Thơ Nguyễn Bính ___ Thơ Nguyễn Bính phổ thông với mọi lứa tuổi và khía cạnh thưởng thức. Lời thơ tự nhiên, chân thật và mộc mạc, đầy tình người và tình quê hương; không cầu kỳ bóng bẩy mà vẫn diễn tả được vẻ đẹp, cảm xúc dạt dào, không gò bó chải chuốt mà âm điệu vẫn mượt mà trôi chẩy, thấm đậm vào lòng người bao rung cảm chân thành nhất. ___ Tính chất ca dao và dân tộc thể hiện đầy trong thơ của Nguyễn Bính, một cách nhẹ nhàng tự nhiên qua những vần lục bát đơn sơ và đằm thắm, như những lời ru ngọt ngào một buổi trưa thanh vắng, như những câu hò tình tự từ các ruộng đồng thôn dã, từ những hàng cau, cánh bướm, từ những giậu mùng tơi, từ những bến đò ngang dọc của chia ly, đưa chúng ta về với quê hương yêu quý hiền hòa, đã từ lâu xa cách quá. Tựu Trường Nguyễn Bính Những nàng thiếu nữ sông Hương Da thơm má phấn môi hường lá son Tựu trường san sát chân thon Lao xao nón mới màu sơn sáng ngời Gió thu cứ mãi trêu người Ðôi thân áo mỏng tơi bời bay lên Dịu dàng đôi ngón tay tiên Giữ hờ mép áo làm duyên qua đường. Trường Huyện Nguyễn Bính Học trò trường huyện ngày năm ấy Anh tuổi bằng em lớp tuổi thơ Những buổi học về không có nón Ðội đầu chung một lá sen tơ Lá sen vương phấn hương sen ngát Ấp ủ hai ta chút nhụy hờ Lũ bướm tuởng hoa cài mái tóc Theo về tận cửa mới tan mơ. Em đi phố huyện tiêu điều quá Trường huyện giờ xây kiểu khác rồi Mà đến hôm nay anh mới biết Tình ta như chuyện bướm xưa thôi. Lỡ Bước Sang Ngang Nguyễn Bính Em ơi em ở lại nhà Vườn dâu em hái, mẹ già em thương Mẹ già một nắng hai sương Chị đi một bước trăm đường xót xa. Cậy em, em ở lại nhà Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương Hôm nay xác pháo đầy đường Ngày mai khói pháo còn vương khắp làng Chuyến này chị bước sang ngang Là tan vỡ giấc mộng vàng từ đây Rượu hồng em uống cho say Vui cùng chị một vài giây cuối cùng Rồi đây sóng gió ngang sông Ðầy thuyền hận, chị lo không tới bờ Miếu thiêng vụng kén người thờ Nhà hương khói lạnh chị nhờ cậy em Ðêm qua là trắng ba đêm Chị thương chị kiếp con chim lìa đàn Một vai gánh vác giang san Một vai nữa gánh muôn vàn nhớ thương Mắt quầng tóc rối tơ vương Em còn cho chị lược gương làm gì Một lần sẩy bước ra đi Là không hẹn lại ngày về nữa đâu Cách mấy mươi con sông sâu Và trăm ngàn vạn nhịp cầu chênh vênh Cũng là thôi, cũng là đành Sang ngang lỡ buớc riêng mình chị sao? Tuổi son nhạt thắm phai đào Ðầy thuyền hận có biết bao nhiêu người Em đừng khóc nữa em ơi Dẫu sao thì sự đã rồi nghe em Một đi bảy nổi ba chìm Trăm cay nghìn đắng con tim héo dần Dẫu em thương chị mười phần Cũng không ngăn nổi một lần chị đi Chị tôi nước mắt đầm đìa Chào hai họ để đi về nhà ai Mẹ trông theo, mẹ thở dài Giây pháo đỏ bỗng vang trời nổ ran Tôi ra đứng ở đầu làng Ngùi trông theo chị khuất ngàn dâu thưa Trời mưa ướt áo làm gì Năm mười bảy tuổi chị đi lấy chồng Người ta pháo đỏ rượu hồng Mà trong hồn chị một vòng hoa tang Lần đầu chị bước sang ngang Tuổi son sông nước, đò ngang chưa từng ở nhà mẹ nhớ em thương Ba gian nhà trống mảnh vườn xác xơ Mẹ ngồi bên cửa se tơ Thời thường nhắc "chị mày giờ ra sao?" Chị bây giờ ... nói thế nào... Bướm tiên khi đã lạc vào vườn hoang Chị từ lỡ bước sang ngang Trời giông bão, giữa tràng giang lật thuyền Xuôi dòng nước chảy liên miên Ðưa thân thế chị tới miền đau thương Mười năm gối hận bên giường Mười năm nước mắt bữa thường thay canh Mười năm đưa đón một mình Ðào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên Mười năm lòng lạnh như tiền Tim đi hết máu! cái duyên không về! Nhưng em ơi! một đêm hè Hoa soan nở, xác con ve hoàn hồn Dừng chân bên bến sông buồn Nhà nghệ sĩ tưởng đò còn chuyến sang Ðoái thương duyên chị lỡ làng Ðoái thương duyên chị dở dang tháng ngày Rồi, rồi chị nói sao đây Em ơi nói nhỏ câu này với em Thế rồi máu chảy về tim Duyên làm lành