàng trong lúc ấy có lẽ đang tỏ tình với một kẻ khác! Rồi nàng bỗng nhớ ra rằng sự im lặng của mình có thể làm anh trai ngờ vực nên vội vàng lái câu chuyện sang lý do đưa nàng vào đây. - Ồ vâng! – nàng kêu to lên – Tí nữa thì em quên rằng em cần anh giúp một việc. - Giúp em à? – Agustin nhắc theo – Cứ nói đi, anh sẵn lòng vì em. - Em muốn anh cùng đi dạo với em ở Alameda vào lúc từ một giờ đến hai giờ chiều. - Em đến đó làm gì vậy? Mà hôm nay không phải chủ nhật. - Em sẽ giải thích mọi chuyện với anh sau, nhưng trước tiên anh phải hứa sẽ đi cùng em đã. - Sẵn sàng. Đối với anh việc đó chẳng có gì trở ngại. - Anh nói xem. Agustin, anh yêu cô gái vừa nói tới thật à? - Ồ, anh yêu nàng bằng cả trái tim. - Và anh sẽ rất đau khổ nếu không thể gặp nàng chứ? - Anh sẽ đau khổ ghê gớm. Nhưng anh hy vọng điều đó sẽ không xảy ra. - Em không nói về chuyện đó. Anh thử tưởng tượng chốc lát anh bị chia lìa… - Quỷ tha ma bắt đi! Nhưng mà điều đó không thể đơn giản như thế. - Em biết rồi. Nhưng anh chỉ tưởng tượng vậy thôi mà. - Chà, ra thế đấy. Thôi được, cứ cho là như thế. - Và thế là, nếu như anh đã lâu không nhìn thấy nàng thì chẳng lẽ anh không biết ơn sâu sắc đối với người giúp anh chị gặp nhau? - Dĩ nhiên! Anh sẽ mang ơn người đó vô cùng! - Ấy đấy, chính anh sẽ được chịu ơn như thế nếu đi cùng em tới Alameda. - Ái chà, cô bé láu lỉnh, em cũng có những dan díu yêu đương ư? - Không phải, em không nói về mình – Leonor hơi buồn, đáp. - Không về em thì về ai hả? - Về Matilda. - Em họ của chúng ta à? Cô ấy đã có người tình mới rồi hay sao? Lúc ở Châu Âu anh đã được nghe thiên tình sử của cô ấy với Raphael San Louis. Sau đó viết thư nói rằng cô ấy sắp cưới người khác. Còn bây giờ lại muốn chúng ta đến Alameda, nơi chắc là cô có hẹn với người thứ ba chứ gì? "Fritchtre"! Xin em thứ lỗi cho nhé! - Chẳng có người thứ ba nào ở đây đâu, Matilda chưa bao giờ yêu ai ngoài Raphael San Louis - Ra thế đấy! Vậy tại sao cô ấy lại định lấy Adriano hả? - Tại vì ba chúng mình can thiệp vào việc ấy. - Ba chúng mình liên quan gì ở đây? thật chẳng thể nào hiểu gì cả! - Chính vì anh không biết rằng ba đã kiên quyết đòi chú Fidel không cho San Louis đến nhà. - Tại sao kia chứ? - Chắc tại gia đình San Louis bị phá sản… - Mà lý do đó cũng xác đáng thôi. - Cứ cho là như thế. Song dù sao thì ba cũng không nên can thiệp để cho chàng trai đáng mến ấy phải bất hạnh. - Em nói đúng. - Và em cho rằng chúng mình có nghĩa vụ sửa chữa lỗi lầm của ba ở mức độ nào đó. - Anh nhất trí với em. - Matilda luôn luôn chỉ yêu có Raphael và sẽ không khi nào yêu ai khác nữa. - Cô ấy thật cừ, anh thích kiên định. Leonor cho anh trai biết mọi chi tiết của kế hoạch, nên chàng ta hoàn toàn tin chắc rằng hai anh em có trách nhiệm bằng mọi cách giúp đỡ Matilda trong chuyện tình duyên. Họ tạm chia tay và Agustin hứa sẽ sẵn sàng đúng thời gian. Chàng công tử quá ư khấp khởi và nóng lòng chờ đợi cuộc hẹn hò với Adelaida cho nên sẵn sàng không từ chối giúp đỡ bất cứ ai trong ngày hôm ấy, chính vì thế chàng ta hứa giúp đỡ em gái một cách dễ dàng. Chương 24 Leonor ra khỏi phòng mình lúc gần một giờ chiều và đi vào phòng khách. Trang phục thanh lịch càng làm nổi bật sắc đẹp hiếm có của nàng. Một tấm áo choàng ngắn bằng nhung đen khoác ngoài chiếc áo dài màu sáng được ôm sát eo lưng bằng một thắt lưng rộng bản có những viền đăng ten trang điểm. Chiếc váy xếp dài chấm đất tạo cho nàng phong cách kiêu kỳ, còn cái cổ áo bằng diềm thêu rua được cài chặt bởi chiếc ghim bằng đá opal thì dường như ganh đua vẻ nõn nà với cái cổ thon mềm của nàng. Trong khi chờ đợi anh trai, Leonor thả người nơi ghế bành và lơ đễnh xoay xoay chiếc dù nhỏ trên tay. Rồi nàng đứng dậy đến bên tấm gương bên lò sưởi vuốt ve tỉ mỉ mái tóc rực rỡ được chải công phu của mình, tưởng chừng như nàng đang chạm nhẹ một lọ hoa qúy vậy. Leonor không hề ngờ rằng chính khoảnh khắc ấy lại có một đôi mắt sáng rực như lửa đang dõi theo nàng, đứng sau cánh cửa kính ngăn giữa phòng khách và văn phòng ông Damasso, Rivas ngắm cô gái không chớp mắt. Lúc nghe thấy tưởng chân của nàng, chàng đã chiếm ngay trạm quan sát này, nơi chàng đã từng ngắm Leonor chơi dương cầm không chỉ một lần. Trái tim Martin đập mạnh dữ dội và bỗng thắt lại vì đau khổ. Giống như bất kỳ kẻ si tình nào chàng thiết tha mong mỏi chiêm ngưỡng thần tượng của mình ở ngay bên, và trong đầu chàng thoáng nảy ra một lý do khả dĩ cho phép mình đến gần nàng. Có thể cho rằng chàng đã bị bỏ bùa mê, bởi vì ngay cả tính kiêu căng của cô gái cũng không ngăn nổi chàng, khác nào một sức mạnh vô hình cứ luôn bắt kẻ bất hạnh phải khơi dậy