chị, duyên tìm về môi Chị tôi lòng ấm lại rồi Mối tình chết đã có người hồi sinh Chị từ dan díu với tình Ðời tươi như buổi bình minh nạm vàng Tim ai khắc một chữ "nàng" Mà tim chị một chữ "chàng" khắc theo Nhưng yêu chỉ để mà yêu Chị còn dám ước một điều gì hơn? Một lần hai lỡ keo sơn Mong gì gắn lại phím đờn ngang cung Rồi đêm kia lệ dòng dòng Tiễn đưa người ấy sang đông chị về Tháng ngày qua cửa buồng the Chị ngồi nhặt cánh hoa lê cuối mùa Úp mặt vào hai bàn tay Chị tôi khóc suốt một ngày một đêm Ðã đành máu chảy về tim Nhưng không ngăn nổi cánh chim giang hồ Người đi xây dựng cơ đồ Chị về trồng cỏ nấm mồ thanh xuân Người đi khoác áo phong trần Chị về đan áo lịm dần nhớ thương Hồn trinh ôm chặt chân giường Ðã cùng chị khóc đoạn trường thơ ngây Năm xưa, đêm ấy, giường này Nghiến răng..., nhắm mắt, cau mày, cực chưa Thế là tàn một giấc mơ Thế là cả một bài thơ não nùng Tuổi son má đỏ môi hồng Bước chân về đến nhà chồng là thôi Ðêm qua mưa gió đầy trời Trong hồn chị có một người đi qua Em về thương lấy mẹ già Ðừng trông ngóng chị nữa mà uổng công Chị giờ sống cũng bằng không Coi như chị đã sang sông đắm đò. Cô Hái Mơ Nguyễn Bính Thơ thẩn đường chiều một khách thơ Say nhìn xa rặng núi xanh lơ Khí trời lặng lẽ và trong sáng Thấp thoáng rừng mơ cô hái mơ. Hỡi cô con gái hái mơ già Cô chửa về ư đường còn xa Mà ánh chiều hôm dần một tắt Hay cô ở lại về cùng ta? Nhà ta ở dưới gốc cây dương Cách động Hương Sơn nửa dặm đường Có suối nước trong tuôn róc rách Có hoa bên suối ngát đưa hương Cô hái mơ ơi, cô gái ơi Chẳng trả lời tôi lấy một lời Cứ lặng mà đi, rồi khuất bóng Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi. Mùa Ðông Ðan Áo Nguyễn Bính Ðã quyết không... không... được một ngày Rồi yêu mất cả buổi chiều nay Chiều nay bướm trắng ra nhiều quá! Không biết là mưa hay nắng đây? Lâu nay tôi thấy ở lòng tôi Như có tơ vương đến một người Người ấy , nhưng mà tôi chả nói Tôi đành ngậm miệng nữa mà thôi. Tôi quen ngậm miệng với tình xưa Tình đã sang sông đã tới bờ Tình đã trao tôi bao oán hận Và đem đi cả một thuyền mơ. Mơ có năm năm đã vội tàn , Có nàng đan mãi áo len đen. Có nàng áo đỏ đi qua đấy , Hương đượm ba ngày hương chưa tan. Mà hương đượm mãi ở hồn tôi , Tôi biết là tôi yêu mất rồi! Tôi biết từ đây tôi khổ lắm , Chiều nay gió lạnh đấy , nàng ơi! Tất cả mùa đông đan áo len Cho người cho tất cả người quen Còn tôi người lạ , tôi người lạ , Có cũng nên mà không cũng nên. Oán đã bao la , hận đã nhiều Cớ sao tôi vẫn chả thôi yêu? Tôi đi mãi mãi con đường ấy Qua lại hôm nay, sáng lại chiều. Tương Tư Nguyễn Bính Thôn Ðoài ngồi nhớ thôn Ðông, Một người chín nhớ mười mong một người, Gió mưa là bệnh của trời, Tương Tư là bệnh của tôi yêu nàng, Hai thôn chung lại một làng, Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này, Ngày qua ngày lại qua ngày, Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng, Bảo rằng cách trở đò giang, Không sang là chẳng đường sang đã đành, Nhưng đây cách một đầu đình, Có xa xôi mấy mà tình xa xôi, Tương tư thức mấy đêm rồi, Biết cho ai hỏi ai người biết cho, Bao giờ bến mới gặp đò, Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau, Nhà em có một giàn trầu, Nhà tôi có một hàng cau liên phòng, Thôn Ðoài thì nhớ thôn Ðông, Cau thôn Ðoài nhớ trầu không thôn nào. Xuân Tha Hương Nguyễn Bính Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng Ôi, chị một em, em một chị Trời làm xa cách mấy con sông Em đi trăng gió đời sương gió Chị ở vuông tròn phận lãnh cung Chén rượu tha hương, trời : đắng lắm Trăm hờn nghìn giận một mùa đông Chiều nay ngồi ngắm hoàng hôn xuống Nhớ chị làm sao, nhớ lạ lùng... Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở Chị vẫn môi son vẫn má hồng? Áo rét ai đen mà ngóng đợi Còn vài hôm nữa hết mùa đông! Cột nhà hàng xóm lên câu đối Em đọc tương tư giữa giấy hồng Gạo nếp nơi đây sao trắng quá Mỗi ngày phiên chợ lại thêm đông Thiên hạ đua nhau mà sắm Tết Một mình em vẫn cứ tay không Vườn nhà Tết đến hoa còn nở Chị gửi cho em một cánh hồng Tha hương chẳng gặp người tri kỷ Một cánh hoa tươi đủ ấm lòng Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng... Chao ơi, Tết đến em không được Trông thấy quê hương thật não nùng Ai bảo mắc duyên vào bút mực Sòng đời mang lấy số long đong Người ta đi kiếm giàu sang cả Mình chỉ mơ hoài chuyện viễn vông Em biết giàu sang đâu đến lượt Nợ đời nặng quá gỡ sao xong? Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng Tết này, ô thế mà vui chán Nhưng một mình em uống rượu nồng Rượu cay nhớ chị hồi con gái Thương chị từ khi chị lấy chồng Cố nhân chẳng biết làm sao ấy Rặt những tin đồn chuyện bướm ong Thôi, em chẳng dám đa mang nữa Chẳng buộc vào chân sợi chỉ hồng Nàng bèo bọt quá, em lăn lóc Chấp nối nhau hoài cũng uổng công! (Một trăm con gái đời nay ấy Ðừng nói ân tình với thủy chung!) Người ấy xuân già chê gối lẻ Nên càng nôn nả chuyện sang sông Ðò ngang bến dọc tha hồ đấy Quý hoá gì đâu một chữ đồng! Vâng, em trẻ dại, em đâu dám Thôi, để người ta được kén chồng Thiếu nữ hoài xuân mơ cát sĩ Chịu làm sao được những đêm đông Khốn nạn, tưởng yêu thì khó chứ Không yêu thì thực dễ như không! Chị ơi, Tết đến em mua rượu Em uống cho say đến não lòng Uống say cười vỡ ba gian gác Ném cái chung tình xuống đáy sông Thiên hạ "chi nghinh Nam Bắc điểu" Tình đời "Diệp tống lãng lai phong" Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một chút lòng Sương muối gió may rầu rĩ lắm Còn vài hôm nữa hết mùa đông Xuân đến cho em thêm một tuổi Thế nào em cũng phải thành công Em không khóc nữa, không buồn nữa Ðây một bài thơ hận cuối cùng Không than chắc hẳn hồn tươi lại Không khóc tha hồ đôi mắt trong Chị ơi, Em Cưới Mùa Xuân nhé? Ðốt pháo cho thơm với rượu hồng Xa nhà xa chị tuy buồn thật Cũng cố vui ngang gái được chồng Em sẽ uống say hơn mọi bận Cho hồn về tận xứ Hà Ðông Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng Với lá thư này là tất cả Những lời tâm sự một đêm đông Thôn gà eo óc ngoài xa vắng Trời đất tàn canh tối mịt mùng Ðêm nay em thức thi cùng nến Ai biết tình em với núi sông Mấy sông mấy núi mà xa được Lòng chị em ta vẫn một lòng Tết này chưa chắc em về được Em gửi về đây một tấm lòng Cầu mong cho chị vui như Tết Tóc chị bền xanh, má chị hồng Trong mùa nắng mới sầu không đến Giữa hội hoa tươi ấm lại lòng Chắc chị đời nào quên nhắc nhở: - Xa nhà, rượu uống có say không? Xuân Về Nguyễn Bính Ðã thấy Xuân về với gió đông Với trên màu má gái chưa chồng, Bên hiên hàng xóm cô hàng xóm Ngước mắt nhìn trời, đôi mắt trong. Từng đàn con trẻ chạy xun xoe Mưa tạnh trời quang nắng mới hoe Lá nõn, ngành non, ai tráng bạc? Gió về từng trận, gió bay đi... Thong thả nhân gian nghỉ việc đồng Lúa thì con gái mượt như nhung Ðầy vườn hoa bưởi, hoa cam rụng Ngào ngạt hương bay bướm vẽ vòng. Trên đường cát mịn một đôi cô, Yếm đỏ, khăn thâm, trẩy hội chùa Gậy trúc dắt bà già tóc bạc, Lần lần tràng hạt niệm nam vô. Hành Phương Nam Nguyễn Bính Hai ta lưu lạc phương Nam này Trải mấy mùa qua én nhạn bay Xuân đến khắp trời, hoa rượu nở Riêng ta với ngươi buồn vậy thay! Lòng đắng sá gì non hớp rượu Mà không uống cạn, mà không say? Lời thề buổi ấy cầu Tư Mã Mà áo khinh cừu không ai may Ngươi giam chí lớn vòng cơm áo Ta trói thân vào nợ nước mây Ai biết thương nhau từ thuở trước Bây giờ gặp nhau trong phút giây Nợ tình chưa trả tròn một món Sòng đời thua đến trắng hai tay Quê nhà xa lắc xa lơ đó Trông lại tha hồ mây trắng bay Tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc Phân tán vì cơn gió bụi này Ngươi đi buồn lắm mà không khóc Mà vẫn cười qua chén rượu đầy Vẫn dám tiêu hoang cho đến hết Ngày mai ra sao rồi hãy hay Ngày mai sán lạn màu non nước Cốt nhất làm sao tự buổi này Rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn Mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay Hỡi ơi Nhiếp Chính mà băm mặt Giữa chợ ai người khóc nhận thây Kinh Kha quán lạnh sầu nghiêng chén Ai kẻ dâng vàng, kẻ biếu tay? Mơ gì Ấp Tiết thiêu văn tự Hài cỏ gươm cuồng ta đi đây Ta đi, nhưng biết về đâu chứ? Ðã dấy phong yên lộng bốn trời Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ, Uống say mà gọi thế nhân ơi! Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ Ta với nhà ngươi cả tiếng cười Người ơi! Hề người ơi! Người sang bên ấy sao mà lạnh Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi. Anh Lái Ðò Nguyễn Bính Năm xưa chở chiếc thuyền này Cho cô sang bãi tước đay chiều chiều Ðể tôi mơ mãi mơ nhiều: Tước đay se võng nhuộm điều ta đi Tưng bừng vua mở khóa thi Tôi đỗ quan Trạng vinh quy về làng Võng anh đi trước võng nàng Cả hai chiếc võng cùng sang một đò Ðồn rằng đám cưới cô to Nhà trai thuê chín chiếc đò đón dâu Nhà gái ăn chín nghìn cau Tiền cheo, tiền cưới chừng đâu chín nghìn Lang thang tôi dạm bán thuyền Có người trả chín quan tiền, lại thôi! Bóng Người Trên Sân Ga Nguyễn Bính Những cuộc chia lìa khởi từ đây Cây đàn sum họp đứt tuôn dây Những lời bèo bọt, thân đơn chiếc Lần lượt theo nhau suốt tháng ngày Có lần tôi thấy hai cô bé Sát má vào nhau khóc sụt sùi Hai bóng chung lưng thành một bóng - Ðường về nhà chị chắc xa xôi Có lần tôi thấy một người yêu Tiễn một người yêu một buổi chiều Ở một ga nào xa vắng lắm Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu Hai chàng tôi thấy tiễn đưa nhau Kẻ ở sân ga kẻ cuối tàu Họ giục nhau về ba bốn bận Bóng nhòa trong bóng tối từ lâu Có lần tôi thấy vợ chồng ai Thèn thẹn chia tay bóng chạy dài Chị mở khăn trầu anh thắt lại - Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi! Có lần tôi thấy một bà già Ðưa tiễn con đi một chốn xa Tàu chạy lâu rồi bà vẫn đứng Lưng còng đổ bóng xuống sân ga Có lần tôi thấy một người đi Chẳng biết về đâu nghĩ ngợi gì Chân bước hững hờ theo bóng lẻ Một mình làm cả cuộc phân ly Những chiếc khăn màu thổn thức bay Những bàn tay vẫy những bàn tay Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt Buồn ở đâu hơn ở chốn này Tôi đã từng chờ những chuyến xe Ðã từng đưa đón kẻ đi về Sao nhà ga ấy sân ga ấy Chỉ để cho lòng dấu biệt ly. Xóm Ngự Viên Nguyễn Bính Lâu nay có một người du khách Gió bụi mang về xóm Ngự Viên Giậu độ dây leo suồng sã quá Hoa tàn con bướm cánh nghiêng nghiêng Buồn thu rơi nhẹ đôi tờ lá Xóm vắng rêu xanh những lối hèn Khách du lần dở trang hoài cổ Mơ lại thời xưa xóm Ngự Viên. Có phải ngày xưa vườn Ngự Uyển Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên? Sớm Ðào, trưa Lý, đêm Hồng phấn, Tuyết Hạnh, sương Quỳnh, máu Ðỗ quyên Ðức vua một sớm đầu xuân ấy Lòng đẹp theo trời, dạo Ngự viên Cung tần mỹ nữ ngời son phấn Theo gót nhà vua nở gót sen Hương đưa bát ngát ngoài trăm dặm Cung nữ đa tình vua thiếu niên Một đôi công chúa đều hay chữ Hoàng hậu nhu mì không biết ghen Ðất rộng can chi mà đổi chác Thời bình đâu dụng chước hòa Phiên Mẫu đơn nở đỏ nhà vua nhớ Câu chuyện : "Hô lai bất thượng thuyền" Có phải ngày xưa vườn Ngự Uyển Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên? Gót son bước nhẹ lầu Tôn nữ Ngựa bạch buông chùng áo Trạng nguyên Mười năm vay mượn vào kinh sử Ðã trả xong rồi nợ bút nghiên Quan trạng tân khoa tàn yến tiệc Ði xem hoa nở mấy hôm liền Ðường hoa, má phấn tranh nhau ngó Nhạc ngựa vang lừng khắp bốn bên Thắp hương Tôn nữ xin Trời Phật: "Phù hộ cho con được phỉ nguyền" Lòng Trạng lâng lâng màu phú quý Quả cầu nho nhỏ bói lương duyên. Tay ai ấy nhỉ gieo cầu đấy Nghiêng cả mùa xuân Trạng ngước nhìn. Trạng bắt sai rồi, lầu rũ sáo Có người đêm ấy khóc trăng lên