vết đau của mình hay cứ độc ác dẫn đưa kẻ tội phạm theo con đường tăm tối đến chính cái nơi hắn đã phạm tội lần đầu tiên. Martin cảm thấy một niềm khóai lạc cay đắng khi Leonor đưa mắt nhìn chàng một cách ngạo mạn, và vô tình chàng chợt so sánh số phận đầy đau buồn của mình với cuộc sống vô tư lự của kẻ thừa kế giàu có. Bị những mâu thuẫn tình cảm ấy kích động, chàng trai mở tung cánh cửa. Đúng là chàng lên cơn sốt và hầu như không nhận thức được mình đang làm gì. Nỗi tuyệt vọng và chán nản đã làm chàng khốn khổ. Nghe thấy tiếng mở cửa, cô gái quay đầu lại và nhận ra Martin, trông chàng nhợt nhạt và vô cùng bối rối. Leonor lập tức nhớ tới ý định sẵn có từ hôm trước nên đáp lại cái cúi chào của chàng trai bằng ánh mắt lạnh lùng và chỉ khẽ gật đầu. Sự đón tiếp nhạt nhẽo ấy buộc Martin cảm thấy việc xuất hiện của mình là quá nông nổi và gàn dở. - Thưa tiểu thư – chàng lúng túng mở lời – tôi mạnh bạo làm phiền cô vì muốn báo rằng ttg đã thực hiện xong nhiệm vụ mà cô giao phó. - Thế mà tôi lại tưởng rằng anh sẽ nói điều đó từ hôm qua kia đấy – Leonor trả lời, và thả người vào ghế bành. Hiểu rằng cần phải ra đi, Martin nắm lấy quả đấm cửa. - Sáng nay anh trai tôi có kể về một số điều – Leonor tiếp lời, không cho Martin cơ hội trốn chạy – và giờ đây tôi hiểu vì sao hôm qua anh không tìm ra thời giờ. Nghe những lời này, đôi má nhợt nhạt của Martin vụt đỏ bừng. Chàng thừa hiểu Agustin kể em gái biết họ ở đâu đêm qua. - Tôi không nghĩ là cô nóng lòng chờ trả lời như thế, thưa tiểu thư – chàng ấp úng. - Thế nghĩa là anh đã đem lại hạnh phúc cho bạn mình – cô gái nói tiếp, bỏ ngoài tai lời biện bạch của Martin. - Nhờ có cô, thưa tiểu thư – Martin đáp với vẻ lịch thiệp. - Nhưng hình như việc số phận của Raphael thay đổi tốt lành lại có ảnh hưởng xấu đến anh thì phải – cô gái mỉm cười ranh mãnh. - Tôi không hiểu, thưa tiểu thư. - Niềm hạnh phúc của bạn anh hắn là làm lung lay cái quyết tâm đầy can đảm mà anh bày tỏ với tôi gần đây. - Hoàn cảnh của Raphael khác tôi, thưa tiểu thư – Rivas nói với vẻ mặt buồn rầu cực độ khiến Leonor phải nhìn chàng chăm chú. - Bởi vì anh ấy biết rằng bây giờ mình được yêu ư? - Chính thế. - Thế còn anh? - Tôi…tôi không có gì để hy vọng – Martin thấp giọng đáp. - Anh nhìn cuộc đời quá ư ảm đạm – Leonor nhận xét vẫn với nụ cười giễu cợt vừa rồi. - Cái nhìn ảm đạm ấy ít nhất cũng giúp tôi chống đỡ nỗi bất hạnh lớn lao nhất… - Nỗi bất hạnh lớn lao nhất à? Anh muốn nói về cái gì thế? - Về một tình yêu không được đáp lại. Martin thốt ra những lời ấy với một tâm trạng xúc động mạnh mẽ, đồng thời nhìn Leonor say đắm đến mức Leonor đỏ bừng mặt và đưa mắt nhìn xuống đất mặc dù nàng đã tự chủ hết mức. Nhưng chỉ sau một tích tắc, người đẹp đã dẹp được nỗi xao động vô tình. Lòng tự ái lại trỗi dậy trong nàng làm cho Leonor thấy xấu hổ vì sự yếu mềm của mình. Hàng mi dài của nàng bật dậy và nàng lại ném lên Rivas ánh mắt giận dữ đầy ngạo mạn. - Sợ sệt như thế làm gì? – nàng nói mỉa mai – Người đàn ông sớm muộn nhất định cũng sẽ gặp người yêu mình thôi. Hơn nữa theo lời Agustin kể thì tôi hiểu rằng anh đi đúng hướng và chẳng việc gì phải lo ngại một mối tình bất hạnh. Nói xong Leonor đứng lên với dáng vẻ oai vệ, ném cho chàng trai tia nhìn nhạo báng và trịch thượng nói thêm: - Anh tôi nói rằng trong cuộc thăm viếng đêm qua anh đã nhắm được một nàng. Như thế anh có quyền tin vào sao chiếu mệnh của mình. Rồi nàng đi ra. Rivas hoang mang và điếng người như chết đứng tại chỗ. Lát sau chàng nghe thấy tiếng Leonor nói với cô người hầu: - Hãy nói cho Agustin biết tôi đợi anh ấy cả tiếng rồi đấy. Câu nói đưa chàng trai trở về thực tại. chàng mở cửa quay vào văn phòng ông Damasso, cố giữ không bật khóc. Cuộc trò chuyện với cô gái một lần nữa buộc Martin phải tin chắc rằng nàng chỉ đùa cợt và nói chuyện với chàng đơn thuần cho đỡ buồn. Ý tưởng cay đắng chất đầy buồn bã vào tâm hồn chàng và tương lại trước mắt chàng lại được vẽ nên một sắc màu sầu thảm. "Mơ mộng thế là đủ rồi – hai tay ôm lấy đầu, chàng phẫn nộ tự nhủ - đã đến lúc phải làm việc" – Rivas vội vã xiết chặt cây bút, cố chống lại nỗi sầu đau. Nhưng chàng vẫn nghẹn ngào một hồi lâu nữa. trong khi Leonor trở lại ngồi trong chiếc ghế bành và đắm mình trong suy tư, nàng bất giác ngước mắt nhìn lên cánh cửa Martin vừa khép lại, và trước mắt nàng hiện rõ chàng trai mặt tái nhợt, trầm uất, chàng không rời mắt khỏi nàng và xúc động dữ dội khi thốt ra những lời tràn đầy nỗi buồn không lối thóat "Một tình yêu không được đáp lại". Cô gái khép mắt xuống, rồi khi ngước lên thì trong ánh mắt của nàng đã không còn chút nào của lòng