Bóng ai thấp thoáng sau bờ trúc Chẳng Tống Trân ư cũng Nguyê~ễn Hiền? Khách du buồn nỗi buồn sông núi Núi lở sông bồi cảnh biến thiên Ngự viên ngày trước không còn nữa Giờ chỉ còn tên xóm Ngự Viên. Khoa cử bỏ rồi, thôi hết Trạng! Trời đem hoa cỏ trả vườn tiên Tôn nữ ngồi đan từng chiếc áo Dân thường qua lại lối đi quen Nhà cửa xúm nhau thành một xóm Cay nồng hơi thuốc lẫn hơi men Mụ vợ Bắc Nam người tứ xứ Anh chồng tay trắng lẫn tay đen Ðổi tình thay nghĩa như cơm bữa Khúc "Hậu đình hoa" hát tự nhiên. Nhọc nhằn tiếng cửi trong canh vắng Nhao nhác đàn dơi lúc đỏ đèn... Hôm nay có một người du khách Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên. Cô Lái Ðò Nguyễn Bính Xuân đã đem mong nhớ trở về Lòng cô gái ở bến sông kia Cô hồi tưởng lại ba xuân trước Trên bến cùng ai đã nặng thề Nhưng rồi người khách tình quân ấy Ði biệt không về với núi sông Ðã mấy lần sông trôi, trôi mãi Mấy lần cô lái mỏi mòn trông Xuân này đến nữa đã ba xuân, Ðóm lửa tình duyên tắt nguội dần Chẳng lẽ ôm lòng chờ đợi mãi Cô đành lỗi ước với tình quân. Bỏ thuyền, bỏ lái, bỏ dòng sông, Cô lái đò kia đi lấy chồng. Vắng bóng cô em từ dạo ấy, Ðể buồn cho những khách sang sông. Thư Cho Chị Nguyễn Bính Viết cho chị cánh thư này Một đêm lữ thứ em say rượu cần Nhớ người cách một mùa xuân Hình như người đã một lần sang sông Ồ! say! thương nhớ vô cùng Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị ơi! Làm sao giấc ngủ không dài Sao đêm không ngắn, mà trời cứ mưa? Làm sao em sống như thừa Cố đem men rượu tẩm vừa lòng đau Kể từ hai đứa thôi nhau Em thường chả có đêm nào không say Sao em đơn chiếc thế này? Sao em lại khóc như ngày chị đi...? Ở đây còn có vui gì! Vườn dâu xa lắm! lối về chị xa Con đường sang xóm Trữ La Cách một ngày ngựa, cách ba ngày đò Lúc này em nghĩ mà lo Cứ thương nhớ mãi thì cho hết đời! Hôm qua có chuyến đò xuôi Toan về Hà Nội lại thôi không về Em trồng được một cây lê Hẹn bốn năm nữa thì về hái hoa Nhưng là vườn đất người ta Mình là khách trọ một vài đêm thôi Sáng mai có lẽ em xuôi Nếu không đãng trí và trời không mưa Nhưng mà khăn gói gió đưa Lại về Hà Nội thì chưa muốn về Ðò thuê, ngày ngựa cũng thuê Sang nhìn qua kẻ lỗi thì sang sông Ồ! say! thương nhớ vô cùng Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị cho? Trời Mưa ở Huế Nguyễn Bính Trời mưa ở Huế sao buồn thế! Cứ kéo dài ra đến mấy ngày Thềm cũ nôn nao đàn kiến đói Trời mờ ngao ngán một loài mây. Trường Tiền vắng ngắt người qua lại Ðập Ðá mênh mang bến nước đầỵ Ðò vắng khách chơi nằm bát úp Thu về lại giở gió heo may... Chúng tôi hai đứa xa Hà Nội Bốn tháng hình như kém mấy ngày Lăn lóc có dư mười mấy tỉnh Ðể rồi nằm mốc ở nơi đây Thuốc lào hút mãi người ra khói Thơ đọc suông tình hết cả hay Túi rỗng nợ nần hơn Chúa Chổm Áo quần trộm mượn, túng đồ thay. Hàng xóm có người con gái lẻ Ý chừng duyên nợ với nhau đây Chao ơi! ba bốn tao ân ái Ðã đủ tan tành một kiếp trai. Tôi rờn rợn lắm giai nhân ạ! Ðành phụ nhau thôi, kẻo đến ngày Khăn gói gió đưa sang xứ lạ Ai cười cho được lúc chia tay? Trời mưa ở Huế sao buồn thế! Cứ kéo dài ra đến mấy ngày Xa xôi ai nhớ mà thương nhớ? Mà nhớ mà thương đến thế này! Cố nhân chẳng khóa buồng xuân lại Vung vãi ân tình khắp đó đây. Mưa chiều, nắng sớm, người ta bảo Cả đến ông Trời cũng đổi thay Gia đình thiên cả lên thành thị Buôn bán loanh quanh bỏ cấy cày "Anh em cánh nhạn người Nam Bắc Tâm sự hồn quyên lệ ngắn dài..." Trời mưa ở Huế sao buồn thế! Cứ kéo dài ra đến mấy ngày Hôm qua còn sót hơn đồng bạc Hai đứa bàn nhau uống rượu say Nón lá áo tơi ra quán chợ Trơ vơ trên bến nước sông đầy Sầu nghiêng mái quán mưa tong tả Chén ứa men lành lạnh ngón tay. Ôn lại những ngày mưa gió cũ Những chiều quán trọ, những đêm say Người quen nhắc lại từng tên một Kể lại từng nơi đặt dấu giầy Trôi dạt dám mong gì vấn