kiêu hãnh ngang ngạnh hay thiếu tin tưởng nữa, giờ đây bừng sáng một cảm xúc mới mẻ và thấp thoáng ánh bình minh của một tình cảm trẻ thơ nào đó. nàng mơ hồ cảm nhận trong những lời nóng bỏng chân thành, trong tia nhìn rực cháy của đôi mắt màu tối, trong giọng nói đầy xúc động sâu lắng của của trai chứa đựng vẻ đáng yêu hơn hẳn những lời lẽ văn hoa giả tạo của bọn trại trẻ đỏm dáng tối nào cũng nhai đi nhai l.ai mấy câu tâng bốc cũ rích và chán ngấy. cuộc gặp gỡ này gây cho Leonor ấn tượng bất ngờ và tâm hồn nàng ngập tràn một nỗi buồn vô cớ. Chàng trai tỉnh lẻ rụt rè ăn vận xoàng xĩnh dường như đã biến mất đâu đó và giờ đây trước mắt nàng chỉ thấy một con người khiêm nhường ,cao thượng, biết dùng vài lời để thổ lộ một tình cảm lớn lao trong trái tim mình. Sự xuất hiện của Agustin đã lôi kéo Leonor khỏi vòng suy tư và giúp na thoát khỏi những ý tưởng mơ hồ đang hỗn lọan trong đầu. Chàng công tử đã động tay động chân khá nhiều khi lựa chọn cà vạt, ghi lê, quần áo và trang phục của chàng ta làm lóa mắt bởi sự kết hợp hữu hiệu các màu sắc. Chàng ta cạo râu vô cùng cẩn thận và xức lên mái tóc thứ pommade đắt tiền thơm nức mùi "hoa nhài – Bồ Đào Nha" – sản phẩm của hội vệ sinh học Paris. - Anh bắt em phải chỡ phải không, em yêu quý? – chàng ta hỏi em gái, mắt vẫn ngắm nghía cái quần lịch sự của mình do ông thợ nổi tiếng ở Paris cắt may. - Chuyện vặt – Leonor đáp và đứng dậy. Chẳng bao lâu sau hai anh em đã tới nhà ngài Elias. Matilda đang sốt ruột đợi họ. Nàng ăn vận cực kỳ cẩn thận và trang phục kiều diễm của nàng có thể đua tranh với cô chị họ. Cuộc đấu tranh nội tâm khác thường đã tạo cho vẻ mặt dịu dàng xinh đẹp của Matilda nỗi xúc cảm mới lạ, đôi mắt nàng sáng rực quyết tâm và vẻ mặt ấy vì thế mà trở nên càng tuyệt vời hơn bao giờ hết. Trên đường đi cả ba người đều trò chuyện sôi nổi và đều cố gắng tỏ ra vui vẻ, nhưng trên thực tế chỉ có Agustin là cảm thấy vô tư lự, còn Leonor và đặc biệt là Matilda mỗi lúc càng bối rối hơn khi đến gần Alameda. Lúc họ tới nơi danh lam thắng cảnh mà mọi người dân thủ đô đều lấy làm hãnh diện ấy, Leonor lấy lại được vẻ bình tĩnh thường có và bắt đầu khích lệ cô em họ vì cô này trở nên e dè sợ sệt đến mức trên nét mặt không còn lại dấu vết nào của niềm hân hoan vui sướng đã choán ngợp hồi sáng. Như mọi khi, Alameda vào buổi trưa hoàn toàn vắng người. Ánh nắng xuân tươi sáng mơn trớn những cành cây dường như chưa kịp đâm chồi và lướt nhẹ trên mặt đường. Hai cô gái cùng Agustin đi về phía đài phun nước. Sau khi tin chắc rằng gần đó không có ai, Matilda thấy yên tâm và cuộc trò chuyện đã bị tắt ngấm lại được phục hồi. Ba người ngồi núp dưới bóng cây cọ mà người quản lý công viên nào đó yêu thích thực vật dân tộc đã ra lệnh trồng ngay cạnh đài phun nước để tỏ lòng quyến luyến loài cây này. Một lát sau, Agustin thì thầm vào tai em gái: - Raphael đang đến kìa. Matilda đã nhận ra chàng trai ngay từ xa và giờ đây nàng đang gắng hết sức để nén hồi hộp trào dâng trong lòng. San Louis tiến đến chiếc ghế dài, lịch thiệp cúi đầu chào hai chị em rồi bắt tay anh chàng Agustin đang mỉm cười chào đón. Chàng chào hỏi hai chị em niềm nở và lịch thiệp như nhau và không một ai có thể đoán ra rằng một trong hai cô gái ấy đã độc tôn chế ngự trái tim chàng từ nhiều năm nay. Raphael tham dự câu chuyện chung quá tự nhiên nên chút ngượng nghịu ban đầu vì sự xuất hiện của chàng gây nên đã mau chóng giảm bớt. Trong khi đó Matilda dần dần lấy lại được tự chủ và big thỉnh thoảng nàng lại hướng ánh mắt dịu dàng về phía Raphael, ánh mắt của một tình yêu chân chất không hề có chút giả dối. Trên gương mặt cô gái hiện rõ niềm vui sướng tràn ngập tâm hồn. Sau khi chờ một lúc, Leonor kín đáo ra hiệu cho anh trai . Agustin đứng dậy đưa tay cho em gái khoác, còn Raphael mời Matilda. Cả hai đôi chậm rãi bước dọc theo đường phố. Rồi San Louis mở đầu câu chuyện mà đã bao lần chàng thầm trao đổi tâm tưởng với Matilda trong những ngày tháng u buồn nhất đời mình. Chàng sôi nổi diễn tả nỗi khổ đau, say sưa thổ lộ mối tình chứa chan tâm hồn còn nàng thì nao nao sung sướng. Sau đó đến lượt Matilda giãi bày một cách giản dị và mộc mạc nỗi cay cực của nàng phải chịu đựng khi buộc phải phục tùng ý muốn của cha, và Raphael xúc động nghe như nuốt từng lời. Đây là cuộc tâm tình giữa hai con tim chan chứa yêu thương đã bị chia lìa bởi những mưu cầu vụ lợi, nó thấm đượm niềm xúc cảm cao đẹp gắn liền với hạnh phúc chân chính và những lời tâm tình của hai con người yêu nhau say đắm được thốt lên trong một niềm tin vào tương lai, trong ánh mắt họ rực rỡ hoan lạc siêu phàm. - Giây phút này làm cho tất cả nỗi đau xót của anh được hoàn toàn khuây khoả - Raphael nói – Và kể từ nay anh tin rằng ngay cả mơ ước không tưởng nhất cũng có thể trở thành hiện thực. Bằng cớ là em vẫn yêu anh! Những lời ấy được chàng thốt ra khi mà Matilda thú nhận nàng đã phải khắc phục trở ngại gì trước khi quyết định hẹn gặp chàng. - Nhưng bây giờ - cô gái được niềm hạnh phúc tiếp thêm can đảm – quyết định của em là bất biến. Em đã đau khổ quá nhiều rồi và em đủ sức để đấu tranh cho hạnh phúc của mình. Raphael nói cho nàng rõ ý định của mình và kể cho nàng nghe chàng hy vọng bằng cách nào có thể bẻ gãy ý chí của ông Fidel. Trước mắt đôi uyên ương một lần nữa lại bừng lên ánh sáng hy vọng, những sắc màu rực rỡ hiện rõ trong mắt họ, điều chỉ có trong những giây phút tràn đầy hạnh phúc. Đôi bạn trẻ tưởng chừng như được chắp cánh, bầu trời trở nên cao xanh hơn, còn không gian càng thêm trong lành sáng lạn. Cuộc dạo chơi kéo dài đã gần nửa giờ và trong suốt thời gian ấy, Agustin kể cho em gái nghe những phiêu lưu tình ái của mình nhưng trong câu chuyện của chàng ta thì Adelaida biến thành một cô gái xuất thân từ một trong những gia đình giàu có nhất Santiago. Do thận trọng, chàng ta im lặng về cuộc hẹn hò sắp tới song bù vào đó lại dẫn ra hàng lô bằng cớ về niềm say mê sôi nổi mà người tình dường như đã dành cho chàng ta. Tay phóng đãng này không phải khổ sở vì thiếu trí tưởng tượng. Nhưng Leonor đã dừng bước. đến lúc phải chia tay rồi! Matilda và Raphael cứ ngỡ là họ chưa kịp nói gì cả. San Louis cúi chào cũng lịch thiệp như lúc mới đến. trước khi tạm biệt, chàng bày tỏ hy vọng được hẹn gặp lần nữa nếu như Leonor không khước từ đi cùng cô em. Trên đường về nhà, chàng quyết định dứt khoát phải tiến hành không chậm trễ cái kế hoạch mà nhờ nó có thể ngài Fidel Elias sẽ chấp thuận cho cô gái được lấy chàng. Chương 25 Để giúp cho bạn đọc hiểu rõ ý nghĩa đích thực của những lời trao đổi giữa bà Bernarda với Adelaida và Amador sau khi Agustin đã đạt được cuộc hẹn hò từng ao ước trông đợi và trở về nhà, chúng tôi cần phải kể lại sự việc xảy ra vào sáng hôm sau của cái đêm vui ấy. Điều bí mật của Adelaida mà Raphael thổ lộ cho Martin cũng được Amador và Edelmira biết rõ từ lâu, cô gái buộc phải thú nhận với họ để giấu kín không cho bà mẹ biết hậu quả của tội lỗi tày đình. Amador nhiệt tình tham dự vào số phận của chị gái, chàng ta xếp đặt cho Adelaida rời nhà cả tháng trời để đến nhà bà cô ở Renka. Nàng để lại đứa con ở đó. Về phần Edelmira, nàng chỉ ứa hai dòng lệ cay đắng khóc than cho sự nhẹ dạ bất hạnh của cô chị. chúng ta sẽ không mô tả những nỗ lực của Amador vì sự đòi hỏi của sự việc quá ư tế nhị này. Chỉ biết rằng Adelaida đã trở về trong lòng gia đình với sự toàn vẹn của danh giá. Amador thuộc loại người lúc nào cũng không có một xu dính túi và suốt đời chỉ nghĩ đến cách kiếm tiền. Chính vì thế hắn quyết định lợi dụng cái uy quyền có được nhờ can dự vào bí mật của chị gái để bắt nàng phải đối xử khoan dung với cuồng vọng của con trai ông Damasso. Agustin chỉ xuất hiện ở nhà bà Molina đúng vào thời kỳ Adelaida chỉ ước ao có một điều: làm thế nào để trả thù được kẻ đã làm nhục mình. Và hoàn toàn dễ hiểu vì sao chàng công tử hẩm hiu đã phải chịu đựn quá lâu những hậu quả khó chịu do hoàn cảnh trùng hợp tai hại ấy gây nên. Thế nhưng sự đón tiếp lạnh lùng không làm cho Agustin nhụt chí và cuối cùng, khi đã thú nhậnt một cách vô cùng cuồng nhiệt và nhận được nụ cười niềm nở trên môi Adelaida, chàng ta liền gán điều đó cho tính kiên nhẫn của mình, trong khi ấy sự việc diễn tiến thuận lợi hơn bao giờ hết. Amador cho rằng lòng say mê của chàng trai nhà giàu có thể đem lại lợi lộc không nhỏ và hắn đòi Adelaida phải giữ vẻ tử tế hơn với kẻ ái mộ nàng. Trong đầu tên bợm ranh ma này đã nảy ra một ý đồ háo danh là như chàng khờ mê gái vào tròn và bằng cách đó bắt quàng làm họ với giới thượng lưu thủ đô. Sau nhiều lần do dự, cô gái chấp nhận đóng vai do cậu em trai háo danh nghĩ ra cho nàng trong vở hài kịch, trong thâm tâm nàng hy vọng rằng sẽ có thể tìm ra cách trả thù Raphael San Louis sớm hơn khi đã đạt được vị trí cao hơn trong xã hội. Sớm hôm qua, khi bà Bernarda đã làm xong lễ thánh và cùng đi mua bán với cô con gái út, Amador vào phòng Adelaida. - Thế nào chị? Hôm qua Agustin cư xử ra sao? – hắn ngồi xuống và hỏi – vẫn si mê cuồng nhiệt chứ? - Vẫn thế - Adelaida đáp, không ngẩng đầu lên và tiếp tục khâu vá. - Còn chị đã nói gì với chàng ta? Adelaida nhìn em trai với một thái độ quyết tâm nghiệt ngã: - Chị hầu như không nói gì hết – nàng tuyên bố - vì rằng cho đến giờ em không giải thích xem