vít Sòng đời thua nhẵn cả thơ ngây Tỉ tê gợi tới niềm tâm sự Cúi mặt soi gương chén rượu đầy Bốn mắt nhuộm chung màu lữ thứ Ðôi lòng hòa một vị chua cay Ðứa thương cha yếu thằng thương mẹ Cha mẹ chiều chiều... con nước mây Không hiểu vì đâu hai đứa lại Chung lưng làm một chuyến đi đầy? Trời mưa ở Huế sao buồn thế! Cứ kéo dài ra đến mấy ngày... Chú Rể Là Anh Nguyễn Bính Xưa anh là kẻ nghiện sông hồ Ðây, đó, lan dài gót lãng du Về chẳng có kỳ, đi chẳng hẹn Như mây mùa thu, lá mùa thu. Anh đến Hà Nội đêm hôm trước Anh xa Hà Nội sáng hôm sau Bạn bè nhớ tới anh, thường nhắc: - "Không biết bây giờ hắn ở đâu?" Hắn đã lên rừng nghe vượn hót? Hay vừa xuống biển ngắm giăng lên? Ngựa quên gốc liễu, đò quên bến Hắn nhớ thương chăng tới mẹ hiền? Bỗng sáng hôm nay có thiếp hồng Có người cưới vợ giữa mùa đông Cô dâu chẳng biết là ai đó? Chú rể là anh - Có lạ không! A ha! Thôi nhé, tự hôm nay Lá hết lìa rừng, mây hết bay Sông bến lương duyên đò cắm chặt Ngựa Hồ thôi hết gió heo may. Mắt xanh không ngắm trời xanh nữa Chí lớn thu vào hộp phấn son Than củi trần gian mà luyện được Một đời vợ đẹp với con khôn Sông hồ giờ bặt dấu chân anh Quân tử về coi việc nấu canh Viết cuốn trường thiên ân ái đó Anh quên chép chuyện "Bỏ gia đình" Tôi chỉ xa anh một chuyến tầu Nhưng là cách trở vạn sông sâu Uống ba ly rượu, quay về Bắc Gọi để mừng anh, để nhớ nhau Song nhớ bao nhiêu lại ngậm ngùi Sông hồ còn sót lại mình tôi - Hai tay người đẹp trông mềm quá Tôi có ngờ đâu khóa được người... Ghen Nguyễn Bính Cô nhân tình bé của tôi ơi! Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười Những lúc có tôi và mắt chỉ Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai Ðừng hôn dù thấy đóa hoa tươi Ðừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ Ðừng tắm chiều nay bể lắm người Tôi muốn mùi thơm của nước hoa Mà cô thường xức chẳng bay xa Chẳng làm ngây ngất người qua lại Dẫu chỉ qua đường, khách lại qua Tôi muốn những đêm đông giá lạnh Chiêm bao đừng lẩn khuất bên cô Bằng không tôi muốn cô đừng gặp Một trẻ trai nào trong giấc mơ Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ Ðừng làm ẩm áo khách chưa quen Chân cô in vết trên đường bụi Chẳng bước chân nào được dẫm lên Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi! Thế nghĩa là yêu quá mất rồi! Và nghĩa là cô là tất cả... Cô là tất cả của riêng tôi! Tình Tôi Nguyễn Bính Tình tôi là giọt thủy ngân Dù nghiền chẳng nát dù lăn vẫn tròn Tình cô là đóa hoa đơn Bình minh nở để hoàng hôn mà tàn. Lòng tôi rối những tơ đàn Cao vời những ước đầy tràn những mơ Lòng cô chẳng có dây tơ Ước sao đến thấp mà mơ đến nghèo! Hồn tôi giếng ngọt trong veo Trăng thu trong vắt biển chiều trong xanh Hồn cô cát bụi kinh thành Ða đoan vó ngựa chung tình bánh xe. Nhớ Nguyễn Bính Ví chăng nhớ có như tơ nhỉ Em thử quay xem được mấy vòng Ví chăng nhớ có như vừng nhỉ Em thử lào xem được mấy thưng! Anh ơi! Em nhớ em không nói Nhớ cứ đầy lên cứ rối lên Từ đấy về đây xa quá đỗi Ðường đi bằng ngựa hay bằng thuyền? Gieo thoi gieo thoi lại gieo thoi Nhớ nhớ mong mong mãi mãi rồi Thoi ạ làm sao thoi lại cứ Ði về giăng mắc để trêu tôi? Hôm qua chim khách đậu trên cành Kêu mãi làm em cứ tưởng anh Nội nhật hôm qua về tới bến Ai ngờ chim khách cũng không linh! Anh bốn mùa hoa em một bề Anh muôn quán trọ, em thâm khuê May còn được hơn ai sương phụ Là nhớ người đi có thể về. Túi Ba Gang Nguyễn Bính Nhân nắng xuân đầm ấm Vườn xuân rộn tiếng chim Chị kể cho các em Nghe một câu chuyện cổ Các em tìm trong đó Những ý nghĩa sâu xa Có bổ ích cho ta Tuổi măng non tươi sáng Nào các em im lặng Ngồi sát lại cho vui Ngày xưa có hai người Anh Kỷ, em là Ất Xảy khi cha mẹ mất Vội chẳng kịp trối trăn Chỉ dặn hai con rằng Cơ nghiệp cùng chung hưởng Kỷ cậy mình là trưởng Lại vốn tính tham lam Chẳng thương xót gì em Cả gia tài chiếm hết Nào tường hoa cây mít Nào ao cá, nhà lim.. Chỉ chia cho người em Một mảnh vườn nhỏ bé Trơ trọi một cây khế Xa tít tận cuối làng Ất chẳng tính thiệt hơn Cứ vui lòng nhận lấy Hai vợ chồng trồng cây Mùa rau tiếp mùa khoai Khi khế chín vàng cây Vợ chồng đem chợ bán Hôm ấy vừa tảng sáng Có một con Phượng Hoàng Từ đây bay vào vườn Ðậu cành, ăn khế mãi Ất ra vườn thấy thế Cất tiếng bảo chim rằng: - Nhà ta vốn nghèo nàn Chỉ trông vào cây khế Chim ơi! mày ăn khế Là khốn vợ chồng ta! Chim Phượng chừng nghe ra Cất tiếng kêu vội vã: - Ăn một quả Trả nén vàng May túi ba gang Ðem đi mà đựng! Thế rồi cứ sáng sáng Chim Phượng lại bay về Ăn khế ngọt chán chê Lại kêu lên giục giã: - Ăn một quả Trả nén vàng May túi ba gang Ðem đi mà đựng Vợ chồng Ất bàn định Thử đi một chuyến xem Vợ liền lấy chỉ kim Khâu cho chồng túi vải Y theo lời chim nói Sáng sau, chim Phượng Hoàng Từ phương xa bay lại Ất liền mang túi vải Cưỡi lưng Phượng mà đi Qua sông biển ầm ì Phượng liền sà cánh đỗ Xuống một hòn đảo nhỏ Vô số là bạc vàng Ất chẳng có lòng tham Chỉ lượm vừa túi nhỏ Khi mặt trời đứng ngọ Ðã giục chim bay về Nhờ được số vàng kia Hai vợ chồng sung sướng Mua trâu rồi tậu ruộng Giúp đỡ những người nghèo Cuộc sống thật phong lưu Hơn người anh gấp bội Kỷ biết tin tức tối Liền hộc tốc sang chơi Ất kể rõ đầu đuôi Kỷ máy tham bỗng nổi Liền gạ em đánh đổi Lấy cơ nghiệp của mình Vợ chồng Ất hiền lành Nên chẳng hề suy tỵ Ðổi ngay nhà cho Kỷ Không đòi hỏi gì thêm Kỷ dọn sang nhà em Ngày lại ngày ngóng đợi Quả nhiên chim lại tới Ăn khế chín trên cây Kỷ chạy ra nói ngay Chim cũng liền đáp lại: - Ăn một quả Trả nén vàng May túi ba gang Ðem đi mà đựng! Kỷ lòng mừng hí hửng May luôn túi sáu gang Cốt đựng cho nhiều vàng Thỏa lòng tham không đáy Sáng sau chim bay tới Kỷ vội cưỡi mà đi Qua sóng biển ầm ì Hạ xuống hòn đảo quý Kỷ tha hồ tự ý Nhét vàng đầy túi to Lòng tham vẫn chưa vừa Thấy vàng là cứ nhặt Túi áo nhồi đã chặt Lại giắt kín lưng quần Chim giục giã mấy lần Kỷ vẫn còn tiếc rẻ Kỷ mang nhiều vàng quá! Chim bay qua biển khơi Mỏi rã cánh, hụt hơi Liền hất tung Kỷ xuống Lòng biển sâu muôn trượng Mặt biển rộng mù khơi Ðã dìm Kỷ chết tươi Với lòng tham không đáy Câu chuyện cổ như vậy Các em hẳn nhận ra - Tham lam là xấu xa - Thực thà là đáng quý Các em đừng quên nhé Câu chuyện Túi Ba Gang. Bóng Bướm Nguyễn Bính Cành dâu cao, lá dâu cao Lênh đênh bóng bướm trôi vào mắt em Anh đi đèn sách mười niên Biết rằng bóng bướm có lên kinh thành. Cành dâu xanh, lá dâu xanh Một mình em hái, một mình em thương Mới rồi mãn khóa thi hương Ngựa điều võng tía qua đường những ai? Dối Lòng Nguyễn Bính Xé bao nhiêu lụa rồi Em không cười một miệng Ðốt bao nhiêu lửa rồi Em không lên một tiếng Lòng anh như lụa đây Tình anh như lửa đấy Bao Tự ngày xưa em Nàng dê~ễ chiều biết mấy Trên đường môi nho nhỏ Trên màu môi hồng hồng Cái gì anh đã thấy Hình như là mùa đông Hương lầu hoa lan lan Cửa lầu hoa vẫn đóng Có khác gì môi em Cơ hồ anh tuyệt vọng Có khác gì lòng em Cửa lầu hoa vẫn đóng Nghe hồn anh chìm chìm Nghe buồn anh rộng rộng Một toán quân khát nước Ðương đi tìm rừng mơ Sao em không bắt chước Nói dối như người xưa Anh dối lòng anh mãi Rằng đây là rừng mơ Anh dối lòng anh mãi Rằng em là Nàng Thơ Anh dối lòng anh mãi "Em sắp cười bây giờ". Qua Nhà Nguyễn Bính Cái ngày cô chưa có chồng Ðường gần tôi cứ đi vòng cho xa Lối này lắm bưởi nhiều hoa... (Ði vòng để được qua nhà đấy thôi) Một hôm thấy cô cười cười Tôi yêu yêu quá nhưng hơi mất lòng Biết đâu rồi chả nói chòng : " Làng mình khối đứa phải lòng mình đây! " Một năm đến lắm là ngày Mùa thu mùa cốm vào ngay mùa hồng. Từ ngày cô đi lấy chồng Gớm sao có một quãng đồng mà xa Bờ rào cây bưởi không hoa Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo Lợn không nuôi, đặc ao bèo Giầu không dây