em muốn gì ở chị. - Em muốn gì à? chẳng lẽ em chưa nói rằng chị cần phải giả bộ là đang yêu? - Tại sao thế? - Trước hết là tại vì em nghèo – Amador đáp, tay đốt điếu xì gà rồi ném bừa que diêm sang bên cạnh. - Em vẫn cứ ca thán về nước không tiền nong trong khi tối nào cũng thắng bạc – Adelaida nhận xét và tiếp tục khâu vá. - Chị bịa đặt làm gì, chàng ta chỉ ghi nợ thôi mà. - Thế sao em không đòi trả nợ ngay? - Chị có biết điều đó dẫn tới cái gì không? Những trường hợp như thế đã xảy ra rồi. Một cậu bạn của em thắng bạc một anh chàng nhà giàu, anh ta không trả tiền và bạn em đến gặp ông bố. Thế rồi ông bố giận điên người lên, doạ đưa cậu ấy vào tù. - Nhưng Agustin cũng đã trả tiền mặt nữa kia mà? - Ôi chà, đâu đáng kể gì, mấy đồng vàng thôi! Chẳng đủ xài đâu! Adelaiđa im lặng. Ngưng một lát, Amador nói tiếp: - Em vẫn muốn rằng không chỉ em mà cả chị cũng được một phần gì đó. Chị thú nhận đi, chị rất muốn Agustin cưới chị phải không nào? - Trước hết chị muốn Raphael thanh toán cho chị đã. Khi thốt lên những lời gay gắt ấy, trên gương mặt xinh đẹp của Adelaida hiện rõ nụ cười gằn thù hận, còn trong đôi mắt nàng rực cháy ngọn lửa căm uất không thể dập tắt. - Chị hãy giúp em rồi em sẽ giúp chị - Amador nói – Đừng có ngốc nghếch nữa mà hãy nghe theo lời em để trở thành vợ Agustin và là một quý bà giàu sụ. Chị còn muốn gì nữa nào? - Em nói về cái đám cưới ấy như nó đã được định đọat xong rồi không bằng – Adelaida không muốn mâu thuẫn với cậu em đang nắm giữ bí mật của nàng nên nói cho qua. - Dĩ nhiên đó không phải là việc dễ dàng – Amador tán thành – nhưng em biết cách dàn xếp. - Như thế nào? - Có thể cho Agustin luôn luôn hy vọng. Chị đã nói rằng chàng ta thường xuyên năn nỉ cho gặp gỡ. - Đúng thế. - Thật là tuyệt, khi nào em nói thì chị hãy hẹn cho chàng ta gặp ngay đi. Đúng vào giây phút cần thiết, emsẽ bắt kẻ quyến rũ kia phải cưới chị. - Tất cả điều ấy tốt thôi. Nhưng ai làm phép cưới cho bọn chị? - Bạn em. Chị chớ ngại về chuyện đó. - Cậu bạn em chỉ là kẻ trông kho đồ thánh mà thôi. - Chị nói gì thế? Hãy lắng nghe em cẩn thận đây này, chúng ta cần phải cho mẹ biết kế hoạch của mình, mà nếu mẹ biết được chuyện bạn em chỉ là người giữ kho đồ thánh thì đến mạt kiếp mới chấp thuận. Vì thế chị phải nói với mẹ rằng bạn em là mục sư và cậu có quyền làm phép cưới. - Được, còn sau đó thì sao? - Em sẽ báo trước để ngay sau khi bọn chị làm xong phép cưới là mẹ tuyên bố với Agustin rằng sẽ không cho phép chàng ta ở bên chị trước lúc chàng ta thông báo về hôn lễ ấy cho cha mẹ hắn ta rõ. Agustin sẽ buộc phải thú nhận với cha mẹ về mọi điều đã xảy ra ,và đành thoả hiệp rồi công khai tuyên bố về hôn lễ với chị. Em sẽ khuyên Agustin nói với cha mẹ hắn là hắn được làm phép cưới ở một làng quê hay một thành phố nào đó. Còn khi mọi người đã biết hết về hôn lễ của bọn chị thì em sẽ nói cho Agustin toàn bộ sự thật. Hắn ta tất nhiên sẽ xấu hổ nếu trở thành trò cười cho thiên hạ và sẽ cưới chị theo pháp luật. - Nhưng sau khi biết chị đồng loã với em trong âm mưu này, Agustin sẽ căm thù chị. - Sao lại nói với hắn ta điều đó làm gì? Chúng ta làm mọi việc thật dễ như chơi, hắn vừa mới vào phòng chị xong là lập tức mẹ và bọn em sẽ xuất hiện ngay. Chị giả bộ sợ hãi, khóc lóc và la hét bao nhiêu tùy thích, còn em thì ấn hắn ta vào tường và bắt làm phép cưới. hắn ta sẽ không thể nghĩ tôi chị biết trước điều gì đâu. Adelaida yếu ớt chống đối cái kế hoạch ấy nhưng mọi lý lẽ của nàng đều va phải ý chí sắt đá của em trai. Thậm chí Amador còn doạ rằng nếu nàng cứ ngang ngạnh thì hắn làm cho nàng khốn khổ. Hơn nữa trong việc này cũng có không ít vẻ cám dỗ, nàng sẽ là vợ của kẻ giàu có, sẽ được thừa nhận trong cái xã hội mà ở đó mọi người đối xử với nàng một cách bình đẳng, tất cả bạn gái sẽ điên lên vì ghen tức! mọi điều phỉnh phờ lòng tự ái của cô gái đến tột độ. Cũng còn một nguyên nhân khác nữa khiến Adelaida gần như quy phục em trai ngay tức khắc, đó là nỗi buồn chán nàng đang phải chịu đựng. tuyệt vọng bởi ý thức về nỗi đau bất hạnh không thể cứu vãn của mình, nàng bám lấy lời đề nghị của Amador như một cơ hội dẫn tới cuộc sống vô ưu chứa đầy lạc thú và xa hoa mà mọi người đều ao ước. Sau cuộc trò chuyện với em trai, Adelaida trở nên niềm nở khác thường với kẻ ái mộ mình và chàng ta nghĩ rằng lòng say mê của mình đã được nàng đáp lại. Chàng ta hoàn toàn tin chắc như thế khi được hẹp gặp. Được chị gái đồng ý trước, Amador lo việc nói cho bà Bernarda rõ kế hoạch của mình, ý tưởng về chuyện chẳng bao lâu nữa sẽ được làm thân với một người giàu sang như Ensina đã làm cho bà quả phụ đáng kính cực kỳ khóai trá và bà vô cùng tự hào vì đã cho ra đời một đứa con trai có tài nghĩ ra được cái kế hoạch tuyệt vời dường ấy. Được chắp cánh nhờ những hy vọng ngọt ngào, bà ủng hộ Amador tuyệt đối, hơn nữa hắn lại còn quả quyết với mẹ rằng bạn hắn là mục sư và sẽ làm phép cưới hợp pháp cho Adelaida và Agustin. - Mẹ à, nếu chúng ta không tiến hành việc này – Amador nói khi kể cho bà Bernarda ý định của mình – một ngày đẹp trời nào đó có một kẻ giàu có vô công rồi nghề cám dỗ được chị ấy, và chúng ta vẫn cứ là những kẻ ngu ngốc mà thôi. - Con hoàn toàn có lý, con yêu quý ạ - bà mẹ đáp. Bà Molina thiếu chút nữa thì trào nước mắt và xúc động khi hình dung việc Adelaida sẽ nhận được những tặng phẩm xa hoa từ những người ruột thịt giàu có của chồng mình, dù sao thì họ có muốn hay không cũng buộc phải tặng quà cho nàng thôi, nếu không vì yêu mến thì ít nhất cũng vì hiếu danh. - Nhưng làm hôn lễ cho họ xong mới chỉ là nửa công việc mẹ ạ - Amador nói thêm – còn phải làm thế nào để cha mẹ Agustin công nhận hôn lễ này nữa. - Tất cả là ở đó – bà mẹ tán thành. - Vì thế con sẽ nói với chàng ta thế này: hãy xin cha mẹ chấp thuận trước rồi sau đó mới nhận được Adelaida. - Thế nếu như chàng ta không chịu? - Con sẽ doạ rằng tình thế chàng ta sẽ rất tồi tệ. Bây giờ cần phải nghĩ rằng bạn đọc đã hiểu ý nghĩa đích thực của những lời trao đổi giữa bà Bernarda với Adelaida và Amador sau khi Rivas cùng ra về với Agustin đã đạt được cuộc hẹn hò bấy lâu mong đợi. Chương 26 Tạm biệt với Matilda xong, Agustin cùng Leonor trở về nhà. chàng trai liên tục nhìn đồng hồ chừng như sốt ruột chờ đêm đến nên cứ ngỡ kim đồng hồ quay chậm chạp hơn bình thường. Để không gây nên sự ngờ vực gì, chàng và Adelaida đã hẹn nhau tối nay chàng sè không đến thăm nhà họ như thường lệ, nếu cánh cửa sổ bằng lưới chắn hé mở tức là cô gái đang chờ đợi. Ngày hôm ấy không thấy Martin về ăn tối. San Louis đã gửi đến cho chàng mảnh giấy yêu cầu đến ngay không chậm trễ - Raphael nóng lòng muốn chia xẻ với bạn những tin vui, muốn kể lể về niềm hạnh phúc tràn ngập trái tim mình. Theo lẽ thường, Agustin ngồi ở bàn ăn huyên thuyên không ngớt miệng, gắng hết sức xen vào câu chuyện những từ tiếng Pháp, bà Engracia thì hết lời tán dương con chó Diamela và nó đã không ủông công khi vểnh tai lên nghe. Trung thành với bản thân, ông Damasso giày vò suy nghĩ xem mình nên chọn phe nào, chính phủ hay đối lập và htth lại buông xõng một câu gì đó, nhưng ngài làm cái việc ấy quá ư không đúng chỗ làm cho ta có cảm tưởng như ngài ngái ngủ hay bị lãng tai. Leonor ngồi im lặng ưu tư, nàng luôn tưởng tượng trước mắt mình gương mặt xúc động của Martin và có cảm giác là nàng vẫn còn nhận thấy ánh mắt rạo rực của chàng trai đang nhìn mình, cái ánh mắt đã gây nên cho nàng niềm xốn xang khó tả. Sau bữa ăn Agustin về ngay phòng riêng, đốt xì gà hết điếu này đến điếu khác, cố dằn nỗi sốt ruột xuống dù một chút ít. Ngước mắt nhìn theo những vòng khói lững lờ bay trên trần nhà, chàng ta suy ngẫm xem vì sao bỗng dưng số mệnh lại quyết định giúp mình thực hiện mơ ước thiết tha. Vào lúc 9 giờ tối, chàng công tử xuất hiện ở phòng khách và vung vãi ra xung quanh hương vị của những thứ nước hoa rẻ tiền cũng như đắt tiền mà phụ nữ thượng lưu châu Âu vẫn dùng trong thời kỳ đó. Phòng khách lập tức ngập ngụa mùi thơm, chứng tỏ Agustin đã sửa soạn kỹ càng đến mức nào khi gặp người tình. Để giết thì giờ, chàng ta đến ngồi bên cạnh Matilda vừa tới cùng với cha mẹ. Niềm hân hoan trong trái tim cô con gái ông Fidel dường như hiện rõ trên gương mặt. Đôi má cô gái ửng hồng, mắt sáng long lanh bộc lộ niềm hạnh phúc tưởng chừng như hơi thở đầy sức sống của tình cảm nồng cháy làm cho nàng xinh đẹp hắn lên. Đôi trẻ trò chuyện thật sôi nổi về San Louis. Ông Fidel và bà Francisca ngồi ở hai đầu phòng khách cùng dán mắt vào cô con gái và không giấu nổi sự hoan hỉ, tự coi mình là những người mẫn cảm và giàu kinh nghiệm, họ kết luận ngay rằng một niềm đam mê êm ái đã nảy nở trong hai trái tim. Song các nhà tiên tri thô lậu ấy lại rút ra những nhận định khác nhau từ những điều quan sát được của mình. "A ha, trong việc này tài tiên đoán của mình thật là đích xác! Mình đã đoán ra ngay rằng dứt khoát chúng sẽ yêu nhau mà" – ngài Fidel tự nhủ. Còn bà vợ thì ngắm con gái rồi ngẫm nghĩ: "Nói gì thì nói, thật tuyệt vời khi được là một thực thể ngu muội hoàn toàn xa lạ với những cơn bồng bột của những tâm hồn thượng lưu dù có trải qua cả chặng đường đời của mình nhưng vẫn không gặp được người có khả năng hiểu thấu toàn bộ sự tinh tế trong tư chất của mình". Dù nhận định cách nào thì cha mẹ của Matilda