chẳng buồn leo vào giàn Giếng thơi mưa ngập nước tràn Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều. Vâng Nguyễn Bính Lạ quá! Làm sao tôi cứ buồn? Làm sao tôi cứ khổ luôn luôn? Làm sao tôi cứ tương tư mãi, Người đã cùng tôi phụ rất tròn? Thì ra... chỉ có thế mà thôi! Yêu đấy, không yêu đấy, để rồi Mắc hẳn đường tơ sang cửi khác Dệt từng tấm mộng để dâng ai Khuyên mãi son cho chữ Ái Tình, Mộng lòng trang điểm mãi cho xinh. Có người đêm ấy khoe chồng mới : "_ Em chửa yêu ai, chỉ có mình!" Có người trong gió rét mùa đông, Chăm chỉ đan cho trọn áo chồng. Còn bảo: "- Ðường len đi vụng quá! Lần đầu đan áo kiểu đàn ông." Vâng, chính là cô chưa yêu ai, Lần đầu đan áo kiểu con trai Tôi về thu cả ba đông lại, Ðốt hết cho cô khỏi thẹn lời. Cô Hàng Xóm Nguyễn Bính Nhà nàng ở cạnh nhà tôi Cách nhau cái dậu mùng tơi xanh rờn Hai người sống giữa cô đơn Nàng như cũng có nỗi buồn giống tôi Giá đừng có dậu mùng tơi Thế nào tôi cũng sang chơi thăm nàng. Tôi chiêm bao rất nhẹ nhàng... Có con bướm trắng thường sang bên này Bướm ơi! Bướm hãy vào đây! Cho tôi hỏi nhỏ câu này chút thôi... Chả bao giờ thấy nàng cười, Nàng hong tơ ướt ra ngoài mái hiên Mắt nàng đăm đắm trông lên... Con bươm bướm trắng về bên ấy rồi! Bỗng dưng tôi thấy bồi hồi, Tôi buồn tự hỏi : Hay tôi yêu nàng? -Không, từ ân ái lỡ làng Tình tôi than lạnh, tro tàn làm sao? Tơ hong nàng chả cất vào Con bươm bướm trắng hôm nào cũng sang. Mấy hôm nay chẳng thấy nàng Giá tôi cũng có tơ vàng mà hong Cái gì như thể nhớ mong Nhớ nàng? Không! Quyết là không nhớ nàng! Vâng, từ ân ái lỡ làng Lòng tôi riêng nhớ bạn vàng ngày xưa. Tầm tầm trời cứ đổ mưa Hết hôm nay nữa là vừa bốn hôm Cô đơn buồn lại thêm buồn Tạnh mưa bươm bướm biết còn sang chơi? Hôm nay mưa đã tạnh rồi! Tơ không hong nữa, bướm lười không sang Bên hiên vẫn vắng bóng nàng Rưng rưng... tôi gục xuống bàn rưng rưng... Nhớ con bướm trắng lạ lùng! Nhớ tơ vàng nữa, nhưng không nhớ nàng. Hỡi ơi! Bướm trắng, tơ vàng! Mau về mà chịu tang nàng đi thôi! Ðêm qua nàng đã chết rồi Nghẹn ngào tôi khóc... quả tôi yêu nàng. Hồn trinh còn ở trần gian? Nhập vào bướm trắng mà sang bên này. Hôn Nhau Một Lần Cuối Nguyễn Bính Cầm tay, anh khẽ nói: Khóc lóc mà làm chi Hôn nhau một lần cuối Em về đi, anh đi. Rồi một hai ba năm Danh thành anh trở lại Với em, anh chăn tằm, Với em, anh dệt vải. Ta sẽ là vợ chồng. Sẽ yêu nhau mãi mãi. Sẽ se sợi chỉ hồng, Sẽ hát câu ân ái. Anh và em sẽ sống Trong một mái nhà tranh Lấy trúc thưa làm cổng Lấy tơ liễu làm mành. Nghe lời anh, em hỡi! Khóc lóc mà làm chi, Hôn nhau một lần cuối, Em về đi, anh đi... Hai Lòng Nguyễn Bính Lòng em như quán bán hàng, Dừng chân cho khách qua đàng mà thôi Lòng anh như mảng bè trôi, Chỉ về một bến, chỉ xuôi một chiều Lòng anh như biển sóng cồn Chứa muôn con nước, ngàn con sông dài Lòng em như cánh lá khoai Ðổ bao nhiêu nước ra ngoài bấy nhiêu Lòng anh tựa hoa hướng dương, Trăm nghìn đổ lại một phương mặt trời Lòng em như cái con thoi, Thay bao nhiêu suốt mà thoi vẫn lành . Ðêm Sao Sáng Nguyễn Bính Ðêm hiện dần lên những chấm sao Lòng trời đương thấp bỗng nhiên cao Sông Ngân đã tỏ đôi bờ lạnh Ai biết cầu Ô ở chỗ nào Tìm mũ Thần Nông chẳng thấy đâu Thấy con Vịt lội giữa dòng sâu Sao Hôm như mắt em ngày ấy Rớm lệ nhìn tôi bước xuống tầu Chòm sao Bắc Ðẩu sáng tinh khôi Lộng lẫy uy nghi một góc trời Em ở bên kia bờ vỹ tuyến Nhìn sao thao thức mấy năm rồi Sao đặc trời cao sáng suốt đêm Sao đêm chung sáng chẳng chia miền Trời còn có bữa sao quên mọc Tôi chẳng đêm nào chẳng nhớ em. Vụn Vặt Nguyễn Bính Nhất áp xuân giao vạn lý tình Ðoạn trường phương thảo đoạn trường oanh Nguyện tương song lệ đề vi vũ Minh nhật lưu quân bất xuất thành Chén xuân chan chứa bao tình Cỏ thơm xơ xác, con oanh thẫn thờ Sớm mai chàng đã đi chưa Xin đem nước mắt làm mưa giữ chàng .