cũng gặp nhau ở một điểm, họ ngỡ gương mặt của con gái mình rạng rỡ vì Agustin đang ra sức tán dương nàng. Rivas bước vào phòng khách. Vẻ mặt chàng không được vui. Dĩ nhiên chàng vui mừng cho hạnh phúc của bạn song những điều Raphael thổ lộ lại làm tràn đầy nỗi cay đắng của chàng, bởi vì Martin cho rằng đối với bản thân mình thì niềm hạnh phúc đó không thể nào có được. Nhưng mặc dù thế, giống như bất cứ chàng trai nào , chàng vẫn mơ tưởng đến một tình yêu được đền đáp và bị dày vò bởi những ước vọng không thành. Suôt buổi tối Leonor chỉ lo Martin không tới, thế nhưng vừa trông thấy chàng, cô gái đã vội kìm nén niềm vui bộc phát và quay ra tự thuyết phục mình là sau cái cảnh diễn ra hồi sáng thì việc chàng đến đầy gần như có ý xấc xược. Cô gái được cưng chiều ấy cố tình gây ra cuộc đọ kiếm chỉ nhằm mục đích tiêu khiển và để cười giễu cái uy lực khét tiếng của tình yêu. Và thật tội nghiệp vì giờ đây nàng phải thú nhận rằng mình gần như bị mất đi lòng tự tin thên bẩm và trong tâm hồn nàng vừa nảy nở một tình cảm chưa hề có: trìu mến nhưng hách dịch. Chính vì thế mà nó l`mùi cho lòng kiêu hãnh của nàng hơi bẽ bàng Sau khi cúi chào, chàng trai ngồi xuống chiếc ghế đặt không xa chỗ dương cầm và kín đáo liếc trộm cô gái đang trò chuyện với Emilio Mendosa. Martin không hoài nghi những tình cảm khuấy động cô gái xinh đẹp, chàng cảm thấy như nàng vô cùng hứng thú lắng nghe kẻ si mê mình mặc dù thực ra nàng bỏ tất cả những lời nói ấy ngoài tai song chẳng bao lâu Leonor thấy chán ngấy cái việc bỉêu lộ vẻ hứng thú say sưa. Nàng hoàn toàn thôi không để ý tới những lời nịnh bợ nữa và đắm mình trong mặc tưởng. Mendosa vừa mới ngoảnh đi để trả lời câu hỏi gì đó của bà Francisca, cô gái liền đứng dậy đi đến chỗ dương cầm và lơ đễnh lướt mấy ngón tay trên phím đàn. Chẳng khác gì hoài niệm về một niềm hạnh phúc đã mất, Rivas hồi tưởng lại cảnh mình đã từng trò chuyện cùng Leonor cũng tại chỗ này mới vài ngày trước. Kẻ nào đang yêu một cách vô vọng thì cứ hay kiếm tìm chất thơ trong những sự kiện nhỏ nhất của quá khứ, bởi lẽ kẻ ấy không chờ đợi gì ở hiện tại hay tương lai cả. chính vì thế mà Rivas cố sức ghìm chặt vào ký ức buổi tâm tình đầy xúc động kia và bắt mình không nghĩ đến những tủi cực gắn liền với nó. - Martin, cạnh chỗ anh có mấy bản nhạc – chàng nghe thấy tiếng Leonor gọi – Anh làm ơn đưa cho tôi với. Những lời được thốt ra với giọng điệu tự nhiên ấy đã kéo Rivas ra khỏi dòng suy tư. Cầm tập nhạc lên khỏi bàn, chàng cố đoán ý nghĩa đích thực của lời yêu cầu này. Kẻ si tình nào cũng thích khám phá ẩn ý trong mọi điều do con người thần tượng của mình phát ngôn. Song Leonor ngỏ lời cám ơn một cách quá khô khan khiến cho chàng trai đáng thương phải nghĩ nàng chỉ đơn giản là cần đến bản nhạc, thế thôi. Vả lại Martin là "lính mới" trong trận địa tình ái và không có nét gì giống những tay công tử tối nào cũng la cà ở các phòng khách thượng lưu để mà nghĩ rằng họ dường như chỉ cần ném ra một tia mắt chăm chú là đủ để chiếm được trái tim phụ nữ. Chàng trai phiền muộn định đi ra thì Leonor bỗng buông xõng một câu, mắt vẫn không nhìn về phía chàng: - Tự mình giở bản nhạc thật là khó. Cô gái giữ trang nhạc bằng tay trái, còn tay phải lựa hoà âm đầu tiên. - Nếu cô cho phép – Martin tiến lại gần khẽ nói – tôi sẽ giở bản nhạc cho. Leonor im lặng buông tay ra và bắt đầu chơi khúc dạo đầu của bản valse quen thuộc. - Chẳng lẽ anh đọc được nốt nhạc sao? – nàng hỏi sau một phút. - Không đâu thưa tiểu thư – Martin đáp bằng một giọng run run vì hồi hộp – Nhưng cô có thể nói cho tôi biết khi nào cần giở trang. Leonor nhìn vào bản nhạc, sau đó nhìn sang mặt đàn và liên tục nghĩ cách nối tiếp câu chuyện vừa được gợi ra. Còn Martin thì quên phắt mọi thứ trên đời để ngắm nàng. - Chắc là hôm nay anh đã gặp bạn anh rồi chứ? – nàng hỏi khi ngước mắt lên ra hiệu cho chàng trai giở qua trang nhạc khác. - Gặp rồi, thưa tiểu thư. Bây giờ Raphael là người hạnh phúc nhất trên đời. - Thế nhưng anh, chắc là anh cho rằng chàng ta đáng thương chứ? – nàng phản đối và nhìn Martin thăm dò. - Tại sao cô lại nghĩ như thế? Thưa tiểu thư? – chàng sửng sốt. - Nhưng chính theo lý luận của anh thì cần phải trốn chạy tình yêu vì nó là nỗi bất hạnh kia mà! - Tôi chỉ nói về một tình yêu không được đáp lại. - Ồ, phải rồi, tôi quên mất. Mà chẳng lẽ lại tồn tại một tình yêu như thế sao? Trong khoảnh khắc Martin không còn muốn che giấu mối tình vô vọng của mình, chàng bỗng muốn kể hết tất cả về nỗi buồn chán cùng cực đang cào xé trái tim mình cũng như lòng say đắm cuồng nhiệt và sùng kính trong tâm hồn, chàng muốn tìm những lời lẽ nào đó buộc nàng phải hiểu được nàng chính là báu vật trong trái tim chàng. Song ngay lúc đó chàng nhớ lại việc Leonor đã đón nhận những lời chàng nói vào sáng hôm ấy với vẻ khinh miệt lạnh lùng như thế nào nên cả ánh mắt đầy ý nghĩa lẫn lời thú nhận đều chết lặng trên miệng chàng, và lòng can đảm rời bỏ chàng trai bất hạnh. Chàng hình dung trước cái cảnh nàng sẽ cười giễu tình yêu của chàng ra sao, sẽ kiêu ngạo một cách xúc phạm thế nào khi nghe chàng nói và suy ngẫm về mọi thứ ngăn cách họ, chàng bình tâm nén cơn xúc động của mình. Những ý nghĩ cay đắng ấy thoáng qua như tia chớp trong đầu Martin và chỉ sau giây lát chàng đã lấy lại tự chủ để trả lời với một giọng bình thản. - Tôi cho rằng nó có tồn tại, thưa tiểu thư. - Thế nghĩa là anh không tin tưởng vào điều đó? - Mãi mãi không tin - Chẳng lẽ tấm gương của bạn anh chưa đủ thuyết phục rằng không nên nhìn nhận tình yêu như nỗi bất hạnh? - Raphael một lúc nào đó đã được yêu, và của có thể hy vọng là tình yêu ấy sẽ trở lại. - Ồ không! nếu như San Louis làm theo những tín niệm của anh thì đã từ la6u chàng ta cần phải thoát khỏi mối tình của mình rồi! Nhưng anh ta đã giữ được lòng kiên định và chính vì thế hoàn toàn đáng được hưởng hạnh phúc. - Kiên định để làm gì đối với một kẻ không khi nào dám cả gan cởi mở nỗi lòng mình? – được những lời của Leonor khích lệ, Rivas thốt lên. - Tôi không biết – cô gái nói – Nhưng tôi thấy không thể hiểu nổi tính nhút nhát như thế ở như thế ở một người đàn ông. - Thưa tiểu thư, nhưng chúng ta đang bàn về hạnh phúc, nói cách khác là chính cuộc sống – Martin xúc động bác lại. - Phải chăng đàn ông không mạo hiểm cuộc sống của mình sao? Mà thường thì họ làm điều đó chỉ vì những chuyện vớ vẩn hoàn toàn. - Cô nói đúng. Nhưng lúc đó họ đối xử với kẻ thù, còn trong trường hợp mà chúng ta đang nói thì họ phải chống chọi với tình yêu, cái đối với họ còn quý hơn cả cuộc sống. Chẳng hạn như Raphael chưa bao giờ run sợ trước mặt đối thủ, nhưng có lẽ suốt đời chàng không dám nói với cô em họ của cô một câu nếu như sự ngẫu hợp may mắn không liên kết họ với nhau một lần nữa. Một tình yêu chân chính, thưa tiểu thư, có thể biến một con người dũng cảm nhất thành kẻ nhút nhát, nhưng tình yêu vô vọng còn tệ hơn thế nữa kia. - Nghe nói mọi điều được nhận thức bằng kinh nghiệm của chính mình – Leonor đáp với nụ cười thoáng nhẹ - và biện pháp tốt nhất để vượt qua tính nhút nhát của mình đó là tuân theo nguyên tắc ấy. Martin im lặng. Chàng sợ mình giải thích sai lệch những lời cô gái nói. - Anh không đồng tình với tôi ư? – Leonor hỏi. - Tôi nghĩ mọi điều không đơn giản như thế - Martin ấp úng. - Nhưng tại sao anh không thử xem nhỉ? Vả lại hình như anh cũng đã thử rồi đấy chứ. - Tôi ư? Chính tôi cũng không nghĩ tới. Leonor không thèm đáp lời chàng. - Anh quên giở nhạc rồi đấy – cô gái nói và chơi nốt bản nhạc valse theo trí nhớ. - Tôi đợi cô ra hiệu – Martin bối rối vì ánh mắt lạnh lùng của người đẹp trong khi nói những lời ấy với chàng. Trong khi đó Leonor lại tiếp tục chơi bản valse khác. - Thế bạn anh định làm gì tiếp theo? – nàng hỏi. - Trước tiên chàng ước ao được gặp Matilda lần nữa – Martin đáp. - Chủ nhật này chúng tôi định dạo chơi ở Kampo de Marta. Anh ta có thể gặp cô ấy ở đó. - Nếu cô cho phép nhắn lại với Raphael thì anh ấy sẽ rất biết ơn. Leonor không trả lời gì, nàng ngừng chơi và đứng lên. Martin lại rơi vào nỗi buồn chán, chàng cho rằng Leonor trò chuyện với chàng tữ nãy giờ chỉ để thông báo về cuộc dạo chơi đã định giống như nhiều khi cả một bức thư dài dằng dặc cũng chỉ nhằm thông báo một điều quan trọng nhất ở dòng cuối cùng thôi. Agustin đã kéo chàng ra khỏi những ý tưởng không vui ấy, hai chàng trai chuyện vãn với nhau cho tới mười một giờ rồi cả hai đứng lên rời phòng khách. Lát sau ngài Fidel Elias cũng cáo từ ra về cùng vợ và con gái. - Bà có thấy Agustin và Matilda âu yếm nhau thế nào chưa? – ngài Elias to nhỏ với vợ - Tôi đã nói chúng nó yêu nhau mà, nếu không cứ chặt đầu tôi đi. Ngay ngày mai tôi sẽ bàn với Damasso việc cưới xin. - Trong khi chưa thật sự tin rằng chúng yêu nhau thì cứ đợi thêm có phải tốt hơn không? – bà Francisca thận trọng nói. - Đợi à? Bà nghĩ rằng những chàng rể như Agustin có thể gặp bất cứ đâu chắc? nếu như chúng ta kéo dây dưa thì một con bé nào đó sẽ quấn lấy cậu chàng! Ai biết được nó đi đâu! Không đâu bà ơi, phải uốn thép ngay lúc còn nóng! Sáng dậy là tôi sẽ đi gặp Damasso. Còn lúc ấy Agustin xem đi xem lại không biết bao nhiêu lần bộ cánh lịch sự của mình và vẩy lên khắp người đủ loại nước hoa quý hiếm thêm một lần nữa rồi mới đi đến nơi